همایش میراث فرهنگی و توسعه پایدار بیانیه نخستین همایش میراث فرهنگی و توسعه پایدار با ۲۱ محور از جمله اهمیت ثروت‌آفرینی میراث فرهنگی، تبیین نقش کلیه کنشگران دخیل در فرایند بازخوانی و بازآفرینی ایران‌شهر و تدوین معیارها و ضوابط مطالعات میراث فرهنگی در راستای انطباق با نظام فنی و اجرایی منتشر شد.
به گزارش روابط عمومی شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران به نقل از پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، همایش میراث فرهنگی و توسعه پایدار با هدف بررسی راهکارهای توسعه تعامل بین متولیان میراث فرهنگی و توسعه پایدار به ویژه آمایش سرزمین و همچنین دستگاههای مسئول در زمینه توسعه زیر ساخت‌های کشور روزهای ۲۸ و ۲۹ بهمن ماه با حضور عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی، محمد سعید ایزدی معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت عمران و بهسازی شهری ایران، سید محمد بهشتی رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی، محمدرضا واعظ مهدوی معاون امور علمی و فرهنگی رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و گروهی از معماران و فعالان حوزه میراث فرهنگی برگزار شد.
نتایج حاصل از این همایش با عنوان «بیانیه پایانی نخستین همایش ملی میراث فرهنگی و توسعه پایدار» بعد از پایان این همایش دو روزه در ۲۱ بند منتشر شد که متن آن به شرح زیر است:
بسمه تعالی
تجربیات توسعه وتعامل آن با میراث فرهنگی با تحولات علم وفناوری از مراحل تقابل و مصالحه عبور کرده و امروزه با طرح توسعه پایدار به مرحله تعامل و هم‌افزایی رسیده است. برگزاری این همایش در راستای ترغیب متولیان امر توسعه پایدار و میراث فرهنگی برای مشارکت موثر در جهت تثبیت همکاری و تعامل سازنده بین دستگاههای اجرایی ذیربط است. نظر به استقبال شرکت کنندگان مقرر می‌گردد دبیرخانه دایمی این همایش در پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری مستقر گردد و با همکاری نزدیک با دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و مراکز اجرایی برای تداوم و استقرار این همایش برنامه‌ریزی و اهداف این همایش را به صورت سالانه پیگیری نماید.
نتایج حاصل از همایش در قالب توصیه‌های زیر پیشنهاد می‌گردد:
۱. تعریف شاخص‌های هویت ایرانی برای تبیین وضع موجود، سنجش و پیمایش آینده توسعه پایدار
۲. بررسی روندهای جهانی در حوزه گردشگری نشان می‌دهد که توجهات به سمت مقولات، عناصر و مضامین فرهنگی تحت عنوان «گردشگری فرهنگی» هرساله رو به تزاید بوده، به طوری‌که پیش‌بینی‌ها از محوری شدن فرهنگ به مثابه منبعی پایدار و بی‌نظیر در جلب انگیزه‌ها و مقاصد گردشگران را دارد. لذا کشور ایران با برخورداری از جاذبه‌های غنی و پرافتخار تاریخی، مذهبی و طبیعی، میراث فرهنگی ملموس و ناملموس مزیت غیرقابل انکاری در توسعه پایدار گردشگری فرهنگی داراست به گونه‌ای که ضمن انطباق با شاخص‌ها و معیارهای سیاست‌های فرادست با روندهای جهانی نیز همخوانی داشته و خواهد توانست مبنای قابل اتکایی برای تحقق اهداف توسعه پایدار باشد.
۳. تشویق بخش‌های روابط عمومی و امور بین‌الملل دستگاههای اجرایی کشور و دفاتر سازمان‌های بین‌المللی و سفارتخانه‌های مستقر در ایران برای مشارکت و همکاری در شناخت مزیت‌های فرهنگی، تاریخی و طبیعی از طریق اجرای برنامه‌های مشترک با هدف توسعه پایدار، تقویت صلح و امنیت و همزیستی مسالمت آمیز ملل
۴. سند آمایش سرزمین در سطوح ملی، منطقه‌ای و استانی سند بالا دست تدوین برنامه‌های توسعه در سطوح سازمان‌های مذکور می‌باشد.
۵. توجه به ثروت آفرینی میراث فرهنگی و استفاده از قابلیت‌های آن در تدوین برنامه‌های توسعه.
۶. توجه به مفهوم ایران بعنوان یک حلقه مفقوده در نظام برنامه‌ریزی و تبیین نقش کلیه کنشگران دخیل در فرایند بازخوانی و بازآفرینی ایران‌شهر
۷. با توجه به نقش محوری ساکنان در فرایند باززنده‌سازی و به منظور جلب مشارکت همه جانبه آنان، ضروری است طرح‌ها و برنامه‌های باززنده‌سازی با رویکرد توانمندسازی اجتماعی و اقتصادی ساکنان، شرایط را برای حضور و مشارکت آنان فراهم نمایند.
