دکتر سعید اسلامی عضو هیئت مدیره شرکت عمران و بهسازی شهری ایران گفت: دولت یارانه تسهیلات بازسازی بافت فرسوده را مستقیما به مردم می‌دهد و مردم نیز تسهیلات دریافتی را با سود رایج نظام بانکی به بانک‌ها بازپرداخت می‌کنند.
به گزارش روابط عمومی شرکت مادر تخصصی عمران وبهسازی شهری ایران به نقل از پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، دکتر سعید اسلامی بیدگلی با حضور در برنامه «صبح با خبر» که صبح امروز یکشنبه ۳۰ فروردین از شبکه خبر سیما پخش شد، در خصوص روند پرداخت تسهیلات بازسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده توضیحاتی ارائه داد.
عضو هیئت مدیره شرکت عمران و بهسازی شهری ایران در پاسخ به این پرسش که از ۲۷ هزار سهمیه‌ای که وزارت راه و شهرسازی اعلام نیاز کرده بود تا به حال چه تعداد تسهیلات پرداخت شده است، گفت: آیین‌نامه پرداخت تسهیلات بازسازی بافت‌های فرسوده هشتم آبان سال گذشته به تصویب رسید که این روش، یکی از راه‌های بازسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده در سال‌های گذشته بوده است. البته ما از این پس قرار است بافت‌های فرسوده را با عنوان محلات هدف بازآفرینی پایدار شهری معرفی کنیم.
اسلامی با بیان اینکه بیش از یک سال در اعطای تسهیلات بازسازی بافت فرسوده وقفه افتاد افزود: وزارت راه و شهرسازی با همکاری بانک مرکزی و معاونت نظارت راهبردی رئیس جمهور آیین‌نامه جدیدی در این خصوص تهیه و هشتم آبان ماه در هیئت دولت به تصویب رساند. بعد از آن رایزنی‌های خود را با اعضای شبکه پولی کشور انجام دادیم تا اینکه سهمیه‌ها از طرف بانک مرکزی به بانک‌ها تخصیص داده شد. با انجام این کارها و در پایان سال ۹۳ بود که نهایتا چهار بانک مسئولیت پرداخت ۲۷ هزار و ۵۰۰ وام نوسازی بافت فرسوده را به عهده گرفتند.
وی افزود: با توقف پرداخت تسهیلات در سال‌های ۹۰، ۹۱ و ۹۲ در بانک‌ها به دلیل مشکلات اقتصادی کشور و شبکه بانکی، ۳۷ هزار پرونده نیز از سال‌های گذشته باقی مانده‌اند که این پرونده‌ها اگرچه تشکیل شده بودند، ولی پرداختی‌ها به آنها انجام نشده بود بنابراین باید در پرداخت تسهیلات اولویتی به این پرونده‌ها داده شود و در همین راستا شیوه‌نامه‌هایی مجددا در حال نوشتن است. تمایل ما در وزارت راه و شهرسازی بازطراحی فرآیند اعطای تسهیلات است به این صورت که تسهیلات دیرتر پرداخت شود، ولی بازسازی بافت‌های فرسوده در روندی ثابت و پایدار انجام شود.
اسلامی با اظهار امیدواری از اینکه ۲۷ هزار و ۵۰۰ عدد وامی که بانک‌ها در سال ۹۳ تعهد کردند، امسال پرداخت شوند اظهار کرد: این تعداد باید جدا از آن سهمیه‌ای که برای سال ۹۴ تعیین شده، عملیاتی شود البته هنوز هیچ پرداختی نداشته‌ایم ولی چندین فقره معرفی مشمولان دریافت تسهیلات به بانک‌ها انجام شده است.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا مشکل اصلی عدم پرداخت تسهیلات شبکه بانکی کشور بوده است؟ اظهار کرد: حجم پرداختی‌ها عدد بسیار بزرگی است. تمام وام‌های نوسازی و بهسازی بافت‌های فرسوده یک میلیون و ۸۰۰ هزار وام (در طول ۶ سال) است که تعداد تسهیلات پرداختی برای سال‌های ۹۳ و ۹۴ هر کدام ۳۰۰ هزار فقره تعیین شده است. مبلغ این تسهیلات برای کلانشهرها ۵۰ میلیون تومان، شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر و مراکز استان‌ها ۴۰ میلیون تومان و سایر شهرها ۳۰ میلیون تومان تعیین شده است. بنابراین این میزان تسهیلات، عدد بزرگی برای شبکه بانکی کشور است. از طرفی هم بانک‌ها تحت نظارت بانک مرکزی و قوانین شبکه بانکی و شورای پول و اعتبار اداره می‌شوند و وزارت راه و شهرسازی به تنهایی نمی‌تواند برای بانک‌ها تعیین تکلیف کند. بانک‌ها به عنوان نهاد اقتصادی مستقل، درآمدها، مخارج و منافع خود را می‌سنجند. به اینها مشکلات اقتصادی که برای بانک‌ها در سال های ۹۰، ۹۱ و ۹۲ ایجاد شده بود را نیز بیفزایید. اگر ما بخواهیم به شبکه بانکی تسریع در پرداخت‌ها را اجبار کنیم، زیر بار نمی‌روند. در حالی که وزارت راه و شهرسازی برای پیشبرد برنامه‌های نوسازی شهری به همکاری شبکه بانکی نیاز دارد.
