به گزارش خبرنگار شرکت بازآفرینی شهری ایران در این مراسم، اشتفان پریزنر رئیس دفتر هماهنگ‌کننده مقیم سازمان ملل متحد در تهران، با اشاره به موضوع جهانی امسال، گفت: شهرها امروز در خط مقدم بحران‌های جهانی از تغییرات اقلیمی تا درگیری‌ها و نابرابری‌ها قرار دارند؛ اما در عین حال بستر اصلی برای یافتن راه‌حل‌های پایدار نیز محسوب می‌شوند.
پریزنر با بیان اینکه ایران نیز مانند بسیاری از کشورها با بحران شدید مسکن مواجه است، افزود: میلیون‌ها خانواده در ایران برای دسترسی به مسکن مناسب با چالش‌های جدی روبه‌رو هستند و اجاره‌بها بیش از یک‌سوم درآمد خانوارها را مصرف می‌کند.
رئیس دفتر هماهنگ‌کننده مقیم سازمان ملل متحد در تهران سیاست‌های دولت برای اولویت دادن به مسکن در برنامه هفتم توسعه ملی را ستودنی دانست و گفت: بهبود دسترسی به مسکن، کاهش بافت‌های فرسوده و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین ساختمانی نشان‌دهنده تعهد ایران به راه‌حل‌های فراگیر و پایدار است.
او بر همکاری‌های سازمان ملل با دولت ایران اشاره کرد و گفت: برنامه اسکان بشر سازمان ملل و سایر نهادهای این سازمان در زمینه تاب‌آوری شهری، کاهش خطرپذیری، بازسازی پس از بلایا و تقویت زیرساخت‌های حیاتی همچون بیمارستان‌ها با ایران همکاری داشته‌اند.
ضرورت نگاه آینده نگرانه به موضوع اسکان بشر در ایران
سیدمحمد بهشتی عضو شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری و عضو پیوسته فرهنگستان هنر در مراسم روز جهانی اسکان بشر به موضوع افزایش جمعیت و تجربه ایران و جهان در این‌باره پرداخت و توضیح داد: در دوران صفویه، جمعیت اصفهان از حدود ۶۰ هزار نفر به بیش از ۶۵۰ هزار نفر رسید، اما حاصل آن، شهری آباد و زیبا بود. بنابراین افزایش جمعیت الزاما به معنای تخریب نیست، بلکه نحوه مواجهه ما با رشد جمعیت تعیین‌کننده نتیجه است.
بهشتی به تغییرات اقلیمی و نحوه مواجهه ایران با این تغییرات پرداخت و افزود: ایران سرزمینی بی‌قرار است. تنها در سال ۱۳۹۸ بیش از ۵ هزار و ۸۰۰ رویداد طبیعی مخرب در کشور رخ داده است. در حالی‌که بسیاری از الگوهای توسعه شهری ما از کشورهایی گرفته شده که سرزمین‌هایی آرام و باثبات دارند. اجرای این الگوها در محیطی ناپایدار، نتیجه‌ی مطلوبی نخواهد داشت.
او با بیان اینکه اسکان بشر تداعی‌گر آرامش حیات انسانی است بر ضرورت بازنگری در نحوه توسعه شهری تاکید کرد و گفت: شاید عامل اصلی بحران‌های زیست‌محیطی و شهری در ایران، جمعیت یا تغییرات اقلیمی نباشد، بلکه نوع نگاه و شیوه مواجهه ما با سرزمین است.
بهشتی در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع فرونشست و بحران آب در کشور پرداخت و افزود: مسائلی مانند فرونشست و تنش آبی امروز به واقعیت تبدیل شده‌اند. برای مثال، شهر یزد با بیش از ۶۰۰ هزار نفر جمعیت، در ده سال آینده با چالش جدی تأمین آب مواجه خواهد بود. این امر می‌تواند موج جدیدی از مهاجرت اقلیمی را رقم بزند که ضرورت دارد تا در این زمینه چاره اندیشی شود.
او افزود: هم اکنون بیش از ۸۰ درصد جمعیت ایران در شهرها زندگی می‌کنند، و این شهرنشینی بیشتر از سر اجبار و فشار اقتصادی و نه از مسیر طبیعی رشد مدنیت بوده است. بنابراین برای تحقق سکینه و آرامش در سرزمین مان، باید نوع نگاه و عمل خود را در برابر طبیعت، منابع و شهرها تغییر دهیم.
