به گزارش روابط عمومی شرکت مادر تخصصی عمران وبهسازی شهری ایران به نقل از پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی در نشست با مدیران کل راه و شهرسازی و رؤسای عمران و بهسازی شهری استان‌ها با رویکرد بازآفرینی شهری اظهار داشت: بدون شک فکر بازآفرینی شهری مهمترین مسئله ایران به شمار می‌رود که متأسفانه درخصوص آن اجتماعی در کشور وجود ندارد.
دکتر آخوندی در ادامه با بیان این مطلب که من به دلایل مختلف سیاسی، امنیتی، فرهنگی، اقتصادی و سایر حوزه‌های دیگر بر این مهم تأکید دارم گفت: اگر بخواهیم از منظر فرهنگی مسئله بازآفرینی شهری به این بخش نگاه کنیم، می‌بینیم که هویت، اصلی‌ترین بحث ما در حوزه فرهنگ به شمار می‌رود و مسئله‌ای است که قطعا هیچ‌کس نمی‌تواند از آن رهایی داشته و قادر به زندگی بدون آن نخواهد بود.
وزیر راه و شهرسازی در ادامه هویت را مسئله‌ای بشری و مربوط به تمامی نقاط جهان دانست و افزود: تمامی نسل‌های دوم و سوم مهاجران به کشورهایی چون کانادا، آمریکا و یا استرالیا در حال حاضر خواستار بازگشت و یافتن هویت واقعی خود هستند چراکه جستجوگری برای پیداکردن هویت مسئله‌ای نیست که بتوان از آن به راحتی عبور کرد.
وی در اشاره به جنبه مردم‌شناسی این حوزه نیز بیان کرد: فلاسفه انسان را عنصری اجتماعی می‌نامند که می‌خواهد در جامعه زندگی کند ولی در مقابل مردم‌شناسان آن را عنصری فرهنگی-اجتماعی نام نهاده و می‌گویند که در صورت اجتماعی بودن صرف انسان، می‌توانیم آن را حیوان اجتماعی بنامیم چون حیوانات نیز اجتماعی بوده و تمایل به زندگی گروهی دارند.
وی در این رابطه افزود: به عقیده مردم‌شناسان عنصری که مایه تفاوت انسان و حیوان است فرهنگ اوست و او علاوه بر بعد اجتماعی دارای ابعاد فرهنگی نیز خواهد بود.
به گفته این مقام مسئول در این زمان است که پرداختن به مسئله هویت، اهمیت یافته و جستجوی آن نیز به شکل کالبدی تنها در بافتهای تاریخی و میانی شهرها امکان‌پذیر خواهد بود.
عضو کابینه دولت تدبیر و امید با بیان اینکه پرداختن به مفهوم بازآفرینی شهری در حوزه فرهنگ نیز ارتباط تنگاتنگی با مفهوم صلح دارد گفت: بسیاری از افراد معتقدند جنگ‌های فعلی موجود در منطقه ریشه در ناآرامی و گمگشتگی هویتی افراد دارد، به واقع نام نیروهای تکفیری چه معنایی برای ما دارد؟ این افراد کسانی هستند که در جریان مدرنیته آمده و در لحظه‌ای دچار تضاد شدید درونی شدند که در نهایت به تکفیر وضع موجود و هجرت به وضع گذشته پرداخته‌اند.
دکنر آخوندی با تأکید مجدد بر اینکه بسیاری از مردم‌شناسان ریشه اصلی جنگ‌های موجود را گم گشتگی هویت می‌دانند اظهارداشت: ما نمی‌توانیم از حوزه فرهنگ فاصله بگیریم، به تصور من اگر در زندگی مدرن به فرهنگ توجهی نکنیم دچار شکاف‌های اجتماعی و گسل‌های اجتماعی بسیار سختی خواهیم شد که مانع از توسعه بوده و مارا با گرفتاری‌های زیادی روبه‌رو می کند.
