
وزیر راه و شهرسازی در مراسم افتتاح دانشکده هنر و معماری بوشهر، ضمن اشاره به لزوم احیای زندگی در بافتهای قدیمی محلات، بر لزوم بازگشت به مفهوم سکونت در شهرها، بر مبنای اندیشه ایرانشهری، تأکید نمود.
به گزارش خبرنگار روابط عمومی شرکت عمران و بهسازی شهری ایران، دکتر عباس آخوندی، روز پنجشنبه 30 دیماه در مراسم افتتاح دانشکده هنر و معماری بوشهر، طی سخنانی، اظهار داشت: موضوع احیای دانشکده هنر و معماری، صرفاً احیای یک دانشکده و مکان نبوده و تا جایگاه نقطهای برای تجدیدنظر در زندگی شهری، به سبک ایرانشهری، اهمیت دارد.
وی با اشاره به ورود 100 ساله مدرنیته به ایران، افزود: در نتیجه مواجهه بدون آمادگی با دنیای مدرن، میراث فرهنگی، اجتماعی و اقتصادیمان را رها کرده و برای توسعه به بیرون از شهر پناه بردیم. برای مکانیابی دانشگاه و انتخاب محلی برای اسکان، از شهر فرار کردیم و به خارج آن پناه بردیم اما امروزه به تأسی از راهبردهای توسعه در بازآفرینی شهری، به آغوش همین شهر باز میگردیم و این همان نقطه بازگشتی است که در پی آن هستیم.
افتتاح این دانشکده، تنها به معنای یک توسعه ساختمانی نیست بلکه همان رسیدن به یک نقطه بازگشت در رویارویی با زندگی مدرن است. این نقطه بازگشت نه تنها برای این دانشکده هنر و معماری، بلکه برای دیگر عناصر و جریانات مرتبط با زندگی شهری در این خطه، قابلیت انجام دارد به نحوی که میتوان تمامی آنها را چون زنجیرهای به درون شهر بازگرداند.
* توسعه مسکن در حاشیه شهرها به معنای گریز از خود است.
دکتر آخوندی در ادامه با اعلام حمایت از فعالیت دانشکده مدیریت و تجارت در درون شهر، اظهار داشت: موضوع فراتر از احیای این دو دانشکده بوده و ضروری است با اندوخته و دانشی که از روابط اجتماعی و ضوابط فرهنگی موجود در این شهر در اختیار داریم، در راستای حفظ خاطرات مردم از شهر، گام برداریم. در توسعه مسکن و یا هر کاربری دیگری، بهرهگیری از این خاطرات را رها کرده و برای توسعه به حاشیه شهر رفتیم؛ به نظر میرسد نوعی گریز از مرکز و گریز از خود رخ داده که علاوه بر بوشهر در سایر شهرها نیز قابلملاحظه است.
* تأکید بر بازاندیشی و بازنگری در مفهوم سکونت در ایران
در ادامه، وزیر راه و شهرسازی به ذکر اهمیت یک نکته کلیدی در خصوص مفهوم سکونت در شهرها پرداخت و تشریح نمود: آنچه برای وزارت راه و شهرسازی اهمیت دارد، بازاندیشی و بازنگری کلی در مفهوم سکونت در ایران است؛ به نحوی که ما را به درون شهر و به سوی مردم بازگرداند. اگر ملاک ما توجه صرف به ساختمانها باشد، که در بیابان هم میتوان ساختوساز کرد اما اگر انسانها در اولویت قرار گیرند، باید درون شهر را برای زندگی آنها مهیا نمود. بنابراین، دو مفهوم مکانی و معنایی در پی بازگشت به شهر رخ میدهد. به عبارت دیگر، بازگشت به شهر، بازگشت به سنتها، ایرانی بودن، تاریخ، سبک زندگی و روابط اجتماعی را هم به دنبال دارد اما مدتهاست در رویارویی با دنیای مدرن، دچار سوء کارکرد گستردهای شدهایم.
وی با بیان اینکه منطقه تاریخی بوشهر خاطراتی برای شهروندانش به همراه دارد، تأکید نمود: متأسفانه شاهد ویرانی میراث این منطقه با تمام قدمت تاریخی و خاطراتی که مردم از زندگی در محلاتشان دارند، هستیم.
به گفته وزیر راه و شهرسازی، این سبک زندگی متفاوت از آن سبک زندگی قدیم است. در این سبک از زندگی تنها باید انرژی سوزاند و مصرفکننده بود. با این حال، امیدوارم برگشت به شهرسازی از طریق بازگشت به سبک زندگی ایرانشهری، کلید بخورد.
* زندگی یک سوم جمعیت شهری ایران در بافتهای قدیمی، فرسوده یا حاشیهای
آخوندی با اعلام اینکه یک سوم جمعیت شهری ایران در وضعیت بدی سکونت دارند، افزود: این میزان از جمعیت در بافتهای قدیمی، ناکارآمد یا در نقاط حاشیهای زندگی میکنند. بهبود زندگی این شهروندان در خارج از منطقه صورت نمیگیرد بلکه در داخل همین بافتهای قدیمی میسر میشود.
