رئیس اداره احیاء بافت فرسوده اداره کل راه و شهرسازی استان قم با اشاره به آسیب‌ها و تهدیدهای بافت فرسوده، گفت: ۲۵۰ هزار تن از جمعیت قم معادل حدود یک پنجم جمعیت این شهر در این مناطق ساکن هستند.
به گزارش روابط عمومی شرکت مادر تخصصی عمران وبهسازی شهری ایران به نقل از پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی به نقل از روابط عمومی اداره کل راه و شهرسازی استان قم، محمدصادق پیشوایی رئیس اداره احیاء بافت فرسوده اداره کل، به نبود استحکام بناهای بافت فرسوده اشاره کرد و افزود: این بناها در صورت بروز زلزله‌ای با کمترین ریشتر به سرعت تخریب می‌شود و فاجعه ملی به بار می‌آورد و همین مساله ضرورت نوسازی و یا مقاوم سازی این محله‌ها را دوچندان کرده است.
وی بر لزوم ساماندهی جمعیت شهری قم در بافت‌های فرسوده تاکید کرد و گفت: بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۰، ۶ درصد جمعیت قم مهاجر و ۱۳ درصد ساکنان نیز متولد خارج از ایران هستند.
وی با بیان اینکه ۶۳ هزار مهاجر ایرانی و غیرایرانی طی سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۰ وارد قم شده‌اند، افزود: شهر قم به واسطه افزایش روند مهاجرت و سکونت این جمعیت در محدوده بافت فرسوده، نیازمند مسکن خوب و مقاوم در محدوده این بافت است.
پیشوایی تاکید کرد: این مناطق به دلیل دوری از مزیت‌های شهرنشینی و مواجهه با جمعیتی به نسبت بالا به دلیل قیمت پایین املاک آن در مقایسه با سایر نقاط شهر، در معرض آسیب‌های مختلفی قرار دارد.
وی اضافه کرد: مشکلات ترافیکی، زیست محیطی و سکونت در بافت‌های فرسوده به دلیل نبود بهره‌مندی از امکانات و رفاه شهری، روز به روز در حال افزایش است.
طرح تفکیک مجدد زمین حرکتی اساسی و سریع در نوسازی بافت‌های فرسوده ایجاد می‌کند.
وی بر ضرورت اجرای طرح‌های نوین در راستای نوسازی بافت‌های فرسوده تاکید کرد و گفت: اگر طرح تفکیک مجدد زمین در این مناطق اجرایی شود، می‌تواند حرکتی اساسی و سریع در نوسازی بافت‌ها ایجاد کند.
رئیس اداره احیاء بافت فرسوده اداره کل راه و شهرسازی قم با بیان اینکه این طرح نمونه‌ای از مشارکت مستقیم مردم در طرح‌های توسعه شهری است که با هدایت دولت و شهرداری انجام می‌شود، اضافه کرد: بر اساس این طرح کل محدوده‌ای که قرار است نوسازی شود، با وضع موجود قیمت‌گذاری و پس از اتمام طرح نوسازی، زمین و املاک بر اساس همان قیمت‌گذاری تفکیک و به مردم همان محل واگذار می‌شود.
وی با بیان اینکه در این طرح هر فرد به نسبت سهمی که داشته، صاحب ملک می‌شود، اضافه کرد: با اجرای طرح تفکیک مجدد زمین، محله‌های بافت فرسوده نوسازی و خیابان‌ها تعریض می‌شود و تمام ساکنان نیز از مزیت‌های اجرای طرح بهره‌مند می‌شوند.
وی همچنین گفت: تملک بافت فرسوده جهت نوسازی توسط دولت و شهرداری، نمونه‌ای از مداخله غیرمستقیم این نهادها در احیاء بافت فرسوده است که علاوه بر پرهزینه بودن، معمولا عرصه‌ای که آزاد می‌شود مساحت زیادی ندارد.