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به این نکته که نیاز به حفظ یکپارچگی هویتی به شدت در کشور احساس می‌شود گفت: قطعا تمامیت ارضی تنها یک بحث فیزیکی نبوده و اگر یکپارچگی هویتی وجود نداشته باشد، بحث تمامیت ارضی نیز معنایی نداشته و همه به دنبال استقلال‌طلبی هستند.
این مقام مسئول ضمن ابراز تأسف نسبت به این که روشنفکران، مهندسان، مدیران شهری و توسعه‌گران کشور پس از دوران مشروطه به اسم توسعه و عمران تیشه به ریشه ایران زدند افزود: وضعیت فعلی پیرامون حرم مطهر امام رضا (ع) یکی از مثال‌های بارز این مسئله است، مکانی که مظهر دیانت و تشیع در کشور بوده ولی امروزه هیچ هویت مذهبی در آن دیده نمی شود، از سویی دیگر تهران با آن همه سابقه تاریخی امروز چه حالی دارد؟ آیا چیزی از آثار تاریخی و یکپارچگی هویتی در آن دیده می‌شود؟
عضو کابینه دولت دوازدهم در ادامه سخنان خود قطبی شدن شهرها را بحث مسئله‌آفرین دیگری در حوزه اجتماعی امروز کشور دانست و گفت: امروزه مسئله فقر و غنا به بحث بسیار جدی در شهرهای ما تبدیل شده و تضاد به بحث خطرناکی در جامعه شهری مبدل گشته است.
دکتر آخوندی با اشاره به این مطلب که کیفیت زندگی شهری و ثروت در شمال و جنوب تهران به هیچ وجه قابل مقایسه نیست افزود: این حجم از فاصله و تفاوت‌ها، مسئله‌ای نیست که کسی با کوچکترین فهم جامعه‌شناسانه متوجه آن نشده و همچنان تصور کند که در جامعه‌ای پیوسته و یکپارچه زندگی می‌کند.
وزیر راه و شهرسازی در این راستا ایجاد یکپارچگی را هدفی مهم از منظر اجتماعی در کشور تلقی کرد و گفت: مگر می‌توانیم به مفهوم یکپارچگی در جامعه برسیم ولی به فاصله موجود توجهی نکنیم.
وی توجه به بافتهای تاریخی و میانی شهرها را راه‌احل اصلی رفع عدم یکپارچگی موجود در شهرها دانست و اظهارداشت: جامعه‌شناسان همواره درخصوص بی‌توجهی به مسائل اجتماعی هشدار داده و معتقدند تداوم این روند به مشکلات امنیتی نیز ختم خواهد شد، بنابراین باید بگوییم که اگر خواستار جلوگیری از بحران‌های امنیتی در کشور هستیم باید به بافت میانی، فرسوده و حاشیه‌ای موجود در شهرهایمان توجه کنیم.
این مقام مسئول در ادامه سخنان خود توجه به بافت میانی را لازمه رسیدگی به منظر زیست‌محیطی و رفع مشکلات آن دانست و ادامه داد: در حقیقت این مناطق، اماکنی هستند که می‌توانیم الگوی سازگاری با اقلیم را به راحتی در آن مشاهده کنیم.
به گفته وی در رسیدگی به حوزه اقتصادی نیز مجددا باید به این مناطق توجه کنیم، چرا که راه‌حل اقتصادی چه از بعد کلان و چه خرد در این نواحی وجود خواهد داشت.
دکتر آخوندی در این‌باره بیان کرد: مناطق فرسوده از دید اقتصاد کلان دارای مفهوم بهره‌وری بوده و از بعد اقتصاد خرد نیز اماکنی هستند که با ارزان‌ترین قیمت می‌توان زندگی امن و همراه با خدمات را در آن‌ها ایجاد کرد.
