نبود امنیت جانی و مالی، برهم زدن چهره و توزان شهرها، نبود امکان خدمات رسانی اولیه از جمله اورژانس، آتش نشانی و... در بافت های فرسوده به دلیل دارا بودن معابر کم عرض، فقر اقتصادی و اجتماعی، نبود امکانات اولیه بخشی از هزاران مشکل حل نشده بافت های فرسوده است که روز به روز بر وسعت آنها افزوده می شود.
بافت های فرسوده همچنین علاوه بر داشتن مشکل شهرسازی دچار معضلات اساسی از جمله نبود امکان ارائه خدمات شهری، فرسوده بودن قلب اقتصادی هستند که تبدیل شدن برخی بناهای نیمه تخریب شده به محل انباشت زباله، گردهمایی معتادان، مشکلات فرهنگی، بهداشتی و اجتماعی برای ساکنان و اصناف این محله ها گوشه هایی از این چالش هاست.
متاسفانه عمده اصناف، مراکز ارائه خدمات پزشکی و خرید برخی از شهرهای استان به خصوص ارومیه مرکز استان در محدوده بافت فرسوده ایجاد شده که وجود ترافیک یکی از مشکلاتی است که مردم این مناطق با آن دست به گریبان بوده و اجرای طرح های متعدد نیز تاکنون نتوانسته از بار این معضل کم کند.
نبود امکان ارائه خدمات آتش نشانی و اورژانس پزشکی نیز در برخی کوچه های باریک واقع در این بافتها از دیگر مشکلاتی است که تا زمانی بافت موجود تخریب و براساس اصول شهرسازی بازسازی نشوند از بین نمی رود.
روند بازسازی بافت های فرسوده قابل قبول نیست
معاون شهرسازی و معماری اداره کل راه و شهرسازی آذربایجان غربی با بیان اینکه متاسفانه وجود بافت های فرسوده یکی از معضلات شهرهای استان به خصوص ارومیه است گفت: تاکنون سه هزار هکتار در ۳۸ شهر استان بافت فرسوده شناسایی شده که ارومیه با ۴۱۷ هکتار بیشترین بافت فرسوده استان را دارا است.
محمد علی پورعلی در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه در حال حاضر روند بازسازی بافت های فرسوده در برخی از شهرهای استان مطلوب نیست اظهار داشت: طی دو تا سه سال گذشته شهرداریها به خصوص شهرداری ارومیه تخفیف های مناسب به متقاضیان نوسازی بافت های فرسوده در زمینه عوارض شهرسازی اعطا می کرد اما در سالهای اخیر عدم اعطای این تخفیفات به همراه وام های بانکی با بهره بالا موجب کندی روند بهسازی بافت های فرسوده شده است.
وی با اشاره به اینکه بافت فرسوده ارومیه در هسته مرکزی این شهر واقع شده است عنوان کرد: در سالهای گذشته در سایه غفلت و بی توجهی شاهد توسعه بی رویه ساخت و سازها در حاشیه این شهر بودیم که این امر موجب شده هسته مرکزی شهر که بیشتر آن بافت فرسوده است بدون توسعه باقی بماند که این امر در آینده مشکل اساسی برای مردم و مسئولان خواهد بود.
معاون شهرسازی و معماری اداره کل راه و شهرسازی آذربایجان غربی از تشکیل اتاق فکر در این اداره کل در خصوص نوسازی و احیای بافت های فرسوده خبر داد و افزود: کاهش بروکراسی اداری در زمینه نوسازی بافت فرسوده یکی از مواردی است که باید مورد توجه ویژه قرار گیرد برای این منظور باید شهرداریها امور را برای مردم راحت تر کنند تا شاهد افزایش رغبت برای نوسازی بافت‌های فرسوده داشته باشیم.
پورعلی در خصوص جمعیت ساکن در بافت های فرسوده اظهار داشت: بر اساس ارزیابی های اولیه ۱۰ درصد از جمعیت هر شهردر بافت فرسوده اسکان دارند که با این آمار استان جمعیتی بالغ بر ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار نفر ساکن مناطق فرسوده دارند که نیازمند برنامه ریزی و توجه جدی است.
ارائه تسهیلات نوسازی و بهسازی بافت های فرسوده از سر گرفته شد
رئیس عمران و بهسازی شهری اداره کل راه و شهرسازی آذربایجان غربی نیز در خصوص روند بازسازی بافت های فرسوده استان گفت: در دو سال گذشته متاسفانه تسهیلات نوسازی و بهسازی بافت های فرسوده در استان قطع شده بود که امسال از سرگرفته شده و بر اساس رایزنی این تسهیلات هم اکنون به متقاضیان اعطا می شود.
رسول عطایی در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه در این راستا متقاضیان نوسازی و بهسازی بافت های فرسوده استان می توانند با مراجعه به بانک های ملی، رفاه، سپه، تجارت، ملت و مسکن از این تسهیلات بهره مند شوند عنوان کرد: متاسفانه در حال حاضر روند بازسازی بافت های فرسوده در استان مطلوب نیست.
وی با گلایه از نبود مدیریت واحد شهری اظهار داشت: متولی شهرها شهرداریها هستند و با توجه به ضرورت بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده شهرداریها به خصوص شهرداری ارومیه می توانند با ارائه تخفیفات ویژه در این بخش مردم را بیشتر به این سمت سوق دهند.
