طی یک دهه گذشته، با فرآیند نوسازی ۸۳ هکتار از سطح معابر موجود در بافت‌های فرسوده آزادسازی شده است.
بر اساس گزارش سازمان نوسازي بافت فرسوده شهر تهران با احتساب 3 ميليون تومان صرفه‌جويي بابت آزادسازي هر متر مربع از معابر شهري واقع در بافت فرسوده، بين سال‌هاي 84 تا 94 رقمي درحدود 250 ميليارد تومان صرفه جويي اقتصادي براي بازگشايي معابر و افزايش سطح شبكه معابر صورت گرفته است. اين در حالي است كه به گفته مدير عامل سازمان نوسازي شهر تهران، پايتخت پيشگام عرصه نوسازي بافتهاي ناكارآمد و فرسوده در كشور است و از مجموع تقريبا 205 هزار پلاك مسكوني فرسوده در شهر تهران كه به تصويب شوراي عالي شهرسازي و معماري رسيده‌است، حدود 34 درصد يعني 71 هزار پلاك فرسوده و ناكارآمد نوسازي شده‌است. به نظر مي‌رسد با نوسازي كامل بافت فرسوده تهران تقريبا 800 ميليارد تومان صرفه جويي تنها در بخش توسعه و بازگشايي معابر شهري صورت گيرد.
تهران هم‌اكنون داراي 205 هزار پلاك فرسوده است كه نياز به نوسازي دارد. اين رقم يعني بيش از 5 درصد مساحت شهر تهران. يعني دقيقا 3 هزار و 268 هكتار از مساحت پايتخت. در اين محدوده 19 درصد از جمعيت شهر تهران زندگي مي‌كنند و حدود 22 درصد كل پلاك‌هاي شهر تهران را شامل مي‌شود. عبادالله فتح‌اللهي چندي قبل از بسته تشويقي نوسازي بافتهاي فرسوده كلانشهر تهران رونمايي كرد. بسته‌اي كه بر اساس سياست «عادلانه شدن مشوق‌ها و ارتقاي كيفيت زندگي» پي ريزي شده است. در بسته تشويقي نوسازي بافتهاي فرسوده شهر تهران، اعطاي وام قرض‌الحسنه نوسازي، تخفيف 100 درصدي هزينه انشعابات برق، گاز، آب و فاضلاب و تخفيف 100 درصدي مجوزهاي حفاري و همچنين اعطاي وام تسهيلات وديعه مسكن، رايگان كردن عوارض صدور پروانه شهرداري متقاضيان، پرداخت هزينه‌هاي طراحي نما، اعطاي كمك هزينه اجراي نما و اعطاي تراكم تشويقي پيش بيني شده است. در واقع فتح‌اللهي اعلام كرده است كه 25 درصد از هزينه‌هاي نوسازي در محدوده بافت فرسوده شهر تهران كاهش يافته است و شهرداري تهران نيز همزمان در 4 محور سياست‌هاي نوسازي بافتهاي فرسوده شهر تهران را پيگيري مي‌كند.
تخفيفات انشعاب شبكه انرژي
يكي از مهم‌ترين تخفيفات نوسازي در بافتهاي فرسوده تخفيف 100 درصدي هزينه انشعابات برق، گاز و آب و فاضلاب شهري است كه به مالكان و ساكنان بافتهاي فرسوده اعطا مي‌شود. با وجود آنكه شهرداري تهران مسئول تامين زيرساخت‌هايي مانند آب و برق و گاز نيست، اما با تدبير شهردار تهران، انشعاب زيرساخت‌هاي انرژي شهر تهران به ساكنان بافتهاي فرسوده به صورت رايگان ارائه خواهد شد. فتح‌اللهي با اشاره به يكي از مشخصه‌هاي بافتهاي فرسوده با عنوان «نفوذناپذيري» گفت: «نفوذناپذيري» يعني اينكه عرض معابر شهري كمتر از آن است كه دستگاه‌هاي خدماتي بتوانند خدمات خود را در آنجا به شهروندان ارائه كنند. دستگاه‌هاي خدماتي در معابر شهري بايد يك مجموعه از خدمات از جمله آب، برق، گاز و تلفن را از معابر شهري براي دسترسي بيشتر شهروندان فراهم كنند. اما معابر موجود در بافتهاي فرسوده داراي عرض كم و امكانات محدود براي خدمات‌رساني است. از اين‌رو يكي از مشخصه‌هاي بافتهاي فرسوده در تعريف شوراي عالي شهرسازي و معماري كشور، نفوذناپذيري سطح معابر است. مدير عامل سازمان نوسازي شهر تهران يكي از دستاوردهاي نوسازي بافتهاي فرسوده را تعريض معابر كه ناشي از عقب نشيني پلاك‌ها دانست و گفت: با آزادسازي معابر شهري و استاندارد سازي آنها، امكان خدمات‌رساني بهتر به شهروندان به وجود مي‌آيد. مسلما دستگاه‌هاي خدمات‌رسان نسبت به افزايش ايمني و كيفيت خدمات‌رساني با توسعه معابر شهري در مناطق داراي بافتهاي نفوذ ناپذير موافق بودند. قطعا بخشي از صرفه‌جويي صورت گرفته در آزادسازي معابر به خدمات‌رساني ايمن شبكه زيرساختي انرژي مرتبط است.
تهاتر، پيشنهاد شهردار تهران
دستگاه‌هاي خدمات‌رسان شامل ادارات برق، گاز و آب و فاضلاب براي خدمات‌رساني به شهروندان، نياز به حفاري‌هاي مختلف در سطح شهرها دارند. بنا بر قانون، هر دستگاه ساليانه به دليل حفاري‌هايي كه در سطح شهر انجام مي‌دهد، مي‌بايست مبالغي به شهرداري‌ها پرداخت كند. به گفته فتح اللهي شهردار تهران براي تسريع در روند نوسازي، تهاتر بين شهرداري و دستگاه اجرايي خدمات‌رسان را به اجرا درآورد. اين تهاتر به اين معناست كه همه دستگاه‌هاي اجرايي خدمات‌رسان مانند ادارات آب و فاضلاب، برق و گاز براي اينكه بتوانند همه خدمات و توان خود را در بافتهاي فرسوده متمركز كنند، هزينه‌اي بابت كليه حفاري‌هايي كه در كل شهر تهران براي خدمات‌رساني به شهروندان انجام مي‌دهند، به شهرداري پرداخت نخواهند كرد. در عوض كليه اين دستگاه‌ها، هزينه‌هاي ناشي از انشعاب در بافت فرسوده را از ساكنان و مالكان اين بافت‌ها دريافت نمي‌كنند. به گفته فتح‌اللهي اين تدبير شهردار تهران باعث همراهي بيشتر ادارات خدمات‌رسان در نوسازي بافتهاي فرسوده شهر تهران شده است.
نویسنده : عباس ثابتی راد
منبع : همشهری آنلاین ، شنبه 12 تیر 1395
