ابوالقاسم سلطانی مدیرکل راه و شهرسازی آذربایجان شرقی در گفت و گو با خبرنگار شرکت بازآفرینی شهری ایران، توضیحاتی در خصوص پروژه‌های بازآفرینی شهری این استان ارایه کرد. او ابتدا با اشاره به این که آذربایجان شرقی 63 شهر دارد، گفت: از این تعداد 9 شهر در قالب 48 محله هدف استان طی سال‌های 96 و 97 در اولویت ساماندهی قرارگرفته اند و تا سال 1400 هر سال 10محله به آن اضافه خواهد شد.
به گفته سلطانی مجموع بافت‌های فرسوده و سکونتگاه‌های غیر رسمی در سطح استان 9 هزار و 364 هکتار است که یک میلیون و 510 هزار نفر در این بافت‌ها ساکن هستند، از این میزان 4 هزار و 500 هکتار از عمده بافت‌های ناکارآمد در شهر تبریز قرار دارد. همچنین در این استان 3 هزار و 564 هکتار سکونتگاه غیر رسمی وجود دارد.
ساخت و احداث مسکن بازآفرینی
او با بیان این که در استان آذربایجان شرقی بر اساس برنامه اصلی دولت دوازدهم و تاکیدات مقام عالی وزارت راه و شهرسازي، توجه به احداث مسکن در محلات ناکارآمد و جابجایی سکونتگاه‌های غیررسمی و در معرض خطر زلزله و رانش قرار دارد، گفت: برای این منظور در مرحله اول محدوده پرخطر 48 هکتاری واقع در ضلع جنوبی اتوبان پاسداران شناسایی شد و اقدامات لازم برای تامین زمین مورد نیاز جهت جابجایی این محله صورت گرفت. در این محدوده پرخطر 3 هزار واحد مسکونی در قالب حدود 12 هزار نفر ساکن هستند.
او برخی از پروژه‌های بازآفرینی شهری آذربایجان شرقی را این گونه برشمرد: یکی از پروژه‌های مهم، احداث شهرك جوانان با 4 هزار و 500 واحدمسکونی و با مساحت حدود 130 هکتار (ناخالص) است که بعد از کسر مساحت مربوط به پهنه و حریم گسل شمال تبریز، عوارض توپوگرافی، مسیل رودخانه و... برای حدود 61 هکتار آن بارگذاری کاربری مسکونی با خدمات مربوطه انجام گرفته است.
او افزود: پروژه 2 هزار واحدی شهرك طلائیه با همکاري سازمان همیاری شهرداری تبریز با مساحت حدود 13 هکتار در مرحله آماده سازی است که در جوار بافت حاشیه‌نشین منطقه قراردارد، پروژه احداث 480 واحد مسکونی اسدگولی با همکاری شهرداری تبریز با مساحت حدود 1.6 هکتار نیز یکی از نمونه‌های درجاسازی برای ساماندهی بافت موجود حاشیه‌نشین منطقه است که اسکلت دو بلوك آن به اتمام رسیده است.
به گفته سلطانی اجرای پروژه 450 واحدی یوسف آباد، پروژه 300 واحدي انتهای طالقانی، پروژه هزار و 600 واحدی اراضی کرکج با مساحت حدود 8 هکتار، پروژه 600 واحدی نگین اندیشه با مساحتی حدود 2 هکتار و پروژه 500 واحدی آیمان از دیگر پروژه‌های ساخت مسکن استان به شمار می رود.
مدیرکل راه و شهرسازی استان آذربایجان شرقی ادامه داد: در مجموع پروژه‌هاي احداث مسکن بازآفرینی شهری شامل حدود 30 هکتار از اراضی ملی با ظرفیت تولید حدود 6 هزار واحد مسکونی است که در محدوده تبریز واقع و برای اسکان مجدد ساکنان سکونتگاه‌های غیررسمی در نظر گرفته شده است.
ارائه خدمات روبنایی و زیربنایی
سلطانی با اشاره به ارائه خدمات روبنایی و زیربنایی عنوان کرد: طی دو سال اخیر حدود 74 پروژه بازآفرینی شهری از محل اعتبارات پایدار و اعتبارات تبصره 18شرکت بازآفرینی شهری در بافت‌هاي فرسوده و سکونتگاه‌های غیررسمی اجرا شده که مجموع این اعتبارات 20 میلیارد تومان بوده است، از این تعداد 17 پروژه با اعتباری معادل 4.5 میلیارد تومان به بهره‌برداری رسیده و 57 پروژه دیگر بالغ بر 15.5میلیارد تومان اعتبار در دست اجراست.
او برخی از مهمترین پروژه‌هایی را که از اعتبارات سال 97 به بهره‌برداری رسیده اند، این گونه برشمرد و گفت: پله‌گذاري محله ملازینال و محله خلیل آباد تبریز، ساماندهی ورودی و پیاده‌روسازی محله چلب ورودی اهر، جدول بندی معابر و آسفالت محله انزاب مراغه، احداث پل ارتباطی روی قوبی چای، بهسازیکفپوش محلات و ساماندهی حاشیه مسیل رودخانه قوبی چای فازهای 1و 2و 3، توسعه شبکه فاضلاب و بهسازی و آسفالت معابر در حاشیه شهرك ولیعصر میانه از جمله پروژه‌هایی هستند که طی دو سال گذشته انجام شده‌اند.
