دبیر ستاد ملی بازآفرینی شهری ایران گفت : تجارب موفق برنامه ریزي و مدیریت شهري در جهان موید این است که حوزه نظری و عملی ادارة شهرها در محدوده اي از تخیلات تا واقعیت ها باید در نظر گرفته شود.
به گزارش روابط عمومی شرکت بازآفرینی شهری ایران ،مهندس هوشنگ عشایری، معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهري ایران در مراسم افتتاحیه نشست مشترك شوراي مرکزي سازمان نظام مهندسی ساختمان و نمایندگان جامعۀ حرفه اي مهندسی کشور آلمان با بیان اینکه روي آوردن به عمل بدون تفکر، تکرار رویه هاي ملال آور اداري است که نه تنها به مشکل یابی و مشکل گشایی نمی انجامد، بلکه ممکن است خود به تولید و انباشت مشکلات جدید منجر شود، گفت: از سوي دیگر تفکر کردن بدون در نظر گرفتن رویه هاي اجرایی نوعی توهم است که تجربۀ هر دو سر این ماجرا در برنامه ریزي و اجراي پروژه ها در کشور ما موجود است.
او افزود: شتابزدگی در عملیاتی کردن برخی پروژه هاي بزرگ مقیاس مانند تولید و تامین مسکن انبوه در ایران، چون پروژه مسکن مهر، مصداقی از اعمالی است که بدون برخورداري یا تولید مبانی نظري، فنی، و تجربی کافی موجب برخی نارضایتی ها، شکست ها، و پدیداري مشکلات جدیدي در شهرها و پیراشهرهاي کشور ایران شده است تا جایی که این طرح، به ویژه در پیرامون کلانشهرهایی چون تهران، تبدیل به یکی از چالشهاي اساسی دولت شده است.
مهندس عشایری بیان کرد: در سوي دیگر ماجرا هم مصادیقی قابل تبیین است، ازجمله اندیشۀ شهر ایرانی- اسلامی که از اشتغال هاي فکري شوراي عالی انقلاب فرهنگی و نیز وزارت راه و شهرسازي در دهۀ 1380 شمسی بوده و علیرغم انبوهی اسناد تولید شده در حوزة اندیشه، اسناد اجرایی و مصادیق عملیاتی مشخصی ندارد و فاصلۀ ملموس آنچه امروز شهروندان ایرانی در شهرها درك و دریافت می کنند با آنچه مبانی فکري و نظري اسلام در زندگی شهری به آن تاکید می کند، چون ، حفظ حریم خصوصی، حفظ مالکیت و انتفاع، حق پرسشگري و شفافیت، حق همسایگی و مجاورت، و مانند آن شکاف عمیقی وجود دارد.
دبیر ستاد ملی بازآفرینی شهری ایران ادامه داد: این شکاف به ویژه در کلانشهر تهران و محیط هاي پیرامونی آن بسیار ملموس و مصادیق آن بسیارند.
معاون وزیر راه و شهرسازی افزود: تجارب موفق برنامه ریزي و مدیریت شهري در جهان موید این است که نظر و عمل ادارة شهرها در محدوده اي از تخیلات تا واقعیت ها باید در نظر گرفته شود.
او با بیان اینکه مبانی فکري و تقاضاهایی که در ذهن شهر و شهروندان شکل می گیرد طی فرایندهایی قابلیت تبدیل به آنچه ملموس است را پیدا می کند، گفت: نظر بدون عمل و عمل بدون پشتوانه نظري هرکدام به نوعی منشا مشکلاتی هستند و نمی توانند پاسخگوي نیازهاي شهروندان باشند.
مهندس عشایری تصریح کرد: در این میان مهندسین فصول ارتباطی محسوب می شوند، مانند پل هایی میان خیال تا واقعیت. میان آنچه شهروندان آرزو دارند و آنچه شهر در عمل به آنها عرضه می کند و میان آنچه باید باشد و آنچه هست. مهندسین تقاضاهاي ذهنی، طرح وارها و محصولات نظري را تبدیل به منابع عینی، واقعیت ها و پروژه هاي ملموس می کنند.
مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران ادامه داد: مهندسان ساختارهاي عملیاتی و عملی از مفاهیمی محتوایی و علمی را ایجاد می کنند و همواره رهنماي عمل مسئولین هستند.
او با بیان اینکه مدتی است اندیشۀ ایرانشهر، با اتکا به پشتوانۀ تاریخی خود، باردیگر توسط وزیر محترم راه و شهرسازي، جناب آقاي دکتر آخوندي، و جمعی از اساتید دانشگاه هاي تراز اول ایران مطرح شده، بیان کرد: این اندیشه یکی از راه هاي تخفیف مشکلات جامعۀ شهري در ایران است.
مهندس عشایری تصریح کرد: این اندیشه راه سوم است. به این معنا که نه ترجمۀ انگاشت هاي غربی از شهر و جامعۀ شهري است و نه تکرار تمامیت تاریخی شهر شرقی و شهرهاي ایرانی- اسلامی، بلکه راه سومی است که جریان روشنگري غربی و محصولات نظري نهضت ترجمه را دریافت می کند، آنها را در قیاس با تفکر شهرهاي باستانی، شهرهاي سنتی، و شهرهاي پسا- سنتی ایرانی قرار می دهد و کوشش می کند اندیشه اي درون زا و روزآمد براي شهرهاي ایران امروز تولید کند.
