طی يك سال و اندی كه افتخار خدمت‌گذاری در اداره كل راه و شهرسازی استان قم را داشتم، جناب آقای دكتر آخوندی وزير محترم راه و شهرسازی چندين سفر به قم داشتند تا از پروژه‌های استان بازديد به عمل آورند...
در بهمن ماه سال گذشته طی یكی از این سفرها، بازدیدی از بافت تاریخی و بافت میانی (فرسوده) شهر به اتفاق مدیران استان داشتند و از چند خانه تاریخی نیز بازدید به عمل آوردند. در خلال این بازدید به ایشان پیشنهادی ارائه شد مبنی بر تملك یكی از خانه‌های تاریخی توسط وزارتخانه در بافت تاریخی محله باغ پنبه و مرمت آن به منظور تأسیس و راه‌اندازی اولین دفتر تسهیل‌گری خدمات نوسازی و بهسازی محله در شهر قم. ایشان از این پیشنهاد استقبال كردند و پس از بازدید از خانه‌های تاریخی یزدان‌پناه، سلامت و لاجوردی‌زاده، دستور خرید خانه لاجوردی‌زاده را دادند كه این امر در كمتر از دو ماه انجام شد.
این بنا متعلق به دوره قاجار (عصر ناصری) و در زمینی به مساحت ۷۰۰ متر مربع در دو طبقه توسط استاد حسن معمار احداث شده است. از دیگر آثار این معمار برجسته و فقید می‌توان به احداث بخش‌هایی از حرم مطهر حضرت معصومه (س) و تیمچه بازار اشاره كرد. اما نكته قابل تأمل در این ماجرا كه انگیزه اصلی نگارنده این سطور در آستانه پنجم اسفند به عنوان روز مهندس شد، این موضوع است كه در حین بازدید از این خانه تاریخی توجه جناب وزیر و سایرین در اختلاف ارتفاع یك ضلع از دیوار حیاط این بنا كه به شكل حیاط مركزی احداث شده با دیوارهای سه ضلع دیگر به میزان حدود ۳۰ سانتیمتر جلب شد. هیچ‌یك از بازدید كنندگان علت فنی، اقلیمی و... این موضوع را نتوانستند بیابند. بنابراین برای حل این معما در معماری این بنا از اهالی محل، وراث ملك و ... پیگیر شدم. زمانی كه دلیل این امر آشكار شد و بعداً به اطلاع جناب آقای دكتر آخوندی و سایر بازدید كنندگان رساندم پیامی اخلاقی در پس این ماجرا نهفته بود كه جای بسی تأمل و اندیشه دارد.
ماجرا از این قرار بوده است كه زمان احداث این بنا و در حین اجرای ضلع چهارم دیوار حیاط مركزی آن، استاد حسن معمار به دیار حق می‌شتابد و شاگرد ایشان به نام استاد مهدی معمار كه خود از معماران بنام بوده است، تصمیم می‌گیرد آخرین اثر استاد خود را به اتمام برساند و جهت رعایت كسوت استاد، ضلع باقی‌مانده را كوتاهتر از سه ضلع دیگر حیاط بنا می‌كند، تا این تفاوت به حرمت اثر استاد، با بقیه بنا كه استاد مهدی به انتها می‌رساند در تاریخ ماندگار شود.
این اتفاق كه ریشه در فرهنگ، ادب، اخلاق و تمدن مردمان سرزمین‌مان دارد، همان چیزی است كه امروز در حرف مختلف، به ویژه در حرفه مهندسی، در پی دستیابی به اخلاق حرفه‌ای در سمینارها، همایش‌ها، كنگره‌ها، مقالات و... به دنبال آن هستیم و تاكنون هرچه به آن پرداخته‌ایم، متأسفانه از آن دورتر شده‌ایم. تا آنجا كه برای تحقق آن و رعایت حقوق شهروندان حرفه‌مان به ناچار روی به ضوابط و قوانین و ابلاغیه‌ها آورده‌ایم، تا بلكه بتوانیم با استفاده از ابزار قانون، توفیقی در تحقق آن داشته باشیم.
بدون تردید رعایت اخلاق حرفه‌ای به عنوان یك الزام برای انجام مسئولیت بزرگ مهندسی ضرورتی اجتناب‌ناپذیر بوده است كه با تكیه بر آموزش و فرهنگ سازی به استناد موارد متعدد تاریخی كه در فرهنگ ما ریشه داشته است قابل احصاء می‌باشد.
بنابراین ضمن گرامیداشت دانشمند شهیر ایرانی خواجه نصیرالدین طوسی و تبریك روز مهندس، انتظار می‌رود همانطور كه این دانشمند بزرگ اخلاق و حرفه مهندسی را توأمان مد نظر داشته است، جامعه مهندسی كشور نیز به طور علمی و عملی در مسیری حركت كنند كه در سال‌های آینده و در گرامیداشت چنین روزی، شاهد اصلاح و تحول در فرآیند اخلاق مداری در حوزه مهندسی كشور باشیم.به امید آن روز.
مهندس محسن بهشتي معاون فنی و امور عمرانی استانداری قم
