دبیرخانه ستاد بازآفرینی شهری پایدار آذربایجان شرقی با ارسال جوابیه‌ای به اظهارات احمد علیرضا بیگی، نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو درمجلس شورای اسلامی در مصاحبه وی با فارس پاسخ داده است.
به گزارش روابط عمومی شرکت مادر تخصصی عمران وبهسازی شهری ایران به نقل از پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، به دنبال انتشار مصاحبه‌ای با احمد علیرضا بیگی نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی با عنوان تبریز دومین شهر حاشیه نشین کشور/ بی‌توجهی دولت به حاشیه نشینی در برنامه ششم توسعه به نقل از خبرگزاری فارس، دبیرخانه ستاد بازآفرینی پایدار شهری استان آذربایجان شرقی جوابیه‌ای ارسال کرده که به شرح زیر است:
در روزهای اخیر مطلبی درخصوص عملکرد دولت و استان در بحث سکونتگاههای غیر رسمی در برخی سایت‌ها چاپ شده و دولت را به بی‌برنامگی و عملکرد ضعیف در این زمینه متهم کرده است. لذا به منظور تنویر افکار عمومی به استحضار مردم شریف استان می‌رساند که در دولت یازدهم، نتیجه تحلیل و آسیب شناسی سیاستها، برنامه ها و اقدامات انجام شده در حوزه بافتهای ناکارآمد و مسئله‌دار شهری منجر به تغییر رویکرد کمی، اقتدار گرا و تمرکز گرا به رویکرد شهرنگر، همه جانبه نگر و محله محور بوده که تحت عنوان سیاست بازآفرینی پایدار شهری تعریف شده است.
در حقیقت بازآفرینی پایدار شهری دربرگیرنده نگرش و اقداماتی جامع و یکپارچه برای هدایت روند رشد شهرها در جهت پاسخگویی به چالش‌های برآمده از تغییرات و نیازهای نسل جدید است به گونه ای که در نهایت ضمن پیشگیری و حل مشکلات شهری به یک پیشرفت و بهبود پایدار اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و محیطی منجر می‌شود.
بازآفرینی پایدار شهری با تاکید بر رویکرد توامان اقتصادی، اجتماعی - فرهنگی، زیست محیطی و کالبدی به تبیین نقش دولت به عنوان سیاست‌گذار و تسهیل‌گر و ناظر مدیریت شهری به عنوان برنامه ریز عملیاتی و مدیریت اجرا با تاکید بر مشارکت همه جانبه کلیه دستگاه‌ها در یک نظام هماهنگ و نقش آفرینی ساکنان به عنوان اصلی ترین و کلیدی ترین رکن این فرآیند پرداخته است.
این رویکرد بازآفرینی پایدار شهری در نهایت منجر به تدوین سندی جامع در مواجه با مسائل و مشکلات بافتهای ناکارآمد شهری مشتمل بر راهبردها، سیاستها و راهکارهای عملی بوده که تحت عنوان سند ملی راهبردی احیا، بهسازی، نوسازی و توانمندسازی بافتهای فرسوده و ناکارآمد شهری در تاریخ ۱۶/۶/۹۳ به تصویب هیات محترم وزیران رسیده است.
این سند و مصوبه الحاقیه مربوطه که در تاریخ ۶/۶/۱۳۹۵ به تصویب هیات وزیران رسیده است در جهت راهبری و مدیریت یکپارچه، ایجاد وحدت رویه و مشارکت عوامل مرتبط در سطح ملی و محلی تهیه و تصویب شده است.
جهت اجرایی کردن اهداف این سند و الحاقیه مربوطه، ستادهای ملی، استانی و شهرستانی بازآفرینی پایدار محدوده‌ها و محله‌های هدف برنامه‌های احیا، بهسازی و نوسازی شهری و در زیرمجموعه این ستادها، کارگروه‌های ارتقای وضعیت امور اجتماعی، فرهنگی و سلامت، کارگروه ارتقای اموراقتصادی، مشارکت‌های مردمی و تسهیلات و کارگروه پیش بینی و پیشگیری از گسترش بافتهای ناکارآمد شهری بر اساس آیین‌نامه‌های نحوه فعالیت مربوطه ابلاغی، پیش بینی شده و تشکیل یافته‌اند.
برنامه‌های وزارت راه و شهرسازی در مقیاس ملی مشتمل بر شناسایی محدوده‌ها در ۵۴۴ شهر و حدود ۲۷۰۰ محله است که شامل ۱۶۸ شهر دارای بافت تاریخی، ۴۹۵ شهر دارای بافت فرسوده میانه و ناکارآمد و ۹۱ شهر دارای سکونتگاههای غیررسمی در کشور است.
هدف از شناسایی این شهرها و محله‌ها اجرای طرح‌های بازآفرینی پایدار شهری است به طوری که بر اساس بند ۷ مصوبه الحاقیه سند ملی راهبردی احیا، بهسازی، نوسازی و توانمندسازی بافتهای فرسوده و ناکارآمد شهری مقرر شده در طی دو برنامه پنج ساله ششم و هفتم توسعه به منظور ارتقای شاخص‌های کیفیت محدوده‌ها و محلات هدف از طریق برنامه‌های بهسازی، نوسازی، مقاوم سازی و ارتقای دسترسی به خدمات و بهبود زیر ساخت‌ها با رویکرد محله محور در چارچوب سند ملی راهبردی احیا، بهسازی، نوسازی و توانمندسازی بافتهای فرسوده و ناکارآمد شهری سالانه حداقل ۲۷۰ محله از بافتهای ناکارآمد میانی، تاریخی و سکونت گاه‌های غیر رسمی و حاشیه‌ای ساماندهی شود به نحوی که سرانه‌های محدوده‌ها و محله‌های مذکور طی ده سال به متوسط شاخص‌های همان شهر ارتقا یابند.
با عنایت به سیاستها و راهبردهای مندرج در سند ملی راهبردی احیا، بهسازی، نوسازی و توانمندسازی بافتهای فرسوده و ناکارآمد شهری و تاکید بر همکاری‌های بین بخشی و مشارکت کلیه دستگاه‌های اجرایی دولتی و غیردولتی در سطوح ملی، استانی و محلی در این سند و با عنایت به اینکه رفع مشکلات در بافتهای ناکارآمد شهری به تنهایی توسط دولت امکان پذیر نیست، سازمان‌هایی نظیر بنیاد مستضعفان، ستاد اجرایی فرمان حضرت امام خمینی (ره)، سازمان اوقاف و امور خیریه و آستان‌های متبرکه ملزم به همکاری و تعیین تکلیف وضعیت مالکیت اراضی و تصرفات غیرمجاز در بافتهای فرسوده و سکونتگاههای غیر رسمی تحت نظارت وزارت راه و شهرسازی و وزارت کشور و با تصویب ستاد ملی طی برنامه ششم توسعه شده‌اند. همچنین از طریق مجلس شورای اسلامی نیز پیگیری‌های لازم به منظور تشکیل فراکسیون ویژه توانمندسازی و بازآفرینی محلات هدف و ایجاد ردیف ویژه توانمندسازی سکونتگاههای غیررسمی کلانشهرهای کشور از جمله تبریز در دست اقدام است. ضمنا موافقتنامه ردیف اعتباری ساماندهی حاشیه شهرها با سازمان برنامه و بودجه کشور در حال طی مراحل مبادله است که امسال برای این ردیف مبلغ ۱۸۰ میلیارد تومان در نظر گرفته شده است.
در راستای این رویکرد دولت عملکرد این استان به شرح ذیل ارائه می‌شود:
مجموع مساحت سکونتگاههای غیررسمی شناسایی شده استان حدود ۳۵۶۴ هکتار معادل هفت درصد شناسایی شده کشور بوده که حدود ۵۰۹ هزار و ۶۹۴نفر معادل هشت درصد جمعیت ساکن در سکونتگاههای غیررسمی شناسایی شده کشور ساکن این مناطق هستند که از این نظر ششمین استان در سطح کشور می باشد. حدود ۴۰۰ هزار نفر از این جمعیت در مساحتی بالغ بر ۲۰۰۰ هکتار در ۱۸ محله در کلانشهر تبریز سکونت دارند.
اقدامات انجام یافته در سکونتگاههای غیررسمی استان در دوره دولت یازدهم در پنج بخش به شرح ذیل است:
عملکرد ستادهای بازآفرینی شهری پایدار استان و شهرستانها و کارگروه‌های زیرمجموعه:
استان آذربایجان شرقی نسبت به فعالسازی ستادهای استانی و شهرستانی و همه کارگروه‌های تخصصی زیرمجموعه (کارگروه ارتقای وضعیت امور اجتماعی، فرهنگی و سلامت، کارگروه ارتقای امور اقتصادی، مشارکت‌های مردمی و تسهیلات وکارگروه پیش بینی و پیشگیری از گسترش بافتهای ناکارآمد شهری) اقدام کرده و از این لحاظ در سطح کشور جزو استان‌های پیشرو است به نحوی که چهارمین جلسه ستاد ملی در شهریور ماه سال ۹۴ درخصوص عملکرد و مسائل مربوط به بافت های ناکارآمد شهری این استان اختصاص داشته است.
مجموع تعداد جلسات تشکیل شده ستادهای بازآفرینی شهری پایدار استان و شهرستانها وکارگروه‌های تخصصی زیرمجموعه از شهریور سال ۹۴ تا کنون بیش از ۴۰ جلسه است که چهار جلسه آن به ستاد بازآفرینی پایدار شهری استان ارتباط دارد.
مطالعات:
طرح‌های مطالعات سکونتگاههای غیررسمی شهرهای مراغه، مرند، میانه و بناب تهیه و به تصویب ستاد بازآفرینی پایدار شهری شهرستانهای مذکور و استانی رسیده و موافقتنامه‌های مربوط مبادله شده‌اند و طرح‌های مطالعات سکونتگاههای غیررسمی شهرهای اهر و سراب نیز در دست تهیه است.
اجرا:
پروژه های اجرایی بهسازی و آسفالت معابر محله مین آخور مرند، بهسازی و آسفالت معابر محله پهرآباد مراغه، احداث خانه محله و کتابخانه محله دیزج جنوبی بناب، احداث مرکز فوریت‌های پزشکی محله علی آباد مرند از محل اعتبارات ملی برای سکونتگاههای غیر رسمی در سطح استان در دست اجرا ست و پروژه احداث مدرسه ابتدائی دخترانه محله علی آباد نیز در مرحله بررسی نقشه و برآورد به منظور برگزاری مناقصه و شروع عملیات اجریی از همان محل اعتباری است که مجموع اعتبار در نظر گرفته شده برای پروژه‌های فوق الذکر بیش از ۴۱ میلیارد ریال برآورد می‌شود.
دراجرای مصوبه هيئت محترم وزيران مورخ ۱۴/۰۹/۸۷ موضوع طرح ساماندهی سکونتگاههای غیر رسمی تبریز که تا سال ۹۲ بلاتکلیف مانده بود، در تاریخ ۱۶/۱۱/۹۲ تفاهمنامه همکاری مشترک درخصوص ساماندهی بافت حاشیه‌ای و سکونتگاههای غیر رسمی تبریز فیمابین استانداری، شرکت عمران و بهسازی شهری ایران، شهرداری تبریز و کانون سراسری انجمن صنفی کارفرمایی انبوه سازان مسکن ایران منعقد شد. در همین راستا و به منظور جابجایی ۳۰۰۰ خانوار ساکن در محدوده ۴۸ هكتاری مناطق پرخطر و لرزه خیز واقع در ضلع جنوبی اتوبان پاسداران کلانشهر تبریز تا کنون حدود چهار هكتار زمين خالص مسكوني در شهركهای ارم و انديشه تبریز برای شروع كار از طرف اداره کل راه و شهرسازی استان تحويل شهرداری تبريز شده که احداث ۱۷۱ واحد در شهرک ارم به اتمام رسیده و در مهرسال جاری افتتاح شده و در مرحله تحویل است.
عملیات ساخت ۶۰۰ واحد نیز در شهرک اندیشه تبریز شروع شده و طراحی حدود ۴۰۰ واحد دیگر نیز در شهرك ارم آغاز شده است.
با تصویب ستاد بازآفرینی شهری پایدار استان در مورخه ۰۵/۱۰/۹۵ حدود ۱۶هزار متر مربع زمین دیگر نیز برای این امر توسط اداره کل راه و شهرسازی استان به شهرداری تبریز تحویل داده خواهد شد. جابجایی این سکونتگاههای غیررسمی پرخطر و لرزه خیز به مکانهای امن براساس اصول حاکم بر سند جابجایی که زیر نظر ستاد بازآفرینی پایدار شهری استان صورت می‌گیرد در سطح کشور بی نظیر است.