پیشوایی، راهکار مشارکتی را از دیگر مداخلات غیر مستقیم دولت در نوسازی بافت‌های فرسوده عنوان و اضافه کرد: در این روش دولت با ارائه تسهیلات بانکی و مشوق‌هایی از جمله تخفیف‌هایی که در صدور پروانه، عوارض شهرسازی و نظام مهندسی شامل حال مالکان بناهای فرسوده می‌شود، مالکان را به نوسازی بافت‌های فرسوده تشویق می‌کند.
وی ادامه داد: از سال ۱۳۸۶ تاکنون، به ۱۰ هزار و ۱۸۰ واحد مسکونی در قم تسهیلات بافت‌های فرسوده پرداخت شده است.
وی با تاکید بر ضرورت مشارکت مردمی در احیاء بافت‌های فرسوده، گفت: با توجه به اینکه بناهای موجود در این بافت معمولا در متراژهای کوچک است، بازسازی آن‌ها نیازمند مشارکت جمعی است تا از چند واحد مسکونی یک واحد آپارتمان چند طبقه و در متراژ بزرگتر ساخته شود.
پیشوایی افزود: متاسفانه مردم استقبال چندانی در نوسازی بافت‌های فرسوده ندارند و تاکنون موردی از درخواست هماهنگ ساکنان یک محله برای احیاء آن نداشته‌ایم.
وی افزود: در این راستا به منظور بالابردن اطلاعات ساکنان این بافت‌ها از مزیت‌های نوسازی منازل فرسوده، بسترسازی‌های مناسب از جمله آموزش در مساجد، آموزش چهره به چهره و برگزاری سمینارهای آموزشی برای مدیران شهری در زمینه ضرورت و چگونگی احیا و نوسازی بافت‌های فرسوده انجام شده است.
تغییر کاربری بافت‌های تاریخی فرسوده علاوه بر درآمدزایی، از میراث فرهنگی نیز حفاظت می‌کند.
وی با بیان اینکه ۳۳۰ هکتار از بافت تاریخی قم در دل بافت فرسوده قرار دارد، گفت: حفظ بافت‌های تاریخی هزینه سنگینی برای سازمان میراث فرهنگی دارد، از سوی دیگر مردم ساکن در این محله ها نیز به دلیل هزینه، رغبتی برای حفظ میراث فرهنگی نشان نمی‌دهند.
رئیس اداره احیاء بافت فرسوده اداره کل راه و شهرسازی قم تصریح کرد: در برخی استان‌ها مانند یزد و اصفهان ساکنان بافت‌های تاریخی با تغییر کاربری واحدها، توانسته‌اند علاوه بر درآمدزایی و حفظ میراث فرهنگی، سنت و فرهنگ اصیل ایرانی را نیز به توریسم‌ها معرفی کنند.
وی افزود: مردم می‌توانند با اجرای طرح‌های نوین، خانه‌های با قدمت را به مکان‌هایی از جمله سفره خانه، مسافرخانه و یا فرهنگسرا تبدیل کنند و سودآوری که از این طریق به دست می‌آورند از کارهای تجاری دیگر، به صرفه‌تر است.
وی افزود: مقاوم‌سازی بناها هزینه زیادی دارد و فقط خانه‌های تاریخی و میراثی ارزش مقاوم‌سازی دارد و سایر بناها را باید تخریب و نوسازی کرد.
پشوایی به لحاظ کردن نمای مناسب و هم شان قم در نوسازی بافت‌های فرسوده اشاره و بیان کرد: باید ضوابط شهرسازی برای محله‌هایی که تخریب و بازسازی می‌شود اعمال شود و تعداد طبقات منازل یکسان باشد.
وی افزود: نمای ساختمان و تعداد طبقات آن نباید سلیقه‌ای باشد بلکه باید طبق اصول خاصی اعمال شود و رعایت آن الزامی باشد.
