سرمایه انسانی خلاق و نوآور از اساسی‌ترین زیرساخت‌های اقتصاد دانش بنیان و کارآفرین است که به عنوان بزرگترین و باارزش‌ترین دارایی کشور، باید مورد توجه قرار گیرد. در این میان توجه به استارت آپ های نوپا و بهره گیری از تجارت دیگر جوامع در چارچوب منافع ملی می تواند موجبات رشد و تعالی اقتصاد در بهره گیری از این قابلیت ها را فراهم آورد. استارت آپ‌ها نقش بی‌بدیلی در رشد و توسعه جوامع در دنیای کنونی ایفا می‌کنند. خلق اندیشه، کارآفرینی، رشد صنعت گردشگری، کسب وکارهای متنوع جدید، فناوری های نوآورانه و ظهور اقتصاد جدید مبتنی بر آن، نقطه عطفی در عرصه اقتصاد به شمار می رود که پنجره جدیدی برای کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه باز کرده است تا اینگونه بتوانند بهره مندی بیشتری از توسعه در حوزه اقتصاد دانش بنیان بدست بیاورد.
با نگاهی به روند رو به رشد سرمایه گذاری جهانی روی استارتاپ‌ها در 2 دهه اخیر می توان گفت یکی از مهم ترین ارکان و موثر بر زیست بوم این مقوله، سرمایه و وجود موسسات و نهادهای سرمایه گذاری است که نقش روانی و عملیاتی مهمی در شکل گیری، رشد و موفقیت کسب و کارهای نوپا دارند.
از این رو، دولت باید با فراهم آوردن راهبردهای صحیح و مناسب برای گذار سریع در همه زمینه ها، تسهیلات لازم را برای ارتقای شرکت های دانش بنیان و استارت آپ ها ایجاد کند تا به رشدی چشمگیر در مدت زمانی کوتاه برسد..
استفاده از توان استارت آپ ها در جهت بهبود فضای کسب وکار، افزایش سرمایه گذاری و توسعه فعالیت های مکمل
مطلوبیت فضای کسب و کار از جمله شاخص های تعیین کننده وضعیت اقتصادی هر کشوری به شمار می رود که هر چه این فضا شفاف‌تر و رقابتی‌تری باشد، سریع تر به طرف رونق اقتصادی پیش خواهد رفت. بر پایه گزارش رسمی بانک جهانی در 2018 میلادی، ایران در رتبه 124 از میان 190 کشور قرار گرفته است که این رتبه در منطقه خاورمیانه نسبت به دیگر کشورهای عربی وضعیت مطلوبی نیست. اینک ایران برای دستیابی به رفاه، کارآفرینی، نوآوری و اشتغال باید مقررات مربوط به کسب و کارها را اصلاح کند. در همین راستا توجه به استارت آپ ها که نماد موفقی از کسب و کارهای نوین هستند گام بزرگی در راستای شکوفایی اقتصادی به شمار می رود که با مدیریت صحیح به خودکفایی هایی منتج می شود.
بر پایه اطلاعات منتشره رسمی از طرف وزارت ارتباطات، هر استارت آپ به طور میانگین توانسته است هفت تن نیروی متخصص را مشغول به کار کند. این در حالی است که در سال های اخیر تعداد زیادی استارت آپ تخصصی فعالیت خود را آغاز کرده اند و در صورت ادامه فعالیت می توانند همچنان نقش بسزایی در افزایش اشتغال ایفا کنند. عدم قطعیت در شکل گیری استارت آپ ها به مانند شمشیر دولبه ای است که می تواند تهدید باشد اما هنر صاحبان آن می تواند این تهدید را به یک فرصت بزرگ تبدیل کند. گواه این ادعا استارت آپ هایی چون گوگل، مایکروسافت و اپل هستند که این دغدغه را به مزیتی بزرگ تبدیل کرده اند.
اقدام های ضروری برای بهبود اکوسیستم استارت آپی در ایران
ترغیب شرکت ها و سازمان ها برای اضافه شدن به جمع شتاب دهنده ها، تعدیل برخی قوانین دست و پاگیر در حوزه راه اندازی استارت آپ ها، کاهش زمان و هزینه های مرتبط با راه اندازی و ادامه فعالیت استارت آپ ها، تدوین نقشه راه جامع و متناسب به وسیله دولت در ارتباط با سرمایه گذاری، تنظیم یک برنامه کوتاه مدت و میان مدت روشن با تکیه بر افزایش اشتغال، ایجاد امکان دسترسی کامل به وضعیت بازارهای مالی، پولی و سرمایه، ایجاد واحدهای حمایتی در دانشگاه ها و بسته های حمایتی برای دانشجویان کارآفرین، راه اندازی سازوکار بهره برداری از ایده های جوانان خلاق از جمله دانش آموزان، حمایت بدون قید وشرط از استارت آپ ها و بنگاه های کسب و کار و هدایت نظام مند بخش خصوصی به طرف حمایت از استارت آپ ها از جمله اقدام های ضروری برای بهبود اکوسیستم استارت آپی در ایران به شمار می روند.