اسلامی بیدگلی همچنین درباره برنامه‌های بازسازی بافت فرسوده در ماه‌های آتی سال ۹۴ خاطرنشان کرد: در این مدتی که از آغاز اجرای مصوبه ارائه تسهیلات به بازسازی بافت فرسوده، گذشته است، شیوه‌نامه‌های پرداخت تسهیلات آماده و به بانک‌ها ارائه شده است. البته فرآیند معرفی گروه‌های هدف به بانک‌ها و تشکیل پرونده تا اعطای تسهیلات، زمان بر است. کارگروهی در وزارت راه و شهرسازی در حال بازطراحی فرآیند اعطای تسهیلات نوسازی بافت فرسوده است که ما این بار ترجیح می‌دهیم پرداخت تسهیلات "هدفمند" و "مشروط" باشد. هدفمند به این معنا که به گروه‌های هدف برسد و مشروط هم به این معناست که سایر نهادها هم به کمک شرکت عمران و بهسازی شهری ایران بیایند.
عضو هیئت مدیره شرکت عمران و بهسازی شهری ایران با تاکید بر اینکه انجام فرآیند بازآفرینی ۱۳۰ هزار هکتار مساحت شهری ناکارآمد با پوشش جمعیتی ۲۰ میلیون نفر در یک سازمان و شرکت عمران و بهسازی شهری عملا امکان پذیر نیست گفت: ما نیاز به همکاری جدی شهرداری‌ها، شبکه بانکی و پولی کشور و سایر نهادهای حاکمیتی یا حتی غیر دولتی داریم. بخش زیادی از زمین‌های مناطق بافت فرسوده در اختیار نهادهای حاکمیتی است. ما برای ارتقاء کیفیت زندگی ۲۰ میلیون نفر نیاز به همکاری این نهادها داریم. اعلام تاریخ قطعی شدن اتمام این فرآیندها به دلیل اینکه ممکن است مشکلاتی در آینده ایجاد کند، امکان‌پذیر نیست. برنامه ما این است که در حین انجام فرآیند قبلی معرفی به بانک‌ها و اعطای تسهیلات، بازطراحی فرآیند نیز انجام شود که قطعا تا پایان ۶ ماهه اول سال به اتمام می‌رسد.
عضو هیئت مدیره شرکت عمران و بهسازی شهری ایران در پاسخ به این پرسش که امسال مجموعا چه تعداد تسهیلات پرداخت خواهد شد، گفت: مصوبه هیئت دولت اعلام کرده که سالانه ۳۰۰ هزار تسهیلات و در مجموع در ۶ سالی که تا پایان برنامه ششم توسعه مانده، یک میلیون و ۸۰۰ هزار وام نوسازی بافت فرسوده و ۳۶۰ هزار وام ودیعه مسکن پرداخت شود. فرآیندها هم در حال اجراست و امیدواریم در میانه اجرای این برنامه، وام‌ها کاملا هدفمند پرداخت شود تا به ارتقاء سطح زندگی مردم در شهرها کمک کنیم.
وی با انتقاد از اینکه در سال‌های گذشته تسهیلات به تک‌بناها پرداخت می‌شد گفت: در آن روش مشکل ریزدانگی وجود داشت اما مجددا به ریزدانه‌ها هم وام داده می‌شد. حتی تسهیلات به واحدهای مسکونی خارج از بافت فرسوده هم اعطا شد که نشان‌دهنده انحراف در پرداخت‌های قبلی است؛ اما در این دولت می‌خواهیم جلوی این گونه اقدامات را بگیریم. متمایلیم که این تسهیلات به ارتقاء سطح زندگی، حداقل در سطح محلات (اگر در سطح شهری انجام نمی‌شود) بینجامد. بیشتر خواهان آن هستیم تا تعاونی‌ها یا انبوه‌سازانی که با تکنولوژی‌های جدید کار می‌کنند یا پروژه‌های تجمیعی در اولویت باشند. زوج‌های جوان، زنان سرپرست خانوار و گروه‌های کم‌درآمد هم بر اساس مصوبه دولت در اولویت دریافت تسهیلات هستند. امیدواریم امسال فرآیند جذب تکمیل و سال آینده ۳۰۰ هزار سهمیه شبکه بانکی به طور کامل پرداخت شود.
