وزیر راه و شهرسازی مونوریل قم و طرح بلوار پیامبر اعظم (ص) را نمونه‌هایی از پروژه‌های زیان‌بار در شهر قم دانست و گفت: طرح بازآفرینی شهر قم بر مبنای تردد ریل‌پایه باید مورد بازنگری قرار بگیرد و برنامه‌ای جامع برای این شهر تدوین کرد.
به گزارش روابط عمومی شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران به نقل از پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، دکتر عباس آخوندی در هشتمین نشست ستاد ملی بازآفرینی پایدار محدوده‌ها و محله‌های هدف احیاء، بهسازی و نوسازی شهری که صبح امروز سه‌شنبه سوم آذرماه با موضوع بررسی وضعیت بافت‌های نابسامان قم برگزار شد بر اهمیت این شهر تاکید کرد و گفت: قم با سابقه تاریخی در ایران مرکزی و با موقعیت استراتژیکی که از آن برخوردار است همواره مورد توجه قرار داشته است.
وی افزود: قم به عنوان یک نمونه ایران‌شهری، موقعیت ممتازی در ایران دارد و از آنجایی که در میان جهانیان نیز مورد توجه است باید تلاش کنیم بازآفرینی آن را به عنوان یک شهر توسعه یافته در ایران دنبال کنیم.
وزیر راه و شهرسازی مشکل اصلی شهر قم را در معرض توجه بودن بیش از حد آن دانست و گفت: این توجه سبب مداخلات زیان‌باری شده است و نظام اداری و شهری قم نتوانسته این توجه را ساماندهی کند، از آن استفاده مناسب ببرد و نقاط زیان‌بار آن را برطرف کند.
دکتر آخوندی طرح بلوار پیامبر اعظم (ص) که پارکینگ ضلع شرقی حرم مطهر محسوب می‌شود را یکی از طرح‌های ناکارآمد شهر قم دانست و گفت: این طرح، ستون فقرات شهر قم و هویت قم را مختل کرد و از هر حیثی که به موضوع بنگرید می‌بینید که واقعا برای بافت شهری قم مخرب بود. البته شکی نیست که افرادی که این طرح را اجرا کردند در پی خدمت به این شهر بودند اما اجرای آن نتیجه عکس داد.
وزیر راه و شهر سازی ادامه داد: زمانی که این طرح در حدود سال ۷۳ اجرا شد شاهد افزایش شدید قیمت مسکن در این شهر بودیم زیرا شهروندان بر این باور بودند که قرار است از شهرداری تهران اعتباری به شهر قم تزریق شود و این اعتبار در قم هزینه شود. این کار روند عرضه و تقاضا را مختل کرد و مشخص نشد اجرای این طرح قرار است کدامیک از مشکلات شهر را برطرف کند.
دکترآخوندی با بیان این‌که این طرح یک عارضه و گرفتاری در شهر قم محسوب می‌شود ادامه داد: مشکلات ناشی از اجرای این پروژه به این زودی‌ها برطرف نمی‌شود و در نهایت ممکن است به طرحی مانند نواب تهران تبدیل شود که مشکلات زیادی را برای شهروندان ایجاد کند.
وزیر راه و شهرسازی چندپاره شدن قم را مسئله‌ای جدی دانست و گفت: مسئولان این استان باید برای رسیدن به یکپارچگی تلاش کنند و ما نیز به عنوان سیاستگذار در جهت حفظ هویت قم تمام تلاش خود را به کار می‌گیریم. این هدف حاصل نمی‌شود مگر این‌که ایده‌ای برای این شهر داشته باشیم. باید بدانیم قرار است قم چگونه شهری باشد؟ نباید در جهت فرسایش شهر قم گام برداریم. تشکیل ستاد ملی بازآفرینی شهری نیز برای رسیدن به نقطه مطلوب در تهران تشکیل شد و در این نشست‌ها گزارش‌هایی از تمامی جوانب دریافت می‌کنیم تا بتوانیم نقشه راه مشخصی داشته باشیم و رویکردی یکپارچه را پیاده کنیم.