در بحث راه اندازی استارت آپ از نظر اقتصادی بهترین گزینه، حضور یک سرمایه‌گذار بزرگ است که در این صورت خیال کارآفرین از تأمین منابع مالی آسوده خواهد بود اما تجربه نشان داده است که بیشتر استارت آپ هایی که با سرمایه گذاری شخصی شروع به کار کرده اند، زودتر به موفقیت می‌رسند. تا وقتی که هنوز ایده اصلی خام است و وضعیت کسب و کار به سطح مناسبی نرسیده باشد، سرمایه گذار انگیزه بالایی در سرمایه گذاری ندارد و به همین دلیل به انتظار پیداشدن سرمایه گذار نباید دست روی دست گذاشت زیرا به احتمال زیاد به از دست دادن زمان منجر خواهد شد. طبق آنچه گفته شد و برخلاف تصور غالب، می توان بزرگترین عامل موفقیت استارت آپ ها را خلاقیت درونی و نوآوری دانست.
نقش استارت آپ ها بر رشد و ارتقای صنعت گردشگری
بر پایه گزارش سازمان جهانی گردشگری، ایران رتبه دهم جاذبه های باستانی و تاریخی و رتبه پنجم جاذبه های طبیعی را در جهان دارد و مهم تر اینکه یکی از امن‌ترین کشورهای منطقه و جهان از لحاظ امنیت برای گردشگران خارجی محسوب می شود. متاسفانه بر پایه آمارهای رسمی، سهم ایران از درآمدهای جهانی صنعت گردشگری کمتر از یک درصد است. در اینجا باید بحث اهمیت حضور استارت آپ ها در حوزه گردشگری به طور جدی مطرح می شود زیرا همانطور که فعالیت استارت آپ ها نقش بزرگی در رونق اقتصادی دارد، طبق آمار به ازای ورود هر گردشگر، 9 فرصت شغلی ایجاد می شود و این امر به طور مستقیم بر اقتصاد تاثیر بسزایی می گذارد. این همکاری مشترک صاحبان کسب و کار و ایده پردازان حوزه گردشگری می تواند تحول بزرگی در صنعت گردشگری کشور و رونق اقتصادی ایجاد کند. حوزه های کارآفرینی در گردشگری و فرصت های مناسب استارت آپی در ایران شامل هتلداری(رزرو اقامتگاه)، خدمات مسافرتی، بازاریابی های مربوط به صنعت گردشگری (فروش اینترنتی)، اطلاع رسانی ها و تبلیغات مختلف در حوزه بازاریابی است. علاوه بر این موارد گردشگری سلامت و گردشگری زیارت(مذهبی) در ایران از اهمیت ویژه ای برخوردار است و می تواند دلیل بزرگی برای آغاز فعالیت استارت آپی در این حوزه باشد.
اشتغالزایی در جهت توسعه کشور با استفاده از ظرفیت استارت آپ ها
ظرفیت اشتغال شرکت‌های دانش بنیان نسبت به تعداد فارغ التحصیلان دانشگاه ها بسیار پایین است. بنابراین در راستای ایجاد توسعه در کشور باید به طرف اشتغالزایی پیش رفت. یکی از عوامل بهبود وضعیت اشتغال در شرایط کنونی، استفاده از ظرفیت همین شرکت های دانش بنیان، کارآفرین و در صدر آنها اهمیت دادن به راه اندازی و توسعه استارت آپ ها است. نگاه ویژه به استارت آپ ها با توجه به پویایی، انعطاف پذیری بالا و تطبیق با شرایط محیطی، تحولی عظیم در اشتغالزایی ایجاد خواهد کرد. علاوه بر این، این کسب و کارها ظرفیت مناسبی برای روبرو شدن با شرایط تحریم را نیز دارا هستند. عدم تمرکز فعالیت‌های تولیدی در شرکت های منتخب وابسته به دولت، مانع از تحریم آسان محصولات و مواد اولیه شرکت‌ها نیز می‌شود.
یکی از اساسی‌ترین زیرساخت‌های اقتصاد دانش بنیان و کارآفرین، سرمایه انسانی خلاق، نوآور و دانشی است که به عنوان بزرگترین و باارزش‌ترین سرمایه کشور، باید مورد توجه قرار گیرد و بدین ترتیب با توانمند کردن، تشویق و زمینه سازی فعالیت آنان در قالب شرکت‌های دانش‌بنیان، کشور توان رویارویی با هر گونه تهدید و تحریم اقتصادی را خواهد داشت.
اساسی ترین چالش ها و مشکلات استارت آپ ها
فضای استارت آپی، فضایی در حال رشد است و طبیعی به نظر می رسد که این فضا با مشکلات و چالش هایی روبرو باشد اما نکته حایز اهمیت تلاش در حل این مشکلات در سریع ترین زمان ممکن است. بزرگترین چالشی که استارت آپ های ایرانی با آن مواجه هستند، تامین مالی و سرمایه گذاری است. همچنین عدم شناخت و آگاهی سرمایه گذاران بخش خصوصی نسبت به فضای کسب و کارهای اینترنتی باعث عدم اطمینان و اعتماد سرمایه گذاران در این زمینه می شود. مشکل بعدی نبود وجود نهادهای پشتیبان و کمبود شرکت هایی است که خدمات کسب و کاری و تجاری به استارت آپ ها ارایه می کنند. نداشتن تمایل استارت آپ های موفق و شرکت های بزرگتر برای همکاری و مشارکت با استارت آپ های جدید و کوچک تر که با برقراری ارتباطات بیشتر می توانند به رونق گرفتن فضای کسب و کار کمک کنند و نداشتن دسترسی به زیرساخت های فنی مناسب، هزینه دسترسی به زیرساخت های فناوری اطلاعات و ارتباطات، بی توجهی به فرهنگ کارآفرینی، نداشتن ریسک پذیری و سیاست گذاری های دولت از دیگر چالش های موجود بر سر راه استارت آپ ها به شمار می روند.
