عمر شهرنشینی در ایران و به ویژه در استان اصفهان روبه افزایش است و این در حالی است که ساختمانهای شهری روز به روز تحلیل رفته و با افزایش قدمت شهرها با پدیده بافت فرسوده روبرو هستیم. پدیدهای که این روزها به معضلی برای بسیاری از شهرهای استان تبدیل شده است.
افزایش عرصههای بافت فرسوده در شهرهای استان اصفهان نیاز به بروزرسانی و نوسازی را نشان میدهد زیرا اغلب این بافتها که روزی محل زندگی مناسب و جایگاهی برای کسب وکار شهروندان بوده، امروز به تهدیدی برای سلامت اجتماعی و اقتصادی شهرها تبدیل شده است.
از این رو و به منظور بررسی شرایط بافت فرسوده در شهرهای استان اصفهان و همچنین برنامههای در دستور کار اداره کل راه و شهرسازی گفتوگویی را با حجتالله غلامی، مدیرکل راه و شهرسازی استان اصفهان انجام دادیم که متن این گفتوگو در ذیل آورده شده است.
بافتهای فرسوده مصوب و غیر مصرف استان چند هکتار است ؟
میتوان گفت در حال حاضر هیچ یک از شهرهای استان اصفهان از بافت فرسوده بی نصیب نیست. از مجموع ۱۰۷ شهر استان بافتهای فرسوده تعداد ۵۷ شهر بر اساس شاخصهای سه گانه ریزدانگی، ناپایداری و نفوذناپذیری مصوب شورایعالی شهرسازی و معماری ایران با مساحتی بالغ بر هفت هزار و ۳۰۰ هکتار مورد شناسایی قرار گرفته و به تصویب کمیسیون ماده ۵ قانون تأسیس شورایعالی شهرسازی رسیده است.
وضعیت بررسی بافت فرسوده سایر شهرهای استان اصفهان به چه صورت است؟
در خصوص بافتهای فرسوده سایر شهرها نیز مطالعاتی به منظور شناسایی در طرحهای توسعه و عمران صورت گرفته اما با توجه به اینکه در بند «ب» ماده ۲ قانون حمایت از احیاء، بهسازی و نوسازی مصوب سال ۱۳۸۹، کمیسیون ماده ۵ به عنوان مرجع قانونی تصویب این محدودهها مشخص شده است، تثبیت این محدودهها نیاز به تدقیق و طرح در کمیسون ماده ۵ دارد و فعلاً نمی توان آمار قابل اتکایی در خصوص مساحت آنها ارائه کرد.
بیشترین بافت فرسوده اصفهان در کدام شهرها قرار دارد؟
بر اساس مطالعات انجام شده شهرهای اصفهان، کاشان، خمینی شهر، نجف آباد و شهرضا دارای بیشترین سطح بافتهای فرسوده است. به صورتی که مساحت بافت فرسوده این چهار شهر ۵۵ درصد کل بافتهای فرسوده استان را به خود اختصاص داده است.
تشکیل ستاد بازآفرینی شهری یکی از اقدامات دولت یازدهم برای احیای بافت فرسوده شهری بوده است، با توجه به گذشت دو سال از تشکیل ستاد بازآفرینی بافت فرسوده استان اصفهان شاخصترین خروجی این ستاد چه بوده است؟
این ستاد در استان اصفهان نیز در قالب جلسات ستاد استانی و شهرستانی بازآفرینی شهری برگزار شده که اگر تنها بخواهیم شاخصترین مصوبه و خروجی آن را ذکر کنیم مسلماً باید از تصویب سند راهبردی بازآفرینی پایدار شهری استان نام ببریم چرا که این سند برنامه ۱۰ ساله استان را تا سطح راهکارهای اجرایی مداخله در بافتهای فرسوده و ناکارآمد شهری مدنظر داشته و همه اقدامات سطح محلی بر اساس آن انجام میپذیرید. در خصوص شاخص بودن این اقدام میتوان علاوه بر جنبه محتوایی و برنامهای آن به پیشگام بودن استان در تهیه آن نیز اشاره کرد به طوری که اصفهان اولین استانی است که دارای نظام برنامهریزی راهبردی در حوزه بازآفرینی شهری است.
برنامههای بلند مدت و کوتاه مدت شما برای احیاء و بازآفرینی بافت فرسوده استان اصفهان چیست؟
برنامه بلند مدت استان همگام با چشم انداز ۱۰ ساله کشور مشخص شده در سند ملی راهبردی احیاء، بهسازی و توانمندسازی بافتهای فرسوده و ناکارآمد شهری در سال ۱۴۰۵، تلاش در بازآفرینی همه بافتهای فرسوده شهری استان است که راهبردها و راهکارهای اجرایی آن در سند بازآفرینی استان به تشریح بیان شده و برنامههای کوتاه مدت ما نیز همان برنامههای یکساله بازآفرینی شهری استان به تفکیک شهرها و محلات هدف است که با توجه به حجم بالای این فعالیتها نمیتوان در این مجال آنها را احصا کرد اما فحوای همه آنها درمان این بافتها و پهنهها و پیشنگری و پیشگیری از بروز آنها است.
برای احیای بافت فرسوده استان اصفهان چه تسهیلاتی را تاکنون در دستور کار قرار دادهاید؟
تخصیص وام برای احیای بافت فرسوده و همچنین ۲۵ میلیون تومان وام ودیعه به مدت دو سال برای سکونت در محلی دیگر تا اتمام احیای منازل فرسوده نیز از اقدامات در دستور کار است.
احیای بافت فرسوده در استان نیازمند همکاری کدام نهادها است؟
برای احیای بافت فرسوده در استان اصفهان در گام نخست نیازمند همکاری مردم ساکن در این بافتها و همچنین مالکان این ساختمانها هستیم و در گام دوم نیز شهرداریهای استان اصفهان باید همکاری لازم را با مردم در این زمینه داشته باشند.
با احیای بافت فرسوده موجود در استان میتوان زمینه خانهدار شدن چه تعداد خانوار را فراهم کرد؟
با احتساب افزایش تراکم قابل استحصال ناشی از بازآفرینی بافتهای فرسوده و ناکارآمد شهری به طور متوسط به میزان ۱۵۰ درصد می توان به طور تقریبی انتظار عرضه ۳۰۰ هزار واحد مسکونی را در سطح بافتهای فرسوده شناسایی شده استان داشت که البته این رقم با شناسایی و بازآفرینی همه بافتهای فرسوده شهرهای استان تا عرضه ۴۰۰ هزار واحد مسکونی نیز قابل پیش بینی است.