عضو کابینه دولت تدبیر و امید با اشاره به این نکته که علی‌رغم هزینه‌های بسیار زیاد پس از دوره مشروطه تا کنون، امروز شاهد ۱۹ میلیون بدمسکن در کشور هستیم گفت: توجه به این مطلب نشان می‌دهد که سیاست‌های گذشته و بخشی‌نگری، کیفیت زندگی را ارتقاء نخواهد داد بلکه باید از این پس زندگی و انسان‌ها را به جای پروژه در محلات هدف قرار داده و برای آن‌ها تلاش کنیم.
وزیر راه و شهرسازی در ادامه سخنان خود توجه به بحث شهرسازی ایرانی-اسلامی را برابر با مفهوم محله دانست و افزود: بدون شک محله مکانی است که روابط انسانی قابل قبول، براساس همبستگی اجتماعی در آن شکل می‌گیرد پس بازگشتن به ساختار محله سیاستی است که تمام ابعاد نام برده از جمله اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، زیست‌محیطی و ... را در برخواهد داشت.
این مقام مسئول با بیان اینکه محله کوچکترین واحد اجتماعی شهری است که می‌توان برای آن برنامه‌ریزی کرد نیز گفت: اولین مفهوم بازآفرینی، خلق مجدد محله است که براین اساس می توانیم برای آن به راحتی برنامه‌ریزی کنیم، مفهوم محله در بافتهای قدیمی کاملا به این معنی است، در حالیکه این مفهوم در زندگی مدرن معنایی ندارد.
حرکت به سمت محله اصلی‌ترین و صحیح‌ترین اقدام در بازآفرینی شهریست
عضو کابینه دولت دوازدهم حرکت به سمت محله را اصلی‌ترین و صحیح‌ترین اقدام در بازآفرینی شهری دانست و افزود: توجه به بخش مسکن و توسعه آن به صورت مکرر در شرایط امروز اعلام می‌شود، من نیز با این امر موافق هستم ، ولی نکته مهم آن است که در این راستا قصد داریم همچنان برای توسعه مسکن، شهر را گسترش دهیم و یا آنکه می‌خواهیم آن را در مفهوم بازآفرینی حل کنیم.
وی با تأکید براینکه امر بازآفرینی باید همراه با ساکنین در محلات انجام پذیرد گفت: بدون شک کوچ دادن مردم از محلات به معنای رانده شدن آن‌ها به سمت زاغه نشینی است، اقدامی که متأسفانه طی سنوات گذشته به وسیله تخریب و احداث مجدد، مکررا در بافتهای قدیمی و فرسوده شهرها انجام گرفته است.
دکتر آخوندی با تأکید براینکه متأسفانه ادارات راه و ترابری همواره پروژه محور بوده و به ساکنین توجهی ندارند افزود: هرچند کار با مردم بسیار دشوار است ولی راه‌حل اصلی نیز همین بوده و در صورت بی‌توجهی به آن بار دیگر با شکست روبه رو خواهیم شد.
وزیر راه و شهرسازی همچنین خاطرنشان کرد: قطعا وزارت راه و شهرسازی بدون همکاری با شهرداری ها نیز در این راه موفق نخواهد بود، این ۲ سازمان باید با یکدیگر هماهنگ بوده تا استخوان‌بندی محلات، ایجاد و حفظ شود.
وی ضمن تأکید بر اهمیت بازآفرینی و حفظ رودخانه‌های شهری نیز افزود: رودخانه‌ها عناصر شاخصی بوده که قادر به زنده کردن شهرهای ما هستند، پس درخواست ما از مسئولین مربوطه آن است که تا به این نکته توجه بیشتری کرده و طراوت شهرها را حفظ کنند.
عضو کابینه دولت تدبیر و امید درخصوص اهمیت بحث اقلیم نیز اظهار کرد: مهندسان ما تصور می‌کنند بحث اقلیم با وجود انرژی ارزان، بحثی بی‌معناست، در حال حاضر به ظاهر اقلیم در سیستم‌های آپارتمانی مفهومی ندارد ، درحالیکه به هیچ وجه اینگونه نبوده و هر اقلیم دارای ظرفیت طبیعی مربوط به خود را داردکه اگر به آن توجهی نشود و بیش از حد توان بارگذاری صورت گیرد نتیجه منفی خواهد داشت.
