مدیر سازمان نوسازی شهر تهران با بیان این‌که بافتهای فرسوده شرایط پیچیده‌ای دارند درباره انتقادهای موجود نسبت به افزایش تراکم در این بافت‌ها گفت: وقتی در مقام یک مسئول با فقدان انجام وظایف دولت‌ها در سنوات گذشته مواجه می‌شوید و از سوی دیگر با فشار مردم روبرو هستید چاره‌ای جز اتخاذ تصمیماتی مانند افزایش تراکم باقی نمی‌ماند.
به گزارش روابط عمومی شرکت مادر تخصصی عمران وبهسازی شهری ایران به نقل از پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی عباداله فتح‌الهی در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، درباره بسته‌های تشویقی ارائه شده از سوی شهرداری تهران برای بهسازی بافتهای فرسوده شهری و انتقادهایی که نسبت به افزایش تراکم در این مناطق وجود دارد توضیح داد: یک واقعیت را باید پذیرفت، اغلب مردمی که در بافتهای فرسوده زندگی می‌کنند دارای مشکلات عدیده اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی یا معیشتی هستند. وقتی سازمان نوسازی شهری و شهرداری به نیابت از حاکمیت مرکزی و محلی به سراغ این مردم می‌رود آن‌ها انبوهی از مطالباتشان را از حاکمیت طلب می‌کنند. تا زمانی که حکومت مرکزی بخشی از این بار را بر دوش نگیرد حکومت‌های محلی موظف هستند این مطالبات را با فشار انجام دهند زیرا خودشان تحت نظارت منتخبان مردم در شورای شهر اداره می‌شوند.
مدیر سازمان نوسازی شهر تهران افزود: هیچ مدیر شهری در نظر ندارد که با افزایش تراکم بافت فرسوده را احیا کند اما در برخی موارد وقتی در مقام یک مسئول با فقدان انجام وظایف دولت‌ها در سنوات گذشته مواجه می‌شوید و از سوی دیگر با فشار مردم روبه رو هستید چاره‌ای جز اتخاذ چنین تصمیماتی باقی نمی‌ماند.
دوره طلایی تعامل میان شهرداری تهران و وزارت راه و شهرسازی
وی با بیان این‌که دوره حاضر، دوره طلایی تعامل میان شهرداری تهران و وزارت راه و شهرسازی است اظهار کرد: بسیاری از پروژه‌هایی که باید در شهرداری و وزارت راه و شهرسازی انجام شود بدون مشارکت امکان‌پذیر نیست و در این راستا همکاری‌های سازنده‌ای نیز آغاز شده است. طبیعتا شهرداری محل تبلور نیازهای مردمی و وزارت راه و شهرسازی محل تبلور سیاست‌های عمومی دولت است و در دو سال اخیر شاهد گفتگوهای مثبت و سازنده‌ای بود‌ه‌ایم.
فتح‌الهی ادامه داد: قانونگذار وظایف مشترکی را بر دوش دولت و شهرداری گذاشته است و در دولت یازدهم مذاکرات سازنده‌ای نیز در همین رابطه داشته‌ایم. جلسات مشترکی مانند ستاد ملی بازآفرینی پایدار محدوده‌ها که با حضور شهرداری و نمایندگان دولت برگزار می‌شود محل مناسبی برای گفتگو به شمار می‌رود. در دو سال قبل چنین محلی برای تعامل و گفتگو میان دولت و شهرداری وجود نداشت. طبیعی بود در آن شرایط هر گروه هر آنچه را در توان داشت در این حوزه انجام می‌داد و البته همان زمان نیز شهرداری‌ها به دنبال نیاز و مطالبه مردم بودند اما گاه به دلیل محدودیت‌های موجود، به ناچار تصمیماتی مانند افزایش تراکم اخذ می‌شد.
مدیر سازمان نوسازی شهر تهران با اشاره به این قبیل تصمیمات تاکید کرد: شکی نیست که این پاسخگویی باید در چارچوب طرح‌های بالادستی، طرح جامع و طرح تفصیلی باشد. اگر چنین انتقاداتی در زمینه مشکلات ناشی از افزایش تراکم مخصوصا از منظر حاکمیت مطرح شود باید پذیرش مسئولیت هم همراهش باشد. آیا تاکنون بودجه‌ای از طرف حکومت‌های مرکزی به بافتهای فرسوده اختصاص داده شده است؟ جواب این سوال منفی است.
دغدغه‌های شهرداری برای از بین بردن «فقر تاریخی» بافتهای فرسوده
وی نخستین فقر بافتهای فرسوده را فقر زیرساخت دانست و توضیح داد: فقر آب، فاضلاب، گاز، بهداشت، آموزش و پرورش در این مناطق به شدت احساس می‌شود. دستگاه‌های اجرایی تا پیش از این نگاه ویژه‌ای به این مناطق نداشتند تا بودجه خاصی را برای آن در نظر بگیرند فلذا مقوله تراکم گرچه در چارچوب طرح‌های جامع و تفصیلی قرار دارد ولی وقتی در صدد پاسخگویی به این زخم «فقر تاریخی» در بافتهای هدف هستیم باید عقب‌ماندگی این مناطق را نیز در نظر بگیریم.