۸. فرایند باززنده‌سازی ساختارهای ارزشمند، بعنوان موضوعی چند وجهی و فرابخشی، نیازمند مشارکت و حضور تمامی دستگاه‌ها و کنشگران مرتبط و موثر است. ایجاد فضای تعامل مشترک و سازنده از طریق تشکیل کارگروه‌های تخصصی با حضور نمایندگان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، وزارت راه و شهرسازی، وزارت کشور، شورای عالی استان‌ها، کمیسیون‌های تخصصی مجلس شورای اسلامی، نمایندگان سازمان‌های مردم‌نهاد و دانشگاهیان حوزه‌های مرتبط در این مسیر ضروری است. همچنین بهره‌گیری از هسته‌های مطالعاتی مستقر در شهرها که در ارتباط مستقیم با ساکنین و کنشگران محلی است موثر واقع خواهد شد.
۹. راه‌های تاریخی و عناصر وابسطه به آن (راهوند)، از جمله ثروت‌های فرهنگی و تاریخی کشور محسوب می‌شوند و نیازمند توجه و مراقبت ویژه‌اند، بازشناسی مسیرهای تاریخی و نیز آثار وابسته به راه، مطالعه و تدوین سیاست‌های حفاظت و بهسازی در چارچوب برنامه جامع معماری راه ضروری است.
۱۰. اطلاق میراث فرهنگی به ساختارهای ارزشمند موجود به معنای توجه صرف به یک دوره از تاریخ و معطوف به گذشته نیست، بلکه به تمامی آثار ارزشمندی اشاره دارد که حتی در دوره معاصر برپا شده و واجد ارزش حفاظت و توسعه توامان هستند. در این میان، توجه به میراث معاصر بویژه آثار معماری صنعتی از قبیل کارخانه‌ها، پل‌ها، ایستگاه‌های راهآهن، از طریق مستندنگاری، تهیه طرح و برنامه‌های حفاظت و باززنده‌سازی و اجرای برنامه‌های بهسازی و بهره‌برداری مجدد از این آثار ضروری است.
۱۱. تدوین معیارها و ضوابط مطالعات میراث فرهنگی در راستای انطباق با نظام فنی و اجرایی
۱۲. تدوین قوانین و مقررات ضروری مربوط به میراث فرهنگی و اهمیت آن در توسعه نظام فنی و اجرایی کشور در حوزه‌های مختلف آثار و سوابق تاریخی، توسعه گردشگری و صنایع دستی، اشتغالزایی
۱۳. ایجاد دفتر تدوین معیارها و استانداردهای مطالعات میراث فرهنگی در سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
۱۴. ایجاد، توسعه و تقویت موزه‌های پژوهشی، تخصصی وابسته به دستگاههای اجرایی و تامین اعتبارات مربوطه جهت حفظ سوابق و آثار و اشاعه آثار مذکور به نسل حاضر و آینده و ارائه آنها به متخصصین و محققین عصر حاضر توسط جذب گردشگران موزه‌های یاد شده
۱۵. شناسایی و مستندسازی آثار تاریخی- فرهنگی ملموس و ناملموس و میراث طبیعی در محدوده جغرافیایی اجرای طرح توسعه‌ای و شهری توسط دستگاه مجری با نظارت و تائید سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
۱۶. آمایش حوضه‌ای در مطالعات پایه منابع آب به منظور حفظ و پاسداشت مواریث فرهنگی کشور
۱۷. توجه جدی به مباحث مختلف میراث فرهنگی در مطالعات طرح‌های توسعه‌ای
۱۸. شناسایی، معرفی و انتقال دانش پیشینیان از طریق برگزاری دوره‌های تحصیلی در مقاطع مختلف (لیسانس، فوق لیسانس، دکتری) و انطباق آن با علم روز با محوریت مدیریت دانش در توسعه پایدار
۱۹. ایجاد بانک اطلاعات از آثار و سازه‌های تاریخی آب و نمایش آنها در موزه‌های آب و اکو موزه‌های آب
۲۰. حفظ، احیا و بهره‌برداری پایدار از سازه‌های تاریخی آبی در تهیه و تدوین برنامه‌های آب
۲۱. توجه خاص و ویژه به گستره میراث آبی کشور (آب‌های زیرزمینی، رودخانه‌ها، دریاچه‌ها، محل احداث سدها، بندها، آب‌انبارها، آسیاب‌های آبی، یخچال‌ها و ...) در جهت حفظ و ثبت این آثار ارزشمند در ردیف آثار ملی و جهانی و ارائه نحوه استفاده از آب در گذشته به منظور ایجاد انگیزه عمومی در آحاد مختلف جامعه و دستگاههای اجرایی.»