عطایی با بیان اینکه وظیفه بخش عمران و بهسازی شهری این اداره کل تهیه، نظارت بر روند اجرای طرح های نوسازی، بهسازی بافت های فرسوده، حمایت از پایان نامه های دانشگاهی در این خصوص، بسترسازی، اطلاع رسانی و تسهیل امور است گفت: با توجه به شناسایی سه هزار هکتار بافت فرسوده در استان نیازمند تعامل، همکاری تمامی دستگاه های اجرایی ذیربط در این حوزه هستیم.
وی در زمینه ارائه آمار و ارقام در خصوص تعداد واحدهای مسکونی و مناطق بهسازی و نوسازی شده بافت های تاریخی در استان افزود: این امر نیز یکی از دغدغه های این اداره کل است چرا که شهرداری ها به خصوص شهرداری ارومیه از ارائه هر گونه آمار در این حوزه خودداری می کند.
رئیس عمران و بهسازی شهری اداره کل راه و شهرسازی آذربایجان غربی با بیان اینکه ۴۱۷ هکتار بافت فرسوده ارومیه از سال ۸۵ شناسایی شده و در این مدت زمان نیز نوسازی و بهسازی زیادی در این بخش ها صورت گرفته ولی ما آمار دقیقی در این خصوص نداریم.
عطایی همچنین با تاکید بر اینکه بافت های قدیمی در شهرها نماد و نشانه هویت و تاریخ مردمان آن شهرهستند گفت: باید با اصلاح شیوه های جاری در نوسازی این بافتها از تخریب و احداث بناهای جدید که معماری و سبک و سیاق متفاوتی با فرهنگ و گذشته مردمان آن منطقه دارد پرهیز و با مرمت و بهسازی آن بافت های باارزش تاریخی بازآفرینی و حفظ شوند.
بافت های فرسوده ارومیه ۸۰ سال قدمت دارند
مدیرعامل سازمان نوسازی، بهسازی شهرداری ارومیه در خصوص روند احیای بافت های فرسوده و اقدامات شهرداری ارومیه اظهارداشت: ۴۱۷ هکتار بافت فرسوده در ارومیه شناسایی شده است که اغلب این بافت فرسوده در منطقه چهار منطقه شهرداری ارومیه واقع است.
لطیفعلی نقی پور با بیان اینکه این مناطق مسکونی به دلیل داشتن بیش از ۸۰ سال قدمت و ناپایداری در مقابل زلزله و دیگر بلایای طبیعی به عنوان بافت فرسوده شناسایی شده اند افزود: شهرداری ارومیه با اعتمادسازی، توانمندسازی و حساس كردن مردم به مشكلات و آگاه كردن آنها از حقوق شهروندی مشارکت اجتماعی آنها را در عرصه نوسازی افزایش می دهد و آنان را ترغیب به نوسازی می‌کند.
وی ادامه داد: برای مثال شهرداری برای ترغیب و تشویق ساکنان برای احیای بافت فرسوده ۵۰ درصد تخفیف در پروانه ساختمانی و برای هر تجمیع ۱۰ درصد تخفیف ارائه می‌کند اما با وجود این اقدامات از سال ۸۹ تاکنون حدود سه تا چهار درصد از بافت فرسوده شناسایی شده ارومیه، نوسازی شده است.
نقی پور عمده دلایل کندی روند احیا و بازسازی بافت های فرسوده ارومیه راهمکاری نکردن بانک‌های عامل و اعطا نکردن تسهیلات عنوان کرد و گفت: متاسفانه در برخی مواقع مالکان واحدهای مسکونی بافت های فرسوده به دلیل تجمیع شدن پلاک‌ها به نوسازی رغبتی ندارند.
راه اندازی دفاتر خدمات نوسازی و بهسازی بافت های فرسوده در محلات ارومیه
مدیرعامل سازمان نوسازی، بهسازی شهرداری ارومیه با تاکید بر لزوم تسریع در روند بازسازی و بهسازی بافت های فرسوده بر تعامل وهمکاری همه دستگاه های اجرایی و ذیربط در این خصوص تاکید کرد و گفت: در سالجاری شهرداری ارومیه برای توسعه سرانه فضای سبز در بافت فرسوده در محله هایی چون آغداش، کوچه درویشلر و دیگر بافت های فرسوده ارومیه پارک‌های محلی ساخته خواهد شد.
نقی پور یادآور شد: همچنین بر اساس بودجه تخصیص یافته به این بخش در سالجاری در نظر داریم ۱۰ هزار متر مربع از بافت فرسوده شناسایی شده شهر ارومیه تملك شود که با تملک این میزان بافت و با ورود به کوچه‌های تنگ و باریک ساخت و ساز با اصول شهرسازی انجام می شود.
وی با اشاره به راه اندازی دفاتر نوسازی بافت های فرسوده در شهرداری ارومیه گفت: هدف از راه اندازی دفاتر خدمات نوسازی و بهسازی در محلات ارومیه افزایش مشارکت مردمی در نوسازی و سرعت بخشیدن به نوسازی بافت های فرسوده است.
بافت های فرسوده اگر چه به خودی خود به عنوان معضل شهری مطرح هستند اما به اعتقاد کارشناسان امر در حقیقت ظرفیت های بالقوه ای محسوب می شوند که با شناسایی، برنامه ریزی و اجرا می توانند به فرصت تبدیل شوند.
به علت وجود امکانات زیرساختی در بافت های فرسوده جذب سرمایه گذاری در این بخش باعث می شود که سرمایه های بالقوه به بالفعل تبدیل شود ضرورتی که باید بیش از پیش مورد توجه برنامه ریزان قرار گیرد.
منبع خبرگزاری مهر / خبرنگار: سکینه اسمی
