محمد سعید ایزدی، معاون معماری و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی در سومین روز برگزاری اولین دوره آموزشی بازآفرینی شهری پایدار اظهارکرد: این دوره آموزش نوعی هم اندیشی برای هم افزایی در خصوص پیشبرد سیاست های بازآفرینی با هدف افزایش کیفیت زندگی شهری است.
وی با اشاره به اینکه بازآفرینی شهری از سال 92 جایگزین سیاست های قبلی بهسازی و نوسازی شهری شده، گفت: آخرین اقدام برای نهادینه کردن سیاست های بازآفرینی شهری تصویب سند سیاست های اجرایی این برنامه، در شورای عالی معماری و شهرسازی است.
ایزدی با بیان اینکه، نوع نگاه به بازآفرینی شهری به عنوان رویکرد، سیاست و برنامه، سه نگاه متفاوت است، افزود: بنابراین باید در ابتدا نوع نگاه خود را مشخص و سپس بر اساس آن جلو رفت.
وی با اشاره به اینکه امروز شهرهای ما در ابعاد مختلف ایمنی، امنیت، هویت و ... دچار مشکل هستند ادامه داد: در برخی شهرها زیست پذیری دچار مخاطره و حتی تنفس به دلیل آلودگی هوا غیرممکن شده است.
معاون معماری و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی بیان کرد: به دلیل بی توجهی ای که طی مدت زمان طولانی به مساله آب صورت گرفته، در حال حاضر با بحران آب مواجه شده ایم و گاها در این رابطه راه حل های عجیب و غریب ارائه می شود و این بحران زیست شهری را با خطر مواجه کرده است.
ایزدی با بیان اینکه حداقل 30 درصد مساحت شهرها در حال حاضر دچار انباشتی از مشکلات هستند، گفت: باید تلاش کنیم کیفیت زندگی در شهرها دچار مخاطره نشود.
وی با اشاره به وجود سه دوره نظام برنامه ریزی توسعه شهری در کشور، افزود: نگاه به شهرها تاکنون این بوده که میزان نرخ رشد جمعیت در شهرها محاسبه و بر اساس رشد جمعیت شهرها تعریف شوند و هیچوقت شهرها به مفهوم کیفی خود توسعه پیدا نکردند و به همین دلیل از درون تهی شدند.
وی با اشاره به لزوم توجه به گسل های فعال شهرها که شهروندان را دچار مخاطره کرده است، گفت: سندهای به دست آمده از گسل های فعال 5 شهر اطلاعات وحشتناکی را نشان می دهد که جدای از سکونتگاه هایی که روی این گسل ها وجود دارد کاربری های پرمخاطره ای مانند پمپ بنزین، بیمارستان و ... روی این گسل ها وجود دارد.
ایزدی ادامه داد: به شهرداری تهران ابلاغ کرده ایم که از هر گونه ساخت و ساز به ویژه کاربری های پر خطر روی گسل ها ممانعت شود.
وی با اشاره به اینکه فردا سالروز زلزله بم است، گفت: باید از این اتفاق ناگوار که تعداد قابل توجهی از هموطنان را در آن از دست دادیم درس بگیریم و اقدامات خود را در راستای پیشگیری از مسائل مشابه بنا کنیم.
17 رودکناره در کشور بازآفرینی شدند
وی با بیان اینکه در حال حاضر برداشت بی رویه از سفره های آب زیر زمینی شهری ما را با خطر فرو نشست زمین رو به رو کرده است، ادامه داد: در طرح ساماندهی تهران مشخص شده که جنوب تهران شدیدا با مخاطره فرو نشست رو به رو است و این مساله می تواند اتفاقات فاجعه باری را رقم بزند.
معاون معماری و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی با نقش رودخانه ها به عنون عوامل اصلی شکل دهی شهرها، افزود: رودخانه ها عناصر حیاطی در شهرها هستند اما امروزه به خیابان تبدیل و روی آن ها پاساژ ