معاون وزیر راه و شهرسازی به اجرای بیش از ۲۷۹ پروژه نوسازی و بهسازی در مناطق کمتر برخوردار و ناکارآمد اشاره کرد و گفت: در دولت یازدهم طرح‌های پروژه محور، کمی، کالبد مبنا، غیر منعطف و بی‌توجه به خواست و نیاز مردم کنار گذاشته شده است.
به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی دکتر محمدسعید ایزدی در تشریح برنامه‌های دولت در سال ۱۳۹۵ برای ساماندهی مناطق ناکارآمد شهری، بافت‌های فرسوده و حاشیه شهرها پرداخت و اظهار کرد: برای نخستین بار در کشور پس از دو دهه اجرای سیاستهای بهسازی و نوسازی شهری، شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری بر پایه مطالعات انجام شده، سیاست‌ها و اولویت‌های وزارتخانه متبوع در حوزه توسعه شهری از مسائل کلان تا خرد و همچنین شناخت صحیح مسائل و نیز ظرفیتهای توسعه محلی به تدوین برنامه جامعی برای شهرهای هدف و در هر شهر برای محدوده‌ها و محله‌های هدف برنامه‌های بهسازی و نوسازی شهری پرداخته و در این فرایند ۹ گام اساسی را نیز پیموده است.
وی یکی از گام‌های تحقق این هدف را تدوین برنامه جامع بازآفرینی شهری برای ۲۷۰۰ محله عنوان و تصریح کرد: در ۴۹۵ شهر مشتمل بر ۶۰ هزار هکتار بافت‌های میانی بالغ بر ۱۰۰۰ محله، در ۱۶۸ شهر با وسعت ۲۵ هزار هکتار بافت تاریخی بالغ بر ۶۰۰ محله و در ۹۱ شهر با وسعت ۴۵ هزار هکتار سکونتگاه غیر رسمی و ۱۱۰۰ محله و همچنین تهیه برنامه عملیاتی برای ۲۷۲ محله در ۸۳ شهر در سال ۱۳۹۵ ( ۵۸ محله تاریخی، ۲۷ محله ناکارآمد میانی و ۱۸۷ محله در سکونتگاه های غیر رسمی) مطالعات دقیقی صورت گرفت.
دکتر ایزدی با اشاره به ۹ گام پیموده شده برای تحقق این هدف گفت: تعیین شهرهای هدف و دارای اولویت در استان های کشور بر اساس شاخص های کمی و کیفی مدون، تعیین محلات و محدوده های هدف ودارای اولویت برنامه ریزی و اقدام بر حسب گونه، تبیین برنامه اقدام در محدوده ها و محله های هدف در حوزه های توسعه و ارتقای زیر ساخت، خدمات ارتقای فضاهای شهری و توسعه قلمرو عمومی، بهسازی و نوسازی مسکن، ابزارسازی، نهاد سازی، ظرفیت سازی، شبکه سازی و ارتقای توانمندیهای ساکنان از جمله این گامها بوده است.
مدیرعامل شرکت عمران و بهسازی شهری ایران ، دیگر اقدامات انجام شده را تعیین اولویت های انجام هر یک از اقدامات با توجه به خواست و نیاز ساکنان و امکان سنجی تحقق برنامه، تبیین نقش و سهم نقش آفرینان در اجرای هر یک از اقدامات با تاکید بر همکاری و مشارکت همه گروه های دخیل، بودجه ریزی اهرمی برای ترغیب و تشویق سایر دستگاه ها و بهینه سازی استفاده از منابع دولتی، تلاش برای نهادینه کردن این فرایند از طریق مستندسازی و ایجاد پایگاه داده، آموزش، ترویج و اطلاع رسانی و تبیین نظام نظارت، پاپیش و ارزیابی عنوان کرد.
ظرفیت سازی و نهادسازی با تبیین نقش و سهم کنشگران دخیل
دکتر ایزدی اظهار کرد: گام چهارم، ظرفیت سازی و نهادسازی با تبیین نقش و سهم کنشگران دخیل (دولت به عنوان سیاستگذار، حمایت کننده و تسهیلگر، شهرداریها به عنوان نهاد محوری مدیریت برنامه های عملیاتی و بخش خصوصی به عنوان مجری) است.
