درحالی که دولت یازدهم طرح‌های اختصاصی مانند مسکن اجتماعی و مشارکتی برای بخش مسکن دارد، اما با وجود تمام انتقادات و ایرادهایی که نسبت به طرح مسکن مهر داشته، اتمام و تحویل تمام واحدهای مسکونی وعده داده شده به متقاضیان را جزو اولویت‌های خود قرار داده است. براساس تازه‌ترین آمار ارائه شده از سوی وزارت راه و شهرسازی طرح مسکن مهر از ابتدا تاکنون 87 درصد پیشرفت فیزیکی دارد که 43 درصد یا به عبارتی نیمی از این میزان پیشرفت مربوط به دولت یازدهم است.
از مجموع ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار واحد مسکونی از ابتدای تنظیم قرارداد یک میلیون و ۷۷۰ هزار از آن به اتمام رسیده و از این تعداد یک میلیون و ۴۲۳ هزار واحد واگذار شده است.
این درحالی است که به دلیل آماده نبودن خدمات زیربنایی حدود ۲۴۰ هزار واحد به اتمام رسیده امکان تحویل به متقاضیان را ندارد. سیاست دولت تحویل واحدهای مسکن مهر با خدمات زیربنایی است و علت افزایش تحویل واحدها در دو سال اخیر نیز افزایش تأمین خدمات زیربنایی است و مردم رغبت بیشتری برای تحویل گرفتن واحدها دارند. از مجموع دو میلیون و ۳۰۰ هزار واحد مسکن مهر که کار ساخت آن شروع شده، نازک‌کاری یک میلیون و ۷۶۵ هزار واحد به اتمام رسیده که حدود ۲۸۵ هزار واحد از آنها فاقد خدمات زیربنایی است و برای حل این معضل راهکارهایی پیش‌بینی شده است.
انتقادات دولت از طرح مسکن مهر و اینکه این طرح با اخذ پول از بانک مرکزی، موجب ایجاد مشکلات تورمی در کشور شد، سرآغاز انتقاد از دولت از سوی مخالفان بود که ادعا می‌کردند دولت یازدهم قصد ندارد واحدهای مسکونی باقی مانده را تکمیل کند. اما وزیر راه و شهرسازی همان زمان با تأکید بر اشکالات اساسی در ساخت مسکن مهر چه از لحاظ مشکلات کالبدی و شهروندی و چه از لحاظ ساختاری، اعلام کرد «توقف مسکن مهر صحت ندارد بلکه واقعیت این است که پیشرفت مسکن مهر با قاطعیت تمام در وزارت راه وشهرسازی در حال پیگیری است.»
اما انتقاد اصلی مسئولان وزارت راه و شهرسازی به توجه نکردن مسئولان وقت به زیرساخت‌های مسکن مهر در دولت قبل است. افتتاح بسیاری از واحدها بدون زیرساخت‌های اولیه مانند آب، برق، گاز و سایر زیرساخت‌ها و روبناهای شهری نظیر درمانگاه، پاسگاه نیروی انتظامی، مسجد و حمل و نقل عمومی انجام شد؛ موضوعی که ساکن شدن در مسکن مهر را برای صاحبان آن غیر ممکن کرد. بنابراین علاوه بر تکمیل واحدهای باقی مانده، تأمین زیرساخت واحد‌هایی که در دولت قبل افتتاح شده بودند نیز به دوش دولت یازدهم افتاد. دولت تأکید دارد هیچ واحد مسکن مهری نباید بدون اینکه خدمات زیربنایی آن کامل شده باشد واگذار شود از این‌رو واگذاری مسکن مهر تکمیل آن با تمام زیرساخت‌ها است
آمار بخوبی نشان می‌دهد که پیشرفت ساخت و ساز مسکن مهر در دولت یازدهم نه تنها کند نبود بلکه طرح مسکن‌مهر نه‌تنها در مدت سپری شده از دولت یازدهم با کندی مواجه نشد بلکه سرعت بیشتری نیز نسبت به عملکرد 5/5 ساله دولت قبل داشته است.
از مجموع یک میلیون و ۵۳۳ هزار واحد تکمیل شده و دارای خدمات زیربنایی، تحویل ۴۷۴ هزار واحد در دولت یازدهم محقق شد از تعداد یک میلیون و ۵۳۳ هزار واحد ذکر شده، یک میلیون و 500 هزارواحد افتتاح شده است. همچنین به عنوان مثال به بیش از 42 درصد از کل تحویل واحدهای مسکونی، 43 درصد از کل فروش اقساطی‌ها و 49 درصد از کل صدور سندها در این دولت انجام شده است.
این در حالی است که 90 درصد از تسهیلات بانکی پیش‌بینی شده برای کل طرح در دولت قبل به مصرف رسیده بود و در این دوره تنها استفاده از 10 درصد از کل تسهیلات مسکن‌مهر امکانپذیر بوده است. بنا بر آمار وزارت راه و شهرسازی 90 درصد کل تسهیلات اعطایی در مسکن‌مهر تا پایان دولت دهم در این طرح هزینه شده است. به عبارتی، به ازای هر یک درصد پیشرفت فیزیکی تا پایان دولت دهم، حدود 567 میلیارد تومان تسهیلات از محل خط اعتباری به این طرح اختصاص یافته بود. در حالی که با مدیریت بهینه منابع، این رقم در دولت یازدهم به حدود 285 میلیارد تومان کاهش یافته است.
همچنین در کل شهرهای جدید تا پایان دولت دهم 8 هزار و 550 میلیارد تومان در طرح‌های مسکن‌مهر هزینه شده است که 82 درصد آن از محل تسهیلات تأمین شده بود. در حالی که در دولت یازدهم 3 هزار و 900 میلیارد تومان بابت تعهدات پیشین و هزینه‌های جاری هزینه شده که تنها 36 درصد از آن از محل تسهیلات تأمین شده است.
در خصوص فروش اقساطی مسکن مهر نیز تاکنون یک میلیون و ۴۴۰ هزار واحد از مسکن مهر فروش اقساطی شده که ۴۳ درصد این فروش در یک سال و نیم گذشته صورت گرفته است. همچنین ۴۹ درصد صدور سند ملکی در همین دوره صورت گرفته است.
با تلاش متولیان مسکن میزان طرح‌هایی که به دلیل جانمایی نامناسب، برخوردار نبودن از خدمات روبنایی و زیربنایی، پایین بودن کیفیت اجرا، افزایش بهای تمام شده و ناتوانی مالی سازنده در وضعیت راکد قرار داشته‌اند، از 335 هزار واحد در اواسط سال 1392 به 105 هزار واحد در پایان سال 1393 کاهش یافته است. به این ترتیب بیش از 230 هزار واحد مسکونی تعیین تکلیف یا دوباره به فرآیند ساخت‌وساز وارد شده است.
تأکید و برنامه دولت تکمیل و پایان تمام واحدهای مسکن مهر تا پایان سال ۹۵ است. به گفته قائم مقام وزیر راه و شهرسازی در مسکن مهر «روند پیشرفت طرح‌های مسکن مهر در سال‌جاری طبق برنامه‌ریزی از پیش تهیه شده توسط وزارت راه و شهرسازی همچنان ادامه دارد و یکی از مهمترین مشکلاتی که این روزها پیش پای پیشرفت مسکن مهر قرار دارد تأخیر بانک‌ها برای ارائه تسهیلات ۳۰ میلیون تومانی به سازندگان است.»
منبع : روزنامه ایران مورخ پنج شنبه ۱۸ تير
