به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی رضا فیضی دبیر نشست، با اشاره به قدمت کارخانه ریسباف اصفهان گفت: کارخانه ریسباف به عنوان یکی از آثار مهم صنعتی دوران معاصر و آخرین بازمانده از مجموعه‌های میراث صنعتی شهر اصفهان امروز توسط وزارت راه و شهرسازی خریداری شده و در مسیر احیاء و نقش آفرینی در زندگی شهری اصفهان قرار دارد.
وی ادامه داد: با توجه به ویژگی‌های منحصر به فرد و ارزشمند ریسباف، تصمیم‌گیری برای آینده این مجموعه و چگونگی ایفای نقش و جایگاه این اثر مهم در آینده شهر اصفهان نیاز به بررسی جوانب مختلف موضوع همچون موقعیت مکانی بی‌نظیر، ویژگی‌های هویتی و ارزشمند تاریخی، قابلیت‌های عملکردی کم نظیر با فضاهای باز و بسته متنوع و .... دارد.
فیضی همچنین به مشکلات وچالش‌های پیش روی بهره‌برداری مجدد از کارخانه ریسباف اشاره کرد و گفت: از سوی دیگر نیاز به سرمایه گذاری‌های کلان، مشکلات حقوقی و مدیریتی در تدوین مدل‌های مشارکت در سرمایه‌گذاری و بهره‌برداری نیز از مهمترین چالش‌های پیش روی ریسباف در بازگشت به زندگی شهری اصفهان است.
دبیر این نشست در ادامه به تشریح موضوعات و آنچه که در نشست‌های قبلی در خصوص کارخانه ریسباف اصفهان مطرح شد، پرداخت و گفت: نشست اول با عنوان مبانی نظری حفاظت از میراث صنعتی و جایگاه میراث صنعتی در ادبیات توسعه شهری حد واسطه سه موضوع میراث و برنامههای بازآفرینی شهری و میراث صنعتی برگزار شد که به مسئله هویت تاریخی، حفاظت از میراث صنعتی، کاربری مجدد انتطباق پذیر و خلاقانه پرداخته شد.
مسئول دبیرخانه باز زنده‌سازی کارخانه ریسباف ادامه داد: در حوزه حفاظت، دنیا منشور و نگاه اصولی برای حفاظت از این نو میراث دارد که ما هم باید این منشور و اصول را با قوانین خود مطابقت دهیم تا در حوزه حفاظت کار دقیق‌تری انجام دهیم چون این مجموعه به دلیل ارزش‌های تاریخی، معماری و زیباشناسی مختلفی که دارد باید به صورت ویژه‌ای حفاظت شود.
وی در جمع بندی نشست اول گفت: عرصه‌های میراث صنعتی با توجه به موقعیت مکانی آنها در دل شهرها و وسعت آنها امروزه یکی از مهمترین فرصت‌های بازآفرینی شهری محسوب می‌شوند. میراث صنعتی هویت دوران معاصر یک شهر را در خود جای داده است که آثار به جای مانده از فرآیند صنعتی شدن همه ابعاد میراث فرهنگی اعم از میراث منقول، غیر منقول و میراث معنوی را در بر دارد.
فیضی با اشاره به اینکه برای حفاظت از این میراث صنعتی دستور العمل‌ها و منشورهای جهانی که توسط نهاد بین المللی در این حوزه تهیه شده راهگشا است گفت: آثار صنعتی به دلیل ماهیت فعالیت‌شان از فضاهای یک پارچه و منعطفی بهره‌مند هستند که در اختصاص کاربری جدید فرصت‌های مناسبی ایجاد می‌کند لذا موضوع کاربری مجدد از این مجموعه‌ها ظرفیت‌های بالایی در بهره‌برداری مجدد باید مورد بررسی قرار بگیرد.
وی با بیان اینکه میراث صنعتی فصل مشترک سه موضوع بازآفرینی شهری، حفاظت تاریخی و احیاء است تصریح کرد: تنها با در نظر گرفتن تمام جوانب موضوع می‌توان به موفقیت در در این حوزه امیدوار بود.
دبیر نشست در ادامه سخنانش به نشست دوم، با عنوان بررسی تجارب میراث موفق جهانی و بین‌المللی مرور شده در باز زنده‌سازی میراث صنعتی و ویژگی‌های برنامه‌ریزی در بهره‌برداری مجدد از عرصه‌های صنعتی در تجارب جهانی اشاره کرد و گفت: دنیا در این عرصه به تنوع عملکردی، انطباق پذیری رعایت شده با حفظ اصالت، خلاقیت هنری و رویداد محوری توجه ویژه‌ای داشته است.
وی با بیان اینکه در پروژه‌های موفق جهانی در بهره‌برداری مجدد عموما با محوریت حضور سرمایه‌گذاری بخش خصوصی تدوین اجرا شده است گفت: پروژه‌ها عموما به صورت فاز بندی شده و مرحله به مرحله اجرا و بهره‌برداری می رسند و کاربری این مجموعه‌ها اکثرا چند عملکردی و با محوریت کاربری‌های فرهنگی تفریحی و هنری است که با فعالیت‌ها مکمل اقتصادی تقویت می‌شوند.
