نیاز ۳۰ درصد محلات کشور به نوسازی و نبود زیرساخت‌های زندگی شهری در این محله ها که ۱۹ میلیون نفر از شهروندان در آن ساکن هستند منجر به این شده تا معاون وزیر راه و شهرسازی از بحران کیفیت در شهرهای کشور سخن بگوید.
به گزارش روابط عمومی شرکت مادر تخصصی عمران وبهسازی شهری ایران به نقل از خبرگزاری ایسنا ، محلات هدف بهسازی و نوسازی، در حال حاضر به عنوان تهدید در شهر محسوب می‌شوند و به گفته‌ی معاون وزیر راه و شهرسازی، ساکنان آنها از ناامنی، عدم هویت، وجود انواع بزه‌های اجتماعی و فقر شهری رنج می‌برند.
جمعیت ساکن در حاشیه شهرها و بافت‌های ناکارآمد ۱۹ میلیون نفر برآورد می‌شوند که یک چهارم جمعیت کشور را شامل می‌شود. هم‌اکنون بیش از ۵۰ درصد شهر چابهار و یک سوم از شهر مشهد در وضعیت حاشیه‌نشینی به سر می‌برند. در بندرعباس بیش از ۲۵ هزار خانوار در بافت‌های فرسوده زندگی می‌کنند که حدود یک چهارم جمعیت ۴۰۰ هزار نفری این شهر را شامل می‌شود. در اراک نیز ۱۵ هزار خانوار در بافت‌های ناکارآمد زندگی می‌کنند.
نوسازی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد از جمله اولویت‌های وزارت راه و شهرسازی عنوان شده است. با این حال به نظر می‌رسد این طرح از نبود نقدینگی رنج می‌برد.
در این خصوص دکتر محمد سعید ایزدی معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت عمران و بهسازی شهری اظهار کرد: هر ساله بیان می‌شود سالی ۳۰۰ هزار مسکن نیاز داریم و بعد تامین نیاز می کنیم، اما نیاز مسکن برآورده نمی‌شود. این خلاء مربوط به این مساله می‌شود که ساکنان مناطق ناکارآمد به عنوان اصلی‌ترین گروه‌های جامعه هدف اصلی برنامه‌ها قرار نگرفته‌اند که در برنامه بهسازی و نوسازی شهری این انطباق صورت می‌گیرد.
بر اساس سیاست‌های وزارت راه و شهرسازی قرار بود هر ساله به ۳۰۰ هزار واحد مسکونی واقع در بافت‌های فرسوده و ناکارآمد تسهیلات با سود ۱۱ درصد پرداخت شود اما سال ۱۳۹۴ تنها حدود ۱۱۰ هزار فقره تسهیلات محقق شد که ایزدی، معاون وزیر راه و شهرسازی این رقم را برای سال اول مناسب می‌داند و معتقد است در سال‌های آینده تسهیلات نوسازی و بهسازی شرایط مناسب‌تری خواهد داشت.
دکتر محمدسعید ایزدی، میزان تسهیلات مصوب را ۵۰ میلیون برای هر واحد مسکونی در کلانشهرها، ۴۰ میلیون برای شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر و ۳۰ میلیون تومان برای شهرهای کمتر از ۲۰۰ هزار نفر عنوان کرد و گفت: دولت تقبل کرده که ۱۰ درصد سود بانکی را پرداخت کند، لذا مردم اطمینان یابند که وام‌ها با سود ۱۰ و ۱۴ درصد ارائه خواهند شد.
چندی پیش نیز طی همکاری شرکت عمران و بهسازی شهری با سازمان ملی زمین و مسکن قرار شد به سکونتگاه‌های غیررسمی و حاشیه شهرها سند اختصاص یابد. مساله‌ای که البته با مخالفت منتقدانی مواجه بود که معتقد بودند این اقدام به ساخت قاچاق وجهه قانونی می‌دهد و دیگرانی که تا کنون زمین‌های دولتی را برای ساخت و ساز تصرف نکرده‌اند تشویق به این اقدام می‌کند. با این وجود درک شرایط حاشیه‌نشین‌ها و ساکنان بافت‌های فرسوده ضرورتی حاد به نظر می‌رسد که بی‌توجهی به آن منجر به گسترش آسیب‌های اجتماعی در تمام سطح شهرها خواهد شد.
در گذشته به تمامی بافت‌های ناکارآمد شهری بافت فرسوده گفته می‌شد، ولی امروز با انجام گونه‌شناسی مناسب این مناطق به نواحی مختلف از جمله بافت تاریخی، بافت میانی و سکونتگاه غیررسمی تقسیم شده‌اند.
معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه ما در این راه می‌توانیم به این مناطق به عنوان فرصت نیز نگاه کنیم گفت: در حال حاضر مناطقی را در کشور داریم که جابه‌جایی و تغییر مکان زندگی برای ساکنانشان (حدود ۷۰ هزار نفر) ضروری است. ما باید در این حوزه به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنیم که علاوه بر رفع مشکلات آنها از این نواحی به عنوان فرصت نیز استفاده کنیم. به تصور من این مناطق ظرفیت پذیرش بسیار بالایی را دارا بوده و می‌توانند در تعداد زیادی از مسائل نیازمندی‌های موجود را پاسخ دهند.
مدیرعامل شرکت عمران و بهسازی شهری ایران همچنین از وجود بیش از ۸۰ درصد از متقاضیان مسکن در کشور در محدوده‌های هدف و نیازمند احیا خبر داد و افزود: ما در این مسیر تلاش داریم بتوانیم حداقل مداخله دولت را در این نواحی داشته و بیشتر، نقش تسهیل‌گری را بر عهده آن بگذاریم، ما باید در برنامه خود برای بهسازی این نواحی، گروه‌های کم‌درآمد و متقاضی مسکن را هدف اصلی خود قرار داده و در فرصت‌هایی که در این مناطق برایمان به وجود می‌آید برنامه‌ریزی مناسب را برای ارتقای کیفیت زندگی داشته باشیم.
دکتر ایزدی درخصوص سیاست‌های اصلی سند ملی تصویب شده در سال ۹۳ در این حوزه خاطرنشان کرد: براساس این سند، مشارکت‌پذیری، حرکت به سمت توانمندسازی و محله‌گرایی سه رویکرد اصلی ما در این حوزه به شمار می‌رود.
او، ارتقای زیرساخت‌ها و خدمات روبنایی و نوسازی مسکن را سه عامل جداناپذیر برای محقق شدن اهداف بهسازی و نوسازی در یک منطقه اعلام کرد و گفت: اگر این مدل سه‌گانه را در محدوده‌های هدف خود توأم با یکدیگر پیش ببریم، قطعا به اهداف خود در بخش نوسازی و بهسازی دست خواهیم یافت.
معاون وزیر راه و شهرسازی اعطای تسهیلات، بسته‌های تشویقی و حمایتی و همکاری بالا با شهرداری را نمونه‌ای از شیوه‌های بکارگرفته شده از سوی دولت در بخش بهسازی و نوسازی بیان کرد و گفت: تلاش کردیم در این مدت با اخذ مصوبه‌ای از دولت شرایط را برای اعطای ۳۰۰ هزار وام نوسازی فراهم کنیم که برای نخستین‌بار موفق به ارتقای آن از مبلغ ۳۰ میلیون به ۵۰ میلیون تومان نیز شده‌ایم.
دکتر ایزدی همچنین اظهار کرد: ۱۳۰ هزار هکتار بافت فرسوده موجود در کشور دارای ۲۷۰۰ محله بوده که براساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده قرار شد به طور متوسط ۲۷۰ محله در دوره‌هایی مشخص نوسازی شده و سطح متوسط آن به سطح متوسط شهر نزدیک شود.
وی با بیان اینکه می‌توانیم ۳۵ درصد از برنامه مسکن را به شیوه خودمالکی (اعطای تسهیلات و مشارکت مردم) پیش ببریم گفت: حمایت از انبوه‌سازان و توسعه‌گران، فعال کردن بخش خصوصی در عرصه نوسازی، تعاونی‌های خودیار محلی، حمایت از تشکل‌های خیرین نمونه‌ای از مدل‌های نوسازی در این بخش به شمار می‌روند.
