دبیر ستاد بازآفرینی شهری ایران، دیروز در جلسه با شهردار مشهد و قائم مقام آستان قدس رضوی پیشنهاد داد که بافت اطراف حرم مطهر امام رضا (ع) به عنوان پایلوت فرهنگی، اجتماعی بازآفرینی شهری سراسر کشور انتخاب شود.
به گزارش شرکت بازآفرینی شهری ایران، در این جلسه آخرین روند اجرایی طرح نوسازی بافت پیرامون حرم مطهر امام رضا (ره)، ارایه شد. سپس مهندس هوشنگ عشایری، مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران پیشنهاد داد بافت اطراف حرم پایلوت بخش فرهنگی، اجتماعی برنامه بازآفرینی شهری سراسر کشور انتخاب شود که این پیشنهاد مورد استقبال و موافقت تقی‌زاده خامسی، شهردار مشهد و بختیاری، قائم مقام آستان قدس رضوی قرار گرفت.
در واقع این اولین بار است که استانی به عنوان پایلوت در بخش های اجتماعی و فرهنگی توسعه شهری در کشور تعیین می شود.
طرح نوسازی بافت پیرامونی حرم مطهر امام رضا (ع) در 360 هکتار، از اوایل دهه 70 آغاز شده که به گفته مدیران طرح تا سال 78 پیشرفت فیزیکی چندانی نداشته است. با امضای توافقنامه شهرداری مشهد و شرکت عمران و بهسازی شهری ایران سابق و شرکت بازآفرینی شهری ایران فعلی، روند اجرای این طرح تسریع شده به طوری که هم اکنون به بیش از 45 درصد پیشرفت فیزیکی رسیده است.
دولت ها در گذشته فقط به نوسازی و بهسازی فیزیکی بافت های ناکارآمد و فرسوده توجه می کردند اما این رویکرد در دولت های یازدهم و دوازدهم تغییر کرد. یعنی وعلاوه بر بهسازی و نوسازی مسکن در بافتهای فرسوده ابعاد اجتماعی و فرهنگی این بافت ها هم مورد توجه قرار می گیرد.
به گفته دبیر ستاد بازآفرینی شهری، با توجه به تجربه‌های ناموفق گذشته بهسازی و نوسازی بافت فرسوده، مسکن مهر و ساماندهی سکونتگاه‌های غیررسمی، برنامه دولت در این بافت‌ها تحت عنوان "برنامه جامع اقدام مشترک" باز آفرینی شهری شامل 3 رکن کالبدی و 6 رکن توان‌زایی ساکنان محلات است .
ارکان نه گانه برنامه ملی بازآفرینی شهری ایران
سه رکن کالبدی شامل، بهسازی، نوسازی و مقاوم سازی مسکن، توسعه و تجهیز خدمات روبنایی مانند احداث فرهنگسرا، سالن های ورزشی، درمانگاه، کتابخانه، اورژانس، آتش نشانی و ... و بهسازی و ارتقای خدمات زیربنایی و فضاهای عمومی شامل خطوط آبرسانی و فاضلاب، شبکه برق، گاز، مخابرات و ... است.
شش رکن غیرکالبدی بر توانمندی اجتماعی، اقتصادی و نهادی افراد متمرکز است. با اجرای آن قدرت و توانایی افراد برای کنترل و هدایت زندگیشان افزایش می یابد.
اول: نهادسازی، با هدف توسعه جوامع محلی، جلب مشارکت مردمی و ارتقای سهم و نقش اعضای جوامع محلی در شکل دادن به شهرها انجام می شود.
دوم: ظرفیت سازی به این منظور که با ایجاد فرصت های آموزش برای مردم، آگاهی، دانش و مهارت آنها افزایش یافته و منجر به توسعه همه جانبه کیفیت زندگی آنان شود.
سوم: ابزارسازی، یعنی ایجاد ابزارهای مالی و حقوقی برای تسهیل و تقویت جریان بازآفرینی شهری. برای تحقق این هدف، تعریف و اصلاح آیین نامه ها، قوانین و دستورالعمل های لازم، ارایه بسته های تشویقی، معافیت ها و تسهیلات می تواند راهگشا باشد.
چهارم، نهادینه سازی. هدف از نهادینه سازی پایدارسازی برنامه ها و اقدامات به صورت هم افزا و یکپارچه است.
پنجم، شبکه سازی که هدف از آن ایجاد هم افزایی و پرهیز از موازی کاری است. ایجاد گروه ها و شبکه های همیاری، فراهم کردن ساز و کارهای نهادی و حقوقی برای همکاری افقی و عمومی و به کار بردن طیف متنوعی از ابزارهای مشارکت جویی میان تمامی کنشگران می تواند در این زمینه راهگشا باشد.
ششم و آخرین رکن غیرکالبدی، جریان سازی است. هدف از جریان سازی ایجاد مطالعه و جریان عمومی و فراگیر میان شهروندان از طریق شیوه هایی مانند ترویج و اطلاع رسانی در سطوح مختلف کنشگران، برگزای دوره های آموزشی و ... است.
