بهسازی، نوسازی و مقاوم سازی مسکن از اقدامات محوری برنامه ملی بازآفرینی و از مولفه های کلیدی پایداری محلات هدف و موتور محرک خود انگیختگی اجتماعی و توسعه بافت های هدف است. ساخت 145000 واحد مسکونی در محلات هدف که 45000 واحد در قالب تولید مسکن الگو در اراضی متعلق به شرکت بازآفرینی شهری ایران و با نظارت مستقیم شرکت از روش‌های مختلف با توجه به تنوع فرهنگی و معیشتی بافت های هدف در دستور کار است و 100،000 واحد از طریق تسهیلات بانکی و ارایه مشوق و معافیت به منظور تقویت جریان سازی مسکن و تشویق ساکنین به نوسازی مردمی (خودمالکی) انجام می گیرد.
با توجه به اینکه بافت فرسوده دارای ظرفیت و دارایی های پایه بوده که با برنامه‌ریزی و مدیریت مناسب و تدوین راهبردهای قابلیت ساز و جهت مدار واجد صلاحیت و شایستگی برای ایجاد فرصت‌ها و مزیت‌های رقابتی هستند که می تواند منجر به بازآفرینی بافت مذکور گردد، بر این اساس تولید مستقیم 45000 واحد مسکونی و همچنین حمایت و ارایه مشوق های لازم برای تولید 100 هزار واحد دیگر توسط سازندگان اعم از خودمالکی، انبوه ساز و ... می تواند فرصتی را برای توسعه بافت با یک چرخش راهبردی و اقدام استراتژیک به موقع حرکت از نقطه پایین زنجیره راهبردی را آغازو با تقویت حلقه های ضعیف زنجیره ارزش، بافت های ناکارآمد را به ایجاد کننده ارزش افزوده برای توسعه شهری بدل نماید
در این رویکرد برنامه و عمل توامان شده و با تاکید بر تفکر راهبردی جایگزین برنامه حجیم و زمان بر می‌گردد. شرکت بازآفرینی شهری ایران خود را متعهد به اجرای هر دو بخش بطور همزمان می داند، چرا که بافت فرسوده از یک سو از بهترین ظرفیت های تولید مسکن برای برنامه اقدام ملی مسکن با رویکرد توسعه پایدار برخوردار بوده و از سوی دیگر در کنار اجرای طرح اقدام ملی تولید مسکن، پایداری در کیفیت محیط اجتماعی و اقتصادی محلات و ساکنان آن مورد توجه قرار می‌گیرد.
توجه به پراکنش فرهنگی، حقوق، منافع و نحوه تامین منابع معیشتی گروه های مختلف محلات هدف بازآفرینی در پهنه های متنوع سرزمینی با حمایت عملی و اقدام اجرایی در چارچوب مدل قوی توسعه مبتنی بر خودانگیختگی میسر است. اگر ساخت مسکن در این محدوده‌ها مورد حمایت قرار گیرد، جامعه محلی تقویت و تعلق خاطر و هویت بخشی در آنها افزون و تلاش برای ارتقای وضعیت کالبدی، اجتماعی و اقتصادی محل زندگی را توسط خود مردم محلات هدف مضاعف می نماید. همچنین نگرش همیاری و مشارکت مخاطب در طرح وساخت مسکن حداقل در صورتی که با هدایت و راهنمایی تخصصی و فنی همراه باشد منجر به تولید خانه های استاندارد، ایمن، ارزان و هماهنگ با نیاز و خواست مخاطب می‌گردد.
برنامه ترکیبی اقدام مشترک بازآفرینی و طرح اقدام ملی تولید مسکن نیازمند هم افزایی دو برنامه از یک سو و هم افزایی نهادهای همکار و ایجاد شبکه همکاری مبتنی بر رویکرد سیستمی به موضوعات و اتخاذ اقدامات هماهنگ و همسو در بستر برنامه‌ریزی مشارکتی از سوی دیگر موجبات هم افزایی را در جهت ایجاد ارزش افزوده بافت سبب می‌گردد. یکپارچه‌کردن دو اقدام در یک شکل جامع‌تر و توجه توامان به موضوعات اجتماعی- اقتصادی، زیست محیطی و آینده نگری دربرنامه اقدام ملی بر ضرورت تهیه سند مکمل و پشتیبان و چارچوب همکاری با رویکرد ترکیبی طرح اقدام ملی تولید مسکن با برنامه اقدام مشترک بازآفرینی در محلات هدف را امری حیاتی قلمداد می نماید.
جهت موفقیت و شتاب دهی به برنامه جلب همکاری و همسو سازی نظرات متولیان ملی و محلی، سرمایه‌گذران، مردم و متخصصان در سه مولفه برنامه، سرمایه و ساخت راهبردکلیدی است. مدیریت هزینه، افزایش کیفیت و سرعت منوط به تدارک و تجهیز منابع مالی و اتخاذ مکانیزم های قانونی و اجرایی برای دستیابی به روش‌های کاهش هزینه توامان در سطوح ملی و محلی است. بکارگیری همه روش های تامین مالی، اعطای امتیازات و ارایه بسته‌های تشویقی محلی در کنار حمایت ملی و تسهیلات برنامه اقدام ملی استفاده از دارایی های محله ، استفاده از راهکارهای خلاقانه و تجربه شده مبتنی بر نقش آفرینی ساکنان، توسعه‌گران، سرمایه‌گذاران و متخصصان موجبات تحقق پذیری و موفقیت آن را فراهم می‌کند.
همچنین ضرورت بسترسازی و جریان‌سازی، ترویج و اطلاع‌رسانی در سطوح مختلف، شبکه سازی و ایجادگروه های همکار، مشارکت تمامی ذینفعان، پایدارسازی این جریان هم افزا و یکپارچه و نهایتا ارزیابی و پایش اقدامات باید مورد توجه قرار گیرد، بسترسازی برای ارتقای کیفیت محیط محلات مسکن حداقل حتی در چارچوب محدودیت بودجه امکان پذیرو ضروری است. از جمله بسترسازی‌های صورت گرفته جهت مشارکت و همکاری‌های بین بخشی با سایر نهادها به منظور تحقق برنامه‌ملی بازآفرینی شهری و طرح اقدام ملی تولید مسکن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تفاهم‌نامه فیمابین شرکت بازآفرینی‌شهری ایران و سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور در راستای بهره‌گیری متقابل به منظور استفاده از ظرفیت‌ها و توانمندی‌ها در زمینه تحقق برنامه‌ها و سیاست‌های بازآفرینی شهری
- تفاهم‌نامه چهارجانبه همکاری مشترک فیمابین شرکت بازآفرینی شهری ایران، معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی، سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور و سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور جهت کاهش هزینه‌های نظام مهندسی و تسریع فرایندهای ارائه خدمات در بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری در راستای نوسازی مسکن در این بافت‌ها به منظور ایجاد زمینه‌های جدید و گسترش همکاری‌های فنی و تسهیل در ارائه خدمات مهندسی در بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری
- قرارداد فیمابین شرکت بازآفرینی شهری ایران، بانک مسکن و صندوق کارآفرینی امید درخصوص توزیع تسهیلات ساخت مسکن و ودیعه اسکان موقت در بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری
- تدوین چارچوب همکارانه بین نهادهای ملی و محلی ، شرکت بازآفرینی شهری ایران و شهرداری ها جهت تحقق برنامه ترکیبی
- تدوین فرایند جذب ایده، برگزاری رویداد و استارتاپ و مشارکت خلاقانه و نوآورانه متخصصان علاقمند در حوزه بازآفرینی و توسعه مسکن