دکتر آخوندی داشتن یک ایده و نظریه را لازمه رسیدن به یکپارچگی در این شهر دانست و گفت: باید طرح بازآفرینی شهر قم را تدوین کنیم و درباره کل شهر قم اندیشه مشخصی داشته باشیم نه فقط بافت‌های میانی و تاریخی آن. توجه و علاقه زیادی به شهر قم وجود دارد و باید کمک‌‌ها را در این زمینه ساماندهی کرد و تمام مسائل شهر را در کنار هم دید. نکته‌ای که باید در طرح بازآفرینی شهر قم مد نظر قرار دهیم این است که علاوه برموقعیت تاریخی، فرهنگی، سیاسی و مذهبی این شهر، باید موقعیت لجستیکی این شهر نیز بسیار حائز اهمیت است.
تیغ‌های جراحی بر پیکر بافت تاریخی قم
وی افزود: می‌توان جوانب ایجاد شهرهای جدید اطراف قم را نیز بررسی کرد و سندی ویژه برای مناطق میانی و تاریخی آن در طرح کلی ارائه داد. با وجود تمام مشکلات، هنوز بافت‌های تاریخی و میانی شهر قم ظرفیت خوبی دارند و بازارهای آن زنده است و عملکرد مناسبی دارند. محلات قدیمی آن علیرغم تیغ‌های جراحی که در وسط شهر قم استفاده شد هنوز کارکرد خود را حفظ کرده‌اند.
دکتر آخوندی با تاکید بر این‌که قم نیازمند یک برنامه مشخص و کلی است اظهار کرد: تصمیم‌گیری در قم باید به سمت تصمیم‌گیری احتماعی برود و به عقیده من پیشنهادی که در این جلسه مبنی بر ایجاد خانه‌گفتمان شهری مطرح شد مناسب است. شخصیت‌های ملی زیادی به شهر قم رفت و آمد می‌کنند که ممکن است دستوراتی داشته باشند که باید در یک مجموعه کلی قرار بگیرد. خانه گفتمان می‌تواند چنین فضایی را ایجاد کند و نظرات مثبت را به سمت یکپارچگی در سطح شهر هدایت کند. وزارت راه و شهرسازی نیز این آمادگی را دارد تا یکی از خانه‌های تاریخی شهر قم را به این موضوع اختصاص دهد.
وی میزان تردد روزانه بین تهران و قم را حدود ۴۵ هزار خودرو عنوان کرد و ادامه داد: این عدد بسیار بزرگی است که در ایام مذهبی به مراتب بیشتر می‌شود. باید این ترددها را به دلایل امنیتی، صرفه‌جویی انرژی، آسایش شهروندان و حفظ محیط زیست به ریل منتقل کنیم. این شهر باید به سمت شهر «ریل پایه» حرکت کند این این هدف می‌تواند در قالب ریل یا مترو و در دو بخش درون‌شهری یا برون‌شهری باشد.
وزیر راه و شهرسازی با طرح این سوال که چرا زائران جمکران باید با اتوبوس یا ماشین شخصی تردد کنند؟ اظهار کرد: می‌توان ۳۰ یا ۴۰ درصد این جمعیت را به ریل منتقل کنیم که این امر به صرفه‌جویی انرژی و ارتقای ایمنی کمک می‌کند. امروزه ضروری است به سمت حمل و نقل ترکیبی و ریل پایه برویم و مشکلات شهرها را کاهش دهیم.
وی خواستار بازنگری دوباره شهر قم بر مبنای تردد ریل‌پایه شد و گفت: برای رسیدن به این هدف شاید مجبور باشیم یک یا دو ایستگاه دیگر در قم ایجاد کنیم، همانطور که در شهر تهران نیازمند ایستگاههای راه‌آهن جدید هستیم. تهران با این وسعت نباید فقط یک ایستگاه راه‌آهن در جنوب غربی شهر داشته باشد.
دکتر آخوندی ادامه داد: ضروری است که نظام ایستگاههای مترو، راه‌آهن و قطار حومه‌ای را ساماندهی کنیم و نظام حمل و نقل روزانه حومه‌ای ریلی داشته باشیم که بتواند بین مرکز و حومه قم ارتباط ریلی برقرار کند. قم بیش از یک میلیون نفر جمعیت دارد و زمان‌های اوج تردد سنگینی دارد و همین امر لزوم توجه به حمل‌ونقل ترکیبی را برای رفاه حال ساکنان و زائران پررنگ می‌کند. وزارت راه و شهرسازی و سازمان ملی زمین و مسکن نیز با اراضی موجود برای رسیدن به این هدف از هیچ کمکی دریغ نمی‌کنند.