فتح‌الهی افزود: اگر دولت‌ها به وظایف خود در زمینه بافتهای ناکارآمد شهری عمل کنند قطعا این نقد می‌تواند اصلاح و جبران شود. ما نیز علاقه‌ای به افزایش تراکم در بافتهای فرسوده شهری نداریم اما در بافتهای هدف به راحتی می‌توان مواردی را یافت که در یک قطعه زمین ۶۰ مترمربعی سه خانواده در حال سکونت و همچنین ارتزاق هستند.
مدیر سازمان نوسازی شهر تهران ادامه داد: برای مثال مشاهده شده که ساکن بافتهای فرسوده زیرزمین محل سکونت خود را به انبار تبدیل کرده، بازیافت مواد جامد را در آن انجام می‌دهد و به نجاری مبل نیز مشغول است و این‌ها در حالی انجام می‌شود که فرایندهای قانونی دریافت مجوز از وزارت کار را نیز طی نکرده است. این حرفه در آن خانه شغلی مجاز نیست اما چنین افرادی معتقدند تمام داشته‌شان همین است و اگر مدیریت شهری همان ۶۰ متر را نیز از آن‌ها بگیرد و حتی آپارتمانی با متراژ بالاتر هم به آن‌ها بدهد مشکل سکونت را حل کرده اما معیشت آن افراد با مشکل مواجه شده است.
وی حل معضلات بافتهای فرسوده را نیازمند نگاهی همه‌جانبه دانست و گفت: همه این موارد در کنار هم نشان می‌دهد که در بافتهای فرسوده با پدیده‌ای پیچیده و چند موضوعی مواجهیم که شامل مسائل اجتماعی، فرهنگی و سبک زندگی می‌شود و از سوی دیگر شاهد حفره عمیق فقر اقتصادی هستیم که دارنده یک ملک تمام دارایی زندگی‌اش در یک ملک خلاصه شده و می‌خواهد از آن ملک حداکثر استفاده را ببرد. در چنین شرایطی مدیریت شهری به این سمت کشیده می‌شود که از حداکثر ظرفیت طرح جامع و طرح تفصیلی به نفع صاحب ملک بهره بگیرد.
افزایش تراکم با هدف رونق‌بخشی به بازار مسکن بود
فتح‌الهی با تاکید بر این‌که افزایش تراکم در برخی مناطق روال قانونی را طی کرده است گفت: اگر پتانسیلی وجود داشته باشد که به خلا فقر مردم پاسخ دهد آن موقع می‌توان این ضعف‌ها را برطرف کرد. از سوی دیگر معاون معماری و شهرسازی وزیر راه و شهرسازی نیز عضو هیئت مدیره سازمان نوسازی شهر تهران هستند و بسته تشویقی شهرداری تهران با حضور ایشان و با در نظر گرفتن ضوابط شهرسازی تدوین شد تا بتوانیم رونق نسبی را در بازار مسکن کنونی که رکود مطلقی بر آن حاکم شده و صدور پروانه‌های ساختمان در آن روند نزولی دارد حاکم کنیم.
وی در پاسخ به این سوال که بهسازی بافتهای فرسوده تا چه حد در اولویت فعالیت‌های شهرداری تهران قرار دارد توضیح داد: همین‌که قانونگذار اعلام کرده که ۵۰ درصد امکان تخفیف برای فعالیت‌های بهسازی وجود دارد اما شهرداری ۱۰۰ درصد تخفیفات را اعمال می‌کند نشانگر عزم موجود شهرداری برای بهسازی بافتهای فرسوده است.
مدیر سازمان نوساز شهری تهران سایر زیرساخت‌های شهری را نیز در خدمت بافت فرسوده دانست و درباره فعالیت‌هایی که شهرداری تهران در این زمینه انجام داده است گفت: ایجاد خطوط مترو در تهران از مناطق مرکزی شهری و بافتهای فرسوده و بافتهای تاریخی آغاز شد. شاهدیم که چندین خط مترو از منطقه ۱۲ تهران به عنوان بافت تاریخی و کهن شهر می‌گذرد. برخی بزرگراه‌های مهم تهران از جمله امام علی و یادگار امام از داخل بافتهای فرسوده مناطق ۱۳، ۱۴، ۱۵ و ۸ عبور کرده و چنین اقداماتی سبب شد بخش زیادی از ابنیه و بناهای فرسوده بهسازی و نوسازی شود و این‌گونه جریان زندگی در این محلات وارد شد اما رسیدن به نقطه مطلوب نوسازی در یک محله پرداختن به همه نیازهای سالم و با کرامت انسانی است و صرفا ساخت خانه را به معنای نوسازی تلقی نمی‌کنیم. نوسازی و بازسازی خانه‌ها شهروندان را در برابر حوادث و خطرات ایمن می‌کند اما نیاز مهم دیگر ساکنان این مناطق معیشت آن‌هاست که در جلسات ستاد ملی بازآفرینی پایدار محدوده‌ها به آن پرداخته می‌شود.