هشدار حناچی نسبت به ناکارآمدی سیاست‌های مسکن و رشد بی‌رویه شهرها
در این مراسم پیروز حناچی، شهردار پیشین تهران با اشاره به ناکامی طرح‌های مسکن برای دهک‌های پایین جامعه، بر ضرورت بازنگری در سیاست‌های شهری تأکید کرد و گفت: افزایش تعداد شهرها و رشد جمعیت شهری بیش از ظرفیت اقتصادی کشور بوده است.
او با اشاره به این که بخش بزرگی از مناطق ایران در معرض زلزله قرار دارند و لازم است یاد بگیریم چگونه با این پدیده زندگی کنیم، عنوان کرد: گاهی در مناطقی که گسل‌های زمین‌شناسی کاملاً مشخص است، برخی افراد خطر را انکار می‌کنند.
حناچی درباره وضعیت مسکن اقشار کم‌درآمد تأکید کرد: علیرغم توجهاتی که طی سال‌های اخیر شده، سیاست‌های مسکن برای پنج دهک پایین جامعه نتیجه‌بخش نبوده است. شاید راهکار این اقشار الزاماً مالکیت نباشد و اگر هم مالکیتی شکل بگیرد، در بلندمدت امکان‌پذیر است.
او با اشاره به روند افزایش تعداد شهرها افزود: در سال ۱۳۸۴ حدود ۸۲۰ شهر در کشور وجود داشت، اما امروز این تعداد به ۱۴۷۰ شهر رسیده که بیشتر ناشی از ملاحظات سیاسی است.
به گفته عضو هیات علمی دانشگاه تهران، نرخ رشد شهرنشینی در کشور به دلیل سیاست‌های نادرست از افزایش درآمد سرانه پیشی گرفته است و باید در این روند بازنگری صورت گیرد.
آمادگی کمیته ملی اسکان بشر برای برقراری و تقویت پیوندهای علمی و پژوهشی
صادق صادقپور اقدم دبیر کمیته ملی اسکان بشر نیز در این مراسم عنوان کرد: تمرکز موضوع روز جهانی اسکان بشر امسال بر روی بحران‌ها به روشنی نشان می‌دهد، بلایایی که شهرها و سکونتگاه‌های انسانی را تحت‌تاثیر قرار می‌دهند، امروز بسیار سریع‌تر از پیش‌بینی‌ها، دامنگیر شهرها و سکونتگاه‌های ما شده و منجر به ایجاد بحران‌هایی شده اند که بعضاً از نظر مقیاس و پیچیدگی بی سابقه بوده و اثرات مخربی را در پی دارند.
او افزود: این بحران‌ها مرزهای جغرافیایی را در نوردیده و پیامدهای آنها در سطوح منطقه‌ای و جهانی پدیدار شده است. بحران‌های طبیعی همچون زلزله، سیل، فرونشست زمین، طوفان‌های گرد و غبار، خشکسالی، آتش‌سوزی جنگل‌ها و برخی دیگر از بحران‌های ناشی از تغییرات اقلیمی که در بخشی از آنها نیز فعالیت‌های انسانی سهم دارند در کنار منازعات و درگیری‌ها میلیون‌ها نفر را آواره کرده و آنها را به سمت نقاط پر جمعیت شهری یا سکونتگاه‌های غیر رسمی سوق داده که بواسطه آن تاب آوری بافت‌های شهری ما را به چالش کشیده شده است.
صادقپور ادامه داد: بدون شک در مواجه با بحران‌ها همه مسئولیت مشترکی داریم که از رهگذر همکاری مشترک و هم افزایی، پاسخ به بحران‌ها در شهرها و سکونتگاه‌ها باید جامع، پیشگیرانه و پایدار باشد.
همچنین شینا انصاری، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان محیط زیست و سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه نیز با ارسال پیام‌هایی جداگانه این روز را گرامی داشتند و بر افزایش همکاری‌ها با دیگر کشورها و آژانس‌های وابسته به سازمان ملل متحد از جمله برنامه اسکان بشر (هبیتات) تاکید کردند.
