بعد از تغییر در ساختار اداری و استخدامی کشور و لزوم بازنگری در رویکردها و کارکردهای مدیریتهای دستگاههای اجرایی کشور، معاونت اداری و مالی یا پشتیبانی و امور اجرایی یا عناوین مشابه، عموماً به معاونت توسعه مدیریت و منابع تغییر عنوان داد. البته این تغییر صرفاً شکلی نبوده و ماهوی نیز تغییراتی داشته است. درحقیقت این معاونت در ساختار دستگاهها و سازمانها، جایگاهی تخصصی- اجرایی دارد. این معاونت، بستر مناسبی برای برنامهریزی و بازتعریف فرآیندها، همراستا با اهداف نظام اداری کشور است. برنامه محور بودن یکی از شاخصههای اساسی مدیری باید باشد که مسند این معاونت را عهدهدار خواهد بود تا به علت مسائل چالش برانگیز جاری و حوزه گسترده کاری، به ورطه روزمرگی نیافتد.
به همین دلیل است که معاون توسعه مدیریت و منابع هر دستگاه اجرایی، همزمان عضو شورای راهبری توسعه مدیریت شورایعالی اداری کشور و کارگروههای پنجگانه ذیل آن است. یکی از مهمترین وظایف و چالشهای این معاونت، مدیریت نیروی انسانی است. اساساً انسان موجودی پیچیده و غیرقابل پیشبینی است. لذا شناخت انسان و مدیریتش، بسیار دشوار و چالش برانگیز است. جذب و بکارگیری، آموزش اثربخش و اجرای نظامهای انگیزشی، ارزیابی عملکرد و توسعه کارآمد کارکنان، نگهداشت کارکنان مؤثر و شایسته، مشارکت، جبران خدمت و غیره، تمام اقداماتی است که نیازمند برنامهریزی عالمانه، هوشمندانه و دقیق است و نتایج آن نیز میتواند به اعتلای سازمان بینجامد که در صورت کم توجهی، منجر به افول یک سازمان میشود. به همین سبب است که مدیریت منابع انسانی، فعالیتی بسیار خطیر و حساس برای سازمانها به شمار میرود.
از آنجا که مهمترین دارایی هر سازمان، نیروی انسانی آن است و کیفیت و توانمندی نیروی انسانی از مهمترین عوامل پویایی هر سازمان و از اصلیترین عوامل ایجاد مزیت رقابتی پایدار در آن سازمانهاست، لزوم ارتقای سطح آموزش و توانمندسازی نیروی انسانی، شناسایی و خلق فرصتها و همچنین استفاده از ظرفیتها و جایگزینی برای تعدیل نیرو، لزوم ایجاد نشاط و انگیزه بیشتر در بین کارکنان، در مسیر غلبه بر مشکلات مختلفی که با آن مواجه هستیم، بسیار کارا و اثربخش خواهد بود. مدیریت منابع انسانی و پشتیبانی، تدوین برنامه و بودجه، امورحقوقی و قراردادها و مدیریت امور مالی و ذیحسابی از جمله وظایف خطیری است که عموماً برعهده این معاونت میباشد.
یکی دیگر از چالشهای مهم این معاونت، تاکید بر تکمیل طرحها و پروژههای نیمهتمام جاری و درنهایت بهرهبرداری از آنها بههمراه اجرای عدالت توزیعی در تخصیص امکانات و تجهیزات است که نگاه برنامهریز، خلاقانه و هدفمند با هدف بهسازی و ارتقاء ظرفیتهای موجود، از جمله راهکارهای موثر این معاونت است. با عنایت به اینکه درکنار تمام وظایف اصلی صدرالذکر، چالش مدیریت مالی سازمان نیز اهمیت بهسزایی دارد، بر این اساس، اهمیت و ضرورت انضباط مالی و کاهش منطقی و صرفهجویی در هزینه و افزایش درآمدهای پایدار با عنایت به روش انبساط مالی، یکی مهمترین گامهای اقتصاد مقاومتی در سازمانها است. ایجاد ساز وکار نظام پیشنهاد کارکنان، گامی موثر در دستیابی به اهداف عالی سازمانها با تکیه بر نگاه درون سازمانی میباشد که اخذ پیشنهادات، ایدهها، ابتکارات و نظرات، جهت رفع مشکلات و ارتقاء و بهبود فرآیندهای ارائه خدمات، از جمله راهکارهای موثر غلبه بر چالش پیش گفته است.
نظارت حقوقی و رفع اختلافات موجود در قراردادها و در نهایت دفاعیههای لازم در دادگاهها و همچنین برنامه و تنظیم بودجه مبتنی بر عملکرد و نظام برنامهریزی، از دیگر وظایف خطیر این معاونت است که راهکارهای غلبه بر چالشهای این موارد نیز اجمالاً ذکر شده است.
در پایان اینگونه نیز میتوان گفت که با عنایت به اهمیت وظایف این معاونت، شاید بتوان بنوعی این معاونت را بعنوان قلب سیستم نیز تلقی نمود. زیرا علاوه بر نظارت بر عملکرد واحدهای تحت سرپرستی خود، نظارت بر حسن جریان کلیه امورات داخلی و وظیفه هماهنگی و مدیریت میان بخشی سایر معاونتها و ارکان سازمان را نیز همانند جریان خون در رگها، عهدهدار است.
علی اخلاقی -معاون توسعه مدیریت و منابع شرکت بازآفرینی شهری ایران