وی افزود: در این زمینه به تقویت نقش سازمان های مردم نهاد (سمن ها، هیات های امناء، تسهیل گران و شورایاری‌ها و شورای معتمدان محلی (راه‌اندازی دفاتر تسهیلگری در ۱۵ شهر) زمینه سازی حضور بخش خصوصی با تبیین ساختار نهاد توسعه گر در محلات هدف (هماهنگ کننده کلیه مجریان، مدیریت ریسک سرمایه گذاری و ضمانت کیفیت و خدمات حرفه ای در محدوده های هدف، تامین کننده منابع مالی و مدیریت و راهبری برنامه های مشارکت با ساکنان و مالکان) پرداختیم.
فراهم کردن ابزارهای مالی و قانونی پشتیبان
معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان این‌که فراهم کردن ابزارهای مالی و قانونی پشتیبان برنامه های بازآفرینی شهری (ابزار سازی)، گام پنجم در این مسیر بوده است اظهار کرد: در این مرحله دستورالعمل اجرائی تبصره ۲ ماده هفت قانون حمایت از احیاء، بهسازی و نوسازی، به منظور تدوین روش های مختلف تامین منابع اجرای طرح های بازآفرینی با تشکیل صندوق بازآفرینی شهری و راه اندازی موسسات پس انداز و تسهیلات مسکن در بافت های ناکارآمد شهری تدوین شد.
دکتر ایزدی ادامه داد: مدیریت منابع غیر نقدی (دارائی ها)، صندوق‌های نیکوکاری، تامین مالی خرد از طریق راه‌اندازی صندوق‌های خرده وام، اختصاص منابع یارانه‌ای در اختیار بانک مسکن به تسهیلات نوسازی (۱۰ میلیارد ریال مندرج در قانون بودجه سال ۱۳۹۶)، تنوع بخشی و اولویت دادن به استفاده از تسهیلات بانکی به متقاضیان نوسازی و سایر ابزارهای مالی با محوریت بانک مسکن بعنوان یک بانک توسعه ای (تصویب کاهش نرخ سود وام ۱۶۰ میلیونی برای خانه اولی‌ها تا ۹ درصد و برای ساکنان بافت‌های فرسوده تا ۸ درصد، اعطای بیش از ۲۱۰۰۰ تسهیلات مشتمل بر وام نوسازی، ودیعه مسکن و مقاوم سازی در چارچوب مصوبه اعطای تسهیلات نوسازی مصوب هیات وزیران)، اختصاص ۹ ردیف خاص تملک دارایی طرح های عمرانی با اعتباری بالغ بر ۴۷۰۰ میلیارد ریال در چارچوب یک نظام بودجه ریزی اهرمی از دیگر برنامه‌های ما بوده است.
وی تاکید کرد: مصوبات هیات وزیران، ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی، شورای اجتماعی کشور، شورای عالی معماری و شهرسازی کشور، بانک مرکزی، مجلس شورای اسلامی (برنامه ششم و بودجه سال ۹۵ و ۹۶) و نیز تدابیر ابلاغی مقام معظم رهبری از مهمترین ابزارهای قانونی فراهم شده در این دوران هستند.
مدیرعامل شرکت مادرتخصصی عمران و بهسازی شهری ایران با اشاره به گام ششم اظهار کرد: طرح ریزی بازآفرینی شهری، باتهیه طرح در بافت‌های تاریخی و میانی در ۲۴۴ شهر و در سکونتگاه‌های غیر رسمی در ۹۱ شهر، تهیه طرح‌های ویژه در چهار شهر مشهد، قم، شیراز و چابهار و دو مرکز تاریخی شیراز و دزفول بعنوان پایلوت برنامه های ویژه حفاظت، تدوین برنامه جامع مدیریت اقدام مشترک دستگاه‌ها در شهرهای استان سیستان و بلوچستان و همچنین شهر بندر عباس در استان هرمزگان انجام شده است.
به گفته دکتر ایزدی، با آسیب شناسی به عمل آمده که حاکی از ناکارآمدی طرح های تهیه شده به شیوه های رایج است، نظام طرح ریزی در این فرایند دچار تحولی عظیم شده است.
وی خاطرنشان کرد: طرح های پروژه محور، کمی، کالبد مبنا، غیر منعطف و بی توجه به خواست و نیاز مردم کنار گذاشته شده و علاوه بر محتوای جدید در یک نظام طرح ریزی نوین، فرایند محور، دارای ابعادی منعطف تر، شهر نگر و از سویی محله مبنا، مشارکتی و منطبق با خواست و نیاز ساکنان، تدوین و به اجرا گذاشته شده اند.