ضرورت بازگشت به محدودیت‌های اقلیمی در کشور
آخوندی با بیان این نکته که قطعا با انتقال انرژی مشکلات زیست‌محیطی بیشتر خواهد شد گفت: به تصور من بازگشتن به محدودیت‌های اقلیمی یکی از اصلی‌ترین بحث‌های امروز ما در وزارت راه و شهرسازی به شمار می‌رود و توجه به سازگاری با اقلیم امری ضروری و قابل توجه برای ما خواهد بود.
این مقام مسئول با اشاره به گزارش تکان‌دهنده سازمان هواشناسی در خصوص کاهش ۵۰ میلی‌متری بارش باران ظرف ۵۰ سال گذشته در کشور اظهارداشت: ایران منطقه‌ای نیمه‌خشک و نیمه‌بیابانی بوده و کاهش باران در آن اثرات بسیار زیادی بر آن دارد چراکه میزان برف، یخبندان، مخازن آب در آن کاهش یافته و در مقابل میزان تبخیر در آن بالا می‌رود.
دکتر آخوندی با اشاره به افزایش ۱.۵ درجه‌ای گرمای هوا در کشور طی ۵۰ سال گذشته بیان کرد: تأثیر فوق‌العاده این مسئله در امر تبخیر آب و جنگل ها و مراتع به خوبی قابل مشاهده خواهد بود.
وزیر راه و شهرسازی توجه به مسئله اقلیم را تنها راهکار حل این مسئله دانست و افزود: صرفه‌جویی در مصرف انرژی و استفاده از امکانات طبیعی بخشی از بحث مربوط به اقلیم بوده و بخش دیگر آن به استفاده از مصالح ساختمانی و الگوی مناسب ساخت اختصاص دارد.
وی با اشاره به شیروانی‌های زنگ‌زده موجود در مناطق شمالی کشور گفت: این منظره که همواره طراوت و زیبایی شهرهای موجود در این منطقه را می‌گیرد، نشان‌دهنده استفاده از مصالح ساختمانی غیرسازگار با اقلیم است که ضرورت دارد در انتخاب مناسب آن‌ها در نما، سقف و احداث ساختمان به آن توجه شود.
این مقام مسئول همچنین با تأکید بر اهمیت بحث جلب سرمایه‌گذاران در مناطق ناکارآمد بیان کرد: ما باید بتوانیم مدل‌های تسهیل‌گری و روان کردن ارتباط بین سرمایه‌گذار و ساکنان این محلات را ایجاد کنیم اقدامی که بدون شک برعهده حاکمیت ملی و محلی خواهد بود.
وی در ادامه سخنان خود تشکیل مرتب جلسات بازآفرینی در سطح شهرستانی و استانی را امری ضروری در کشور دانست و گفت: با وجود آنکه فرهنگ مستندسازی در ایران وجود ندارد ولی این امر باید با هدف الگوپذیری مهندسان در آینده انجام شود.
به گفته آخوندی مستندسازی با تهیه گزارش تفاوت دارد، مستند به معنای ثبت تمامی لحظه‌های فرآیند از ابتدا تا انتها بوده ، به نحوی که همه اقدامات از جمله هماهنگی با سازمان‌ها، تأمین مالی و سایر مسائل مختلف باید در آن ذکر شود.
وزیر راه و شهرسازی با تأکید بر اهمیت مستندسازی در فرآیند بازآفرینی محلات هدف در کشور گفت: این اقدام می‌تواند دست‌مایه ارتقای کیفیت زندگی شهری در آینده بوده و در دانشگاه و برای مهندسان آموزش داده شود.
وی در پایان تأکید کرد: رئیس جمهور مهمترین مأموریت وزارت راه و شهرسازی را امر بازآفرینی شهری قرار داده که باید در تمامی استان‌ها به شدت مورد توجه قرار گیرد.