او در خصوص دیگر پروژه‌های در دست اقدام اداره کل راه و شهرسازی آذربایجان شرقی در حوزه بازآفرینی شهری گفت: تبدیل گورستان قدیمی ستارخان در محله فقیرنشین شهر تبریز به فرهنگسرا، کتابخانه، سالن ورزشی، پارك و فضاي سبز یکی از ظرفیت‌های عمده تامین خدمات عمومی در محلات فقیر نشین محسوب می شود. علاوه بر این بهسازی و آسفالت معابر و کمک به مسیرگشایی‌هاي مربوط به پیشنهادات طرح تفضیلی شهر تبریز، احداث خانه محله، کتابخانه و مدرسه در محله آغداش بناب، توسعه شبکه فاضلاب میانه، دیوارکشی خط راه‌آهن محله عشرت آباد مراغه، ساماندهی مسیل سید دره سی هشترود، احیا، نوسازی و بهسازی پیرامون مسجد جامع هشترود، احداث مدرسه در محله بازار ملکان، محله علی آباد و میناخور مرند از جمله این پروژه‌هاست.
افزایش سرانه خدمات عمومی
سلطانی در خصوص تاثیرات اجراي پروژه‌هاي روبنایی و زیر بنایی بر زندگی مردم منطقه توضیح داد: اجرای این پروژه‌ها علاوه بر ایجاد انگیزه و رغبت در ساکنان براي بازسازي مسکن خود، سبب ارتقاء سرانه خدمات عمومی به میزان 15 مترمربع در استان و 10 مترمربع در شهر تبریز شده است. در راستای اجراي پروژه‌های مربوط به احداث کتابخانه و مدرسه نیز در سال‌های آتی افزایش سرانه بیشتری را شاهد خواهیم بود.
به گفته سلطانی پروژه‌های کالبدی-عمرانی مورد اشاره از پیشرفت فیزیکی به طور متوسط 40 تا 50 درصد برخوردار بوده و با تخصیص اعتبارات سال 99 اکثر آنها به بهره‌برداری خواهد رسید.
او افزود: یکی دیگر از کارهایی که در محلات هدف دنبال می کنیم آسفالت معابر است، در این راستا طی دوسال گذشته حدود 3 هزار و 198 تن قیر رایگان در اختیار هشت شهرداری شهرهای دارای محلات هدف استان قرار گرفت.
مداخله در بافت فرسوده و تاریخی
مدیرکل راه و شهرسازی آذربایجان شرقی یکی دیگر از حوزه‌های بازآفرینی شهری را مداخله در بافت فرسوده و تاریخی برشمرد و گفت: بزرگترین و وسیع‌ترین مداخله در بافت‌هاي فرسوده کشور در شهر تبریز با حجم عملیاتی 12هکتار از سال 1381تحت قالب پروژه‌های احیاء و نوسازي میدان شهید بهشتی، مسجد کبود و صاحب الامرانجام شده است.
او در این خصوص توضیحات بیشتری ارایه کرد و گفت: پروژه میدان شهید بهشتی حدود 5 هکتار مساحت دارد و با سرمایه‌گذاري حدود 550 میلیارد تومان انجام شده که سهم دولت 15 درصد و سهم بخش خصوصی 85 بوده است، پروژه مسجد کبود با مساحتی حدود 4 هکتار با سرمایه‌گذاري حدود 250 میلیارد تومان که اجرا و به اتمام رسیده و پروژه صاحب الامر با مساحتی حدود 3 هکتار با سرمایه گذاری حدود 320میلیارد تومان اجرا شده است.
او با اشاره به اعطای تسهیلات بانکی براي نوسازی بافت‌های فرسوده، تصریح کرد: از سال 90 تا کنون حدود 27هزار و 627 واحد مسکونی به صورت خودمالکی و از طریق دریافت وام تسهیلات بانکی مخصوص بافت‌هاي فرسوده، دریافت بسته‌های تشویقی و تخفیف‌های صدور پروانه ساختمانی، نوسازی و بازسازی معرفی شده اند و 20 هزار و 375 قرارداد منعقد شده است. در این رابطه ما جزو سه استان برتر کشور هستیم. تعداد تسهیلات بانکی صندوق یکم (خرید و ساخت) در قالب طرح اقدام ملی در نیمه دوم سال 97 حدود هزار و 650 واحد و از سال 1397 تاکنون حدود 2 هزار و 612 واحد بوده است.
توانمندسازي اقتصادي و اجتماعی
او یکی دیگر از فعالیت‌های استان در حوزه بازآفرینی شهری را توانمندسازي اقتصادي و اجتماعی ساکنان محلات هدف برشمرد و عنوان کرد: در راستاي توانمندسازي و مهارت‌آموزی ساکنان محلات هدف بازآفرینی شهري با هدف ارائه خدمات آموزشی(برگزاري دوره هاي آموزشی-کارگاه‌هاي آموزشی و نشست‌هاي آموزشی) با سازمان فنی و حرفه‌ای و جهاد دانشگاهی استان قراردادی منعقد شد .
