مصاحبه بهشتی رئیس پژوهشگاه میراثفرهنگی کشور با اشاره به اینکه بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزاربنا و محوطه تاریخی در کشور وجود دارد که تنها ۳۰ هزارتای آنها به ثبت ملی رسیدهاند از فاصله ثبت آثار با ارزش در ایران با سایر کشورهای معتبر و کم وسعت خبر داد و گفت: با مراجعه به ثبت آثار در سایر کشورها همچون آذربایجان، فرانسه و ترکیه متوجه فاصله خود با کشورهایی میشویم که حتی برخی از آنها کمتر از یک استان ایران وسعت دارند.
به گزارش روابط عمومی شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری به نقل از پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی سیدمحمد بهشتی در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی درباره ارزیابی خود از عملکرد سازمان میراثفرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در رابطه با حفظ ابنیه تاریخی و وضعیت عمومی بناهای تاریخی چه آنهایی که ثبت ملی شده و چه آنهایی که ثبت ملی نشدهاند گفت: اتفاقات خوبی در سازمان میراثفرهنگی در سطح کشور در حال رخ دادن است. اتفاقاتی که راجع به شیراز یا اصفهان در مورد برخی از بناهای با ارزش رخ داده است مواردی هستند که توسط سازمان میراثفرهنگی دنبال میشود. با وجود اقدامات قابلتوجهی که در سازمان میراثفرهنگی رخ میدهد متاسفانه این سازمان در حوزه اطلاعرسانی ضعیف عمل میکند و چهره سازمان نسبت به اقداماتی که در حال انجام است با واقعیا و آنچه در رسانهها منتشر میشود تطابق و همخوانی ندارد.
رئیس پژوهشگاه میراثفرهنگی همچنین درباره کافی بودن قوانین موجود در رابطه با حفظ آثار ملی با اشاره به اساسنامه قانون سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گفت: در قانون سازمان میراث فرهنگی آمده است که سازمان وظیفه دارد تا آثار تاریخی واجد ارزش را در فهرست مربوطه ثبت کند. بدین معنا، آنچه که در شرایط فعلی در ثبت ملی اتفاق میافتد یکی از آن فهرستهاست.
بهشتی پیشنهاد داد: سازمان میراث فرهنگی باید فهرستهای دیگری ایجاد کند که ممکن است در آن فهرست، اثر ثبت ملی نشود اما در فهرستی به عنوان بنای باارزش به ثبت برسد.
رئیس اسبق سازمان میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری گفت: در اساسنامه سازمان میراثفرهنگی همچنین آمده است که بناها اگر شأن ملی هم داشته باشند باید ثبت شوند. بدینمعنا، شأن تاریخی دیگر محدودیت تاریخی ندارد. ممکن است بنایی همین الان ساخته شود اما شأن ملی داشته باشد و ثبت شود. به اعتبار و استناد همین قانون است که موزه هنرهای معاصر، میدان آزادی و منزل امام (ره) در جماران ثبت شدهاند.
این فعال و صاحبنظر در حوزه میراثفرهنگی گفت: تخمین میزنیم در کشور بیش از یک میلیون بنای تاریخی و واجد ارزش وجود داشته باشد. همچنین تخمین میزنیم که به این یک میلیون، ۲۰۰ هزار محوطه تاریخی اضافه میشود که در مجموع در کشور بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار بنا و محوطه تاریخی داریم و از این یک میلیون و ۲۰۰ هزار بنا و محوطه تاریخی تنها بیش از ۳۰ هزار بنا و محوطه تاریخی به ثبت ملی رسیدهاند. یعنی اگر یک درصد هم میخواست به ثبت برسد باید ۱۲۰ هزار تا از بنا و محوطههای تاریخی به ثبت میرسید.
بهشتی ادامه داد: این بدان معناست که فاصله ما با وضع مطلوب بسیار زیاد است. یعنی آنچه که ثبت شده نسبت به آنچه که موجود است فاصله زیادی از هم دارند. اگرچه بعضیها این تصور را دارند که ثبت ۳۰ هزار بنای تاریخی زیاد است در حالیکه اگر به ثبت آثار تاریخی سایر کشورها از جمله آذربایجان، فرانسه و ترکیه مراجعه کنیم میبینیم که آثار ثبت شده آن کشورها بسیار بیش از ایران است در حالیکه مثلا کشوری مثل آذربایجان به اندازه یک استان ایران وسعت دارد.
وی با تاکید بر آنکه ثبت آثار برای تمامی کشورها محدودیتهایی را برای توسعه شهری ایجاد میکند گفت: ثبت به روشهای مختلف یکی از روشهای مستندشدن و پس از آن آغاز راهی برای نگهداری و حفاظت از آثار باارزش تاریخی است.
بهشتی گفت: خیلیها به سازمان میراثفرهنگی تذکر میدهند که بیش از اندازه داریم ثبت میکنیم در صورتیکه معتقدم ما بسیار کم ثبت کردهایم و این میزان باید به اندازهای آثاری باشد که در کشور به صورت واقعی وجود دارد.
وی در پایان گفت: معتقدم جریان ثبت باید سرعت پیدا کند. همچنین به غیر از ثبت در فهرست آثار ملی ما باید فهرستهای دیگری را نیز راهاندازی کنیم. همچنین آثاری که ثبت شدند باید هرچه سریعتر عرصه و حریماش نیز مشخص شوند تا پوششهای حمایتی قانونی از آثار به نحو بهتری اتفاق بیفتد