همچنین پروژه‌های خدمات روبنایی متعددی از جمله احداث سه مدرسه و بهسازی و آسفالت معابر محلات سکونتگاههای غیر رسمی اولویت‌دار استان در شهرهای تبریز، مراغه، بناب و میانه با اعتبار ۷۷هزار میلیون ریال از محل اعتبارات ملی مربوط به ساماندهی حاشیه شهرها تعریف شده که به محض تخصیص اعتبار، مناقصات پروژه های مذکور توسط اداره کل راه و شهرسازی استان برگزار خواهد شد.
ضمنا پروژه‌های خانه سلامت ارم، مجموعه فرهنگی-ورزشی چند منظوره شهربانو، بازارچه تجاری و خدماتی میدان انقلاب، آسفالت، لکه گیری، احداث کانیو، احداث پله، جدول گذاری، مناسب سازی محیط، احداث پد بالگرد ستاد بحران، احداث ایستگاه آتشنشانی شماره ۲۰، بهسازی و ساماندهی آرامستان ستارخان، احداث ساختمان برای جابجایی حاشیه نشینان مناطق پر خطر (ساماندهی سکونتگاههای غیر رسمی و حاشیه نشین)، آزادسازی بافت حاشیه نشین اسدگلی، تملک بافت حاشیه نشین اسدگلی جهت احداث ساختمان برای اسکان و جابجایی سکونتگاههای غیر رسمی پر خطر، احداث فرهنگسرا، مسیرگشایی مسیر علی بقال، مسیرگشایی مسیر لیلابی به کوثر (امتداد شهید جودی)، مسیرگشایی ۴۵ متری انقلاب (انقلاب به یوسف آباد)، مسیرگشایی حسن بزاز (انشعابی لیلابی به کوثر شرقی) و مسیرگشایی مسیر وحدت به ایده لو از جمله پروژه‌های اجرا شده توسط شهرداری‌های مناطق در سکونتگاههای غیررسمی تبریز است.
سایر دستگاه‌های اجرایی استان و شهرداری‌های تابعه استان نیز فعالیت‌های چشمگیری در جهت ساماندهی سکونتگاههای غیر رسمی استان انجام داده‌اند.
آموزش:
در شهرهای تبریز، مراغه، مرند، میانه، بناب، اهر و سراب دوره های آموزشی جهت ارتقای آگاهی و دانش مدیران و ساکنان محلات حاشیه نشین درخصوص موضوع بافتهای ناکارآمد شهری و مسائل و مشکلات آنها برگزار شده است.
تسهیلات:
از سال ۱۳۹۳ جهت نوسازی و بهسازی بافتهای ناکارآمد شهری تعداد ۷۰۸۰ واحد تسهیلات احداث مسکن در بافتهای ناکارآمد شهری به بانکهای عامل معرفی شده اند که از این تعدا ۴۳۳۶ واحد منجر به عقد قرارداد شده است. در خصوص جذب سهمیه تسهیلات بافتهای ناکارآمد شهری و معرفی متقاضیان به بانکهای عامل در سالهای اخیر استان عملکرد بسیار خوبی داشته به طوری که استان درخصوص معرفی متقاضیان اخذ تسهیلات به بانکها به‌روز است.
در نهایت به اطلاع مردم عزیز و شریف استان می‌رساند علاوه بر اینکه تمام قوا و نهادهای دولتی و غیردولتی برای حل معضلات و مسائل بافتهای ناکارآمد شهری و سکونتگاههای غیر رسمی در سطح ملی و استانی بسیج شده‌اند، ستاد بازآفرینی پایدار شهری استان به منظور تحقق مشارکت مردم، همه سازمان‌های مردم نهاد و اجتماع محور، خیرین مسکن ساز و مدرسه ساز و ... را جهت عمل به فرامین مقام معظم رهبری مدظله العالی درخصوص حل معظلات و مسائل مربوط به مناطق حاشیه نشین در سطح استان به همکاری دعوت می‌کند.
دبیرخانه ستاد بازآفرینی پایدار شهری استان آذربایجان شرقی