وی در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه اگر نرخ سود تسهیلات بانکی کاهش یابد باز هم دولت همین ۹ درصد یارانه سود تسهیلات احیای بافت فرسوده و مابه‌التفاوت سهم ۱۰ درصدی سود تسهیلات وام ودیعه مسکن را پرداخت خواهد کرد یا این رقم کاهش می‌یابد، گفت: با توجه به زمزمه‌هایی که این روزها در خصوص کاهش نرخ سود تسهیلات وجود دارد، باید بیشتر این موضوع مورد بررسی قرار گیرد. آنچه در مصوبه آمده، این است که یک میلیون و ۸۰۰ هزار فقره تسهیلات برای نوسازی بافت‌های فرسوده پرداخت شود و دولت موظف است ۹ درصد از سود تسهیلاتی که شبکه بانکی قرار است پرداخت کند را از محل درآمدهای حاصل از هدفمندی یارانه‌ها تضمین کند؛ این ۹ درصد برای سال‌های ۹۳ و ۹۴ است و در پایان سال ۹۴ مجددا دولت یارانه‌ای که به تسهیلات می‌دهد را تعیین خواهد کرد. بنابراین با توجه به احتمال کاهش نرخ سود تسهیلات بانکی، دولت موظف است همان ۹ درصد را پرداخت کند.
این اقتصاددان درباره وام‌های ودیعه مسکن توضیح داد: قرار است تا پایان برنامه ۵ ساله، ۳۶۰ هزار وام و هر سال ۶۰ هزار فقره تسهیلات داده شود و ۱۰ درصد سود تسهیلات را مردم و مابقی سود را دولت پرداخت خواهد کرد. این تفاوت در پرداخت یارانه دولت میان سود تسهیلات نوسازی بافت فرسوده و سود تسهیلات ودیعه مسکن به این دلیل است که معمولا وام ودیعه مسکن به ارتقاء کیفیت زندگی می‌انجامد و برنامه ما این است که از همان ابتدای پرداخت وام‌های ودیعه، این تسهیلات به محلات داده شود و به تک بنا اختصاص نیابد.
اسلامی در خصوص نحوه تخصیص یارانه سود تسهیلات بانکی از سوی دولت که به مردم داده می‌شود یا بانک‌ها نیز تأکید کرد: شیوه پرداخت در مصوبه دولت نیامده بنابراین نحوه تخصیص یارانه‌ها شبیه یارانه‌هایی است که دولت قبلا پرداخت می‌کرده به این شکل که بانک ها سود تسهیلات را کامل از متقاضیان تسهیلات دریافت می‌کنند و دولت بعدا یارانه متعهد شده را به مردم بازپرداخت می‌کند. اگر بخواهیم فرآیند بازسازی بافت فرسوده تکمیل شود، باید بانک‌ها بپذیرند که تسهیلات را به مردم ارائه دهند. بانک‌ها هم برای قبول این مصوبه که در آن آمده باید از محل درآمدهای بانک‌ها باشد، چند ماهی نیاز به تعویق اجرای مصوبه داشتند که ممکن است با گذر زمان، آوردن مجدد بانک‌ها به اجرای پرداخت تسهیلات، مشکل باشد. البته دولت هم باید به اندازه یارانه‌ای که برای ۳۰۰ هزار وام متعهد شده، درآمد داشته باشد.
وی در خصص دفاتر تسهیل‌گر نوسازی محلات گفت: برنامه وزارت راه و شهرسازی این است که در فرآیند نوسازی بافت‌های فرسوده، دولت تسهیل‌گر و شهرداری‌ها و بخش خصوصی مجری باشند. دفاتر تسهیل‌گری قرار است کمک‌کننده نهادهای مجری باشند البته پیش از تصویب این مصوبه، دفاتر تسهیل‌گر از سوی شهرداری‌ها در برخی شهرها ایجاد شده بود که نه تنها در روند دستیابی متقاضیان به تسهیلات، بلکه در طراحی منازل، ارائه تخفیف در عوارض شهری به واحدهایی که دفاتر معرفی می‌کنند هم به مردم کمک می‌کردند.
عضو هیئت مدیره شرکت عمران و بهسازی شهری ایران با تأکید بر اینکه تمام تلاش شرکت عمران و بهسازی شهری ایران و وزارت راه و شهرسازی این است که این وام به بهبود محله‌ها بینجامد نه تک‌بناها، ادامه داد: البته هنوز دفتر تسهیل‌گر جدید ایجاد نشده و مسئولیت راه‌اندازی دفاتر با شهرداری‌هاست ولی ما هم به سندسازی‌های آن به شهرداری‌ها کمک کرده‌ایم. پیش از این برای تسهیلات همه بافت‌ها به یک گونه برخورد می‌شد؛ اما الآن بافت‌های تاریخی به عنوان هویت شهری در پرداخت تسهیلات از بافت‌های فروسده معمولی تفکیک شده‌اند. همچنین سکونتگاه‌های غیر رسمی را در این طرح داریم که مشکل مالکیتی و سندی دارند و نیازمند همکاری ادارات ثبت اسناد و املاک هستیم.
اسلامی افزود: ادارات عمران و بهسازی شهری استان‌ها، سایت شرکت عمران و بهسازی شهری ایران و رسانه‌ها و مطبوعات فرآیند اطلاع‌رسانی در خصوص تسهیلات بافت فرسوده را انجام می‌دهند و مردم می‌توانند به آنها مراجعه کنند. /