وی با تأکید بر لزوم هویتبخشی به بافتهای محلهای و قدیمی، گفت: ساختمانهای قدیمی کارکردی بیشتر از یک ساختمان دارند؛ آنها به بافتها هویت میبخشند و ارزشهای اجتماعی را مجدداً در دل مردم زنده میکنند. این نقطه حتی میتواند به موتور محرکه تبدیل شود، به نحوی که در حل دیگر مسائل نیز مؤثر افتد.
* «بازآفرینی شهری» گامی برای جلب مشارکت مردم در نوسازی بافتهای قدیمی
وزیر راه و شهرسازی در ادامه سخنانش، ایجاد جریان نوسازی، بازسازی و بازآفرینی بافتهای قدیمی را در گرو هویتبخشی به محلههای قدیمی دانست و بیان نمود: سیاست بازآفرینی شهری با شناسایی پروژههای محرک توسعه، همکاری مردم در بهسازی را به دنبال دارد. مسئولان دولت هم وظیفه دارند تسهیلاتی را در راستای سرمایهگذاری در این حوزه ارائه دهند.
* هدف سیاست «بازآفرینی شهری»، بهبود کیفیت زندگی است
آخوندی به بحث «کیفیت زندگی» برای مردم ساکن در بافتهای قدیمی اشاره کرد و افزود: اگر پروژهای در دست احداث قرار میگیرد به خاطر بهبود زندگی مردم است؛ این زندگی بهتر، مشتمل بر جنبههای مادی مثل خانه، شهر، ترافیک و حمل و نقل بهتر است ضمن اینکه چند جنبه معنایی هم به همراه دارد. انسان باید از زندگی در ساختمانها لذت ببرد و احساس تعلق به آن بافت داشته باشد.
همچنین، افزود: به دلیل جاری بودن روح و خصلت ایرانشهری در این مکان، محیط این دانشکده میتواند بهطور ضمنی، در تمام طراحیهای محیطی انجامشده توسط دانشجویان حاضر در آن، تأثیرگذار باشد و باید بگویم این محیط اثری کمتر از معلم ندارد. اساساً این موضوع، به فضای کسب و کار و دیگر فضاهای زندگانی هم قابل تعمیم است؛ ويژگیهای جاری این فضاها، ما را به اندیشه ایرانشهری و فرهنگ تمدن ایرانشهری که در آن به دنیا آمدیم و رشد کردیم، سوق میدهد.
وی با انتقاد از احداث ساختمانهای بیهویت در شهرها، ادامه داد: متأسفانه با کمتوجهی، به رویارویی دنیای مدرن رفتهایم اما باید به زندگی و تمدن ایران شهری برگردیم.
در خاتمه، دکتر آخوندی، طی پیشنهادی، با اشاره به جغرافیای مکانی خلیجفارس و ارتباطات اجتماعی- فرهنگی و اقتصادی دیرینه مردمان شمال و جنوب آن، بر امکان بهرهبرداری از این دانشکده در مقیاس بینالمللی تأکید نمودند امری که جدای از کمک به حفظ و تقویت ارکان زندگی ایرانشهری در تعامل با منطقه، میتواند بسیار درآمدزا نیز باشد.
بر طبق این گزارش، دانشکده هنر و معماری دانشگاه خلیج فارس بوشهر، در راستای بازآفرینی و احیای بافت تاریخی شهر بوشهر و با هدف ارتقای علمی، فرهنگی، خدمات آموزشی، جذب و پرورش جوانان علاقهمند به تحصیل در رشتههای شهرسازی و معماری در عمارت «نوذری» تأسیس شده است.
کار عملیاتی دانشکده هنر و معماری دانشگاه خلیج فارس بوشهر با تملك 13 پلاك فاقد ارزش تاريخي و فرسوده، از سال 86 با مشارکت شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران، استانداری، اداره کل راه و شهر سازی و اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان بوشهر آغاز شد
.
دانشکده هنر و معماری دانشگاه خلیج فارس بوشهر با هزینهای بالغ بر 8 میلیارد تومان با مساحت 4 هزار مترمربع احداث شده و دارای 16 آتليه، تعداد 11 كلاس آموزشي، دو سالن، سه سايت كامپيوتري، فضاهاي خدماتي، نمازخانه و بخش اداري است.
در طراحی و ساخت اين پروژه، اصولی چون بومیگرايی، رعایت معماری و شهرسازی خاص بوشهر، رعايت حريم و احترام به ساختمانهای با ارزش تاريخی اطراف، مدنظر بوده که در احیای سيما و منظر شهری بافت تاريخي نیز، مؤثر بودهاست.