معاون وزیر راه و شهرسازی تاکید کرد: نگرانی من در خصوص اندیشۀ ایرانشهر تکرار تجربۀ تفکر کردن بدون در نظر گرفتن رویه هاي اجرایی آن است. چیزي که ایرانهشر را تبدیل به توهمی دیگر در گفتمان حرف هاي برنامه ریزي و مدیریت شهري در ایران می کند. و در مورد باز آفرینی هم باید ساحت اندیشه ورزی و اجرا را تدقیق کرد تا با تاکید بر شهروندان مشارکت پذیر ، شهر ها زیست پذیر شوند.
او افزود: درخواست من از نخبگان و مهندسان این است که چنین اندیشه هایی را از ساحت انتزاعی به ساحت انضمامی، برسانند.
مهندس عشایری تاکید کرد: این اندیشه یک ریل گذاري اولیه براي حرکت در مسیر بهتر شدن کیفیت زندگی و ارتقاي حقوق شهروندي است و تا عملیاتی و عینی شدن مفاهیم و آرمانهاي ذهنی آن راه طولانی و سختی در پیش داریم و پیمودن این مسیر بدون اشتراك گذاري آموخته ها و تجارب مهندسان و نخبگان امکانپذیر نیست، چراکه از یک سو شهر به عنوان بستر حیات شهروندان جاي آزمون و خطا نیست و از سوي دیگر علوم مهندسی با آینده نگاري و پیشنگري پیوندي دیرینه دارند.
دبیر ستاد ملی بازآفرینی شهری ایران در بخش دیگر صحبت های خود با توضیح اینکه برنامۀ ملی بازآفرینی شهري پایدار بهمن ماه 1396 توسط رئیس جمهور محترم ابلاغ شد، گفت: یکی از تفاوت هاي اصلی این برنامه تغییر الگووارة دولت مداخله گر به دولت میانجی است.
او ادامه داد: این تغییر در طی سه دهه تجربۀ نوسازي و بهسازي بافت هاي فرسوده و ساماندهی بافت هاي ناکارآمد شهري در ایران بصورت آرام و بطئی ایجاد شده است اما در این برنامه کوشش شده که دولت به جاي مداخلات کوچک، میانی، و بزرگ مقیاس مستقیم، و به جاي تعریف پروژه هایی مبتنی بر رابطۀ کارفرمایی-پیمانکاري، به ساحت واقعی خود یعنی حمایت گري و میانجیگري برسد.
مهندس عشایری تصریح کرد: در این برنامه شهروندان، تسهیلگران و توسعه گران بخش خصوصی به عنوان ارکان اصلی تحقق برنامۀ ملی بازآفرینی شهري پایدار محسوب می شوند و قرار است دولت و شهرداري ها با فراهم کردن نظام هاي انگیزشی ای چون تشویق ها، معافیت ها، تخفیف ها، تسهیلات ودیعۀ ساخت، خرید و مقاوم سازي مسکن از یک سو و آماده کردن زیربناها و روبناهاي لازم از سوي دیگر، محدوده ها و محلات هدف را عرصه هایی جذاب براي راه اندازي جریان بازآفرینی شهري کند و بازگشت به هسته هاي تاریخی شهرها که زمانی منشا صدور منزلت اجتماعی و نقطۀ ارجاع هویتی شهرها بودند را حمایت کنند.
مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران با بیان اینکه توسعه گران باید با ترکیبی از اجزاي مهندسی و طراحی، تدارکات و حقوقی، تامین مالی و سرمایه گذاري، ساخت و اجرا و مانند آن ساختار و توانمندي هاي خود را یکپارچه و در صورت نیاز به روزرسانی کنند، توضیح داد: توسعه گر محله یک تشکل صنفی و حرفه اي غیردولتی است که از انتظام هاي بین رشته اي تشکیل شده و ترکیبی از مهندسین رشته هاي هفتگانۀ نظام مهندسی ساختمان با متخصصین حوزة مالی و حقوقی، تامین سرمایه هاي خُرد و کلان، برپایۀ آنچه تسهیلگران محله با جذب مشارکت هاي مردمی براي محله برنامه ریزي کرده اند را با خود همراه می کنند تا جریان بازآفرینی محله را به اجرا درآوردند.
مهندس هوشنگ عشایری، دبیر ستاد ملی بازآفرینی شهری ایران تاکید کرد: درخواستم از تشکل هاي حرفه اي و صنفی مهندسی در کشور، بازآرایی و ترکیب توانمندي هاي آنها براي ورود به جریان بازآفرینی در مقیاس محلات در قالب تسهیلگر و توسعه گر است.
او ادامه داد: توسعه گر غیردولتی که تحصیل و تجمیع اراضی، چانه زنی با شهروندان، رفع موانع و مشکلات حقوقی و مالکیت، تامین مالی، اخذ مجوزهاي قانونی، تجهیز و آغاز عملیات اجرایی، ساخت و واگذاري محصول پروژه ها بر اساس طرح و برنامه بازآفرینی محله که توسط تسهیلگر محله تهیه و تدوین شده است را به عهده دارد.
معاون وزیر راه و شهرسازی بیان کرد: توسعه گر در این جایگاه به جاي نظام سنتی کارفرمایی-پیمانکاري متمرکز و ناکارآمد که متکی به برنامه ها و اعتبارات بالا به پایین دولتی است به نظام شراکت عمومی-خصوصی غیرمتمرکز و کارآمدي وارد می شود که برنامه ها و اعتبارات آن از پایین به بالا شکل گرفته است، به این معنی که برنامه ریزي نیاز-مبنا در برابر برنامه ریزي دستوري که در این جایگاه دولت و شهرداري ها صرفا با تجهیز و سمت دهی منابع به صورت واسطه اي عمل می کنند که نظام هاي حمایتی را در محدوده ها و محلات هدف برقرار می کنند و از مداخلات مستقیم پرهیز خواهند کرد.