معاون وزیر راه و شهرسازی اظهار کرد: در این شیوه نامه جدید علاوه بر بازشناسی محدوده های ناکارآمد بر اساس دستورالعمل جامع جدید، شناخت واقعی مسائل و مشکلات این مناطق (تقاضا محور)، تعیین نقش و سهم این مناطق در سیاستهای توسعه شهر، تعیین اولویت ها، ظرفیت سنجی، توان سنجی و تبیین سیاستهای مواجهه با هرگونه از مناطق یادشده در مقیاسی شهر نگر به ارائه برنامه هائی عملیاتی متناسب با هر گونه در یک نظام برنامه ریزی پائین به بالا در مقیاس محله می پردازد.
دکتر ایزدی طرح های نوین بازآفرینی شهری را در چارچوب برخورداری از نگاه شهری و سرزمینی به مولفه‌های واقعی زندگی ساکنان مناطق در مقیاس و فرایندی حقیقی دانست و گفت: تهیه طرح تجدیدنظر در برنامه نوسازی بافت پیرامون حرم مطهر رضوی، طرح و برنامه حفاظت و باززنده سازی بافت تاریخی شیراز، طرح جامع بازآفرینی شهر رشت، برنامه جامع اقدام مشترک در شهر بندر عباس و پنج شهر دارای اولویت استان سیستان و بلوچستان (چابهار، کنارک، ایرانشهر، زابل و زاهدان) از اقدامات ویژه با رویکرد نوین است که در این دوره به انجام رسیده است.
اجرای بیش از ۲۷۹ پروژه نوسازی
وی با بیان این‌که اجرای بیش از ۲۷۹ پروژه نوسازی، توسعه خدمات و زیرساخت‌های شهری از دیگر برنامه‌های مورد اجرا بوده است تاکید کرد: از این میان ۱۳۷ پروژه با اعتباری بالغ بر ۱۴۰۰ میلیارد تومان پایان پذیرفته و شامل اجرای ۲۲ پروژه آموزشی، ۱۶ پروژه مراکز بهداشتی-درمانی، ۴۷ پروژه بهسازی و نوسازی معابر، ۹ پروژه پارک و فضاهای سبز، ۱۱ پروژه ارتقای تاسیسات و خدمات شهری، ۱۷ پروژه خدمات ورزشی، ۴۲ پروژه کتابخانه و خانه محله و ۱۱۵ پروژه مسکونی در سراسر کشور می‌شوند.
مدیرعامل شرکت عمران و بهسازی شهری ایران یادآور شد: از میان ۲۷۹ پروژه، ۱۴۲ پروژه نیز مربوط به برنامه سال ۱۳۹۵ است که با اعتباری بالغ بر ۱۹۰۰ میلیارد تومان در حال اجرا است. خرید و مرمت بیش از ۱۲۰ ساختمان ارزشمند به منظور حفاظت و بهره برداری مجدد نیز از اقدامات اجرایی در حوزه حفاظت است.
دکتر ایزدی خاطرنشان کرد: طی سال ۱۳۹۵ در ۳۷ شهر کشور هم افزا با منابع ملی، ۳۷۰ میلیارد ریال از منابع استانی و مدیریت شهری جهت اجرای طرح‌ها و برنامه‌های بازآفرینی شهری هزینه شده است. در این راستا وزارت راه و شهرسازی در یک نظام بودجه ریزی اهرمی، با اختصاص بالغ بر ۶۰۰۰ میلیارد ریال منابع در اجرای طرح‌ها و برنامه‌های خود طی سه سال گذشته توانسته است مبلغی بر ۱۱۰ هزار میلیارد ریال منابع بخش خصوصی – نهادهای عمومی و مردمی را بسیج کند.
معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: در رویکرد نوین و با توجه به نقش دولت در این فرایند به عنوان سیاست گذار، حمایت کننده و تسهیل گر، از تعریف و اجرای پروژه های بزرگ مقیاس، دولت محور، بی توجه به زمینه و ارزش های آن و با رویکرد کسب و کار بشدت پرهیز شده است.
به گفته دکتر ایزدی، برای ترغیب بخش خصوصی، ارائه الگوهایی به جامعه مخاطب و اجرای تعهدات دولت در بخش زیر ساخت و خدمات، مجموعه برنامه و اقدامات اجرائی تعریف و عملیاتی شده اند. در این میان با توجه به ضرورت گسترش اقدامات و ایجاد جریان های خودیار، مبادرت به تعریف و اجرای پروژه های خرد مقیاس، با قابلیت اجرای سریع، تاثیرگذار بر محیط پیرامون بر اساس خواست و نیاز ساکنان نموده و تلاش شده است.