فیضی ادامه داد: برنامه باز زنده‌سازی این مجموعه‌ها به نحوی تنظیم می‌شود که از نظر اقتصادی، مجموعه متکی به درآمدهای خود بوده و اقتصاد پایدار در آن شکل بگیرد و برگزاری رویدادهای فرهنگی، هنری و اجتماعی از جمله اقداماتی است که اکثر قریب به اتفاق پروژه‌های موفق بین‌المللی از آن برای سرزندگی این عرصه‌ها بهره می‌برند.
مسئول دبیرخانه باز زنده‌سازی کارخانه ریسباف افزود: در طراحی کالبدی کاربری مجدد، دو اصل انطباق پذیری و خلاقیت به صورت توامان استفاده می‌شوند.
فیضی در سخنانی دیگر به نشست سوم سلسله نشست‌های بایدها و نباید‌ها در بازآفرینی کارخانه ریسباف اصفهان اشاره کرد و گفت: به بررسی تجارب داخلی باز زنده‌سازی میراث صنعتی که در کشور در حوزه احیاء میراث صنعتی پرداختیم و ویژگی‌های برنامه‌ریزی در بهره‌برداری مجدد از عرصه‌های صنعتی در تجارب داخلی آن هم مرور شد.
وی در جمع بندی نشست سوم بیان داشت: در پروژه‌های داخلی بهره‌برداری مجدد از بناهای صنعتی عمدتا متکی بر برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری متمرکز دولت و شهرداری‌ها بوده و به بخش خصوصی در این حوزه نقشی داده نشده است به گونه ای که چالش مدیریتی بهره‌برداری، تملک و سرمایه‌گذاری در عرصه‌های بهره‌برداری مجدد داریم.
فیضی با بیان اینکه عدم وجود اقتصاد فرهنگی و بسته‌های حمایتی تشویقی برای سرمایه‌گذاران داریم تصریح کرد: در این باره بهره‌بردار تخصصی در کشور نداریم. و آنچه که در کاربری‌های چند عملکردی آن گونه که در پروژه‌های جهانی شاهد آن هستیم در تجارب داخلی وجود ندارد و عمدتا با یک کاربری غالب اقدام به بهره‌بردای از مجموعه‌ها شده است.
دبیر نشست افزود: ادامه فعالیت این مجموعه‌ها پس از بهره‌بردازی از نظر اقتصادی متکی به بودجه نهادهای دولتی و مدیریت شهری بوده و برای چرخه اقتصادی پایدار آنها هیچ برنامه‌ای ارائه نشده است.
فیضی ادامه داد: برگزاری رویدادهای فرهنگی هنری و اجتماعی در این مجموعه‌ها در حد ظرفیت‌های موجود در این آثار نبوده و در مقاطع زمانی مختلف دچار نوسان شده‌اند و همچنین در طراحی کالبدی این مجموعه‌ها کمتر به عنصر خلاقیت توجه شده اما انطباق‌پذیری و حفاظت بهتر را معمولا اعمال کرده‌ایم.
وی در ادامه به چالش‌های مدیریت و بهره‌برداری از میراث صنعتی در کشور اشاره کرد و گفت: در بحث تملک قیمت بالای عرصه‌های صنعتی به دلیل وسعت و موقعیت مکانی، مباحث حقوقی و مالکیتی، سرمایه‌گذاری عدم وجود تعریف جامعی از اقتصاد فرهنگ و هنر، عدم وجود بسته‌های حمایتی و تشویقی برای سرمایه‌گذاران حوزه‌های فرهنگی و در بخش بهره‌برداری، عدم وجود نهادهای بهره‌بردار متخصص در بخش خصوصی، عدم وجود ساز و کارهای حقوقی مناسب برای مشارکت در بهره‌برداری از جمله موانع مدیریتی در این گونه بناها است.
دبیر نشست به جایگاه دولت در بازآفرینی پایدار عرصه‌های صنعتی اشاره کرد و گفت: باید دولت در جایگاه حامی و تسهیل‌گر برای ساختار‌سازی، حمایت و هدایت، کنترل و نظارت ، اصلاح قوانین، تقویت حضور بخش خصوصی به عنوان بازیگر اصلی با ارائه تسهیلات کم بهره، تقویت مشارکت، معافیت‌های مالیاتی و آموزش قرار داشته باشد تا موفقیت بهره‌برداری از این عرصه افزایش یابد.
مسئول دبیرخانه باز زنده‌سازی کارخانه ریسباف با بیان اینکه مالک، سرمایه‌گذار و بهره‌بردار در این عرصه‌ها می‌تواند مجزا باشد تصریح کرد: چشم‌انداز سودآوری اقتصادی به این نوع عرصه‌ها باید وجود داشته باشد تا این مجموعه در بهره‌برداری مجدد موفق باشند.
فیضی در پایان نشست با طرح چند پرسش به چالش‌های پیش رو در بازآفرینی کارخانه ریسباف اشاره کرد و گفت: نقش و جایگاه مجموعه ریسباف در آینده شهر اصفهان چیست؟، در بهره‌برداری آتی از مجموعه میراث صنعتی ریسباف، کاربری جدید با کدام سیاست برنامه‌ریزی شود؟، جایگاه بخش خصوصی، دولت و مدیریت شهری برای مشارکت در سرمایه‌گذاری و بهره‌برداری از این مجموعه چگونه تعریف می‌شود؟مرزهای انطباق‌پذیری و خلاقیت در طراحی کالبدی مجموعه ریسباف چگونه تعریف می‌شوند؟
در پایان این نشست جلسه پرسش و پاسخ برگزار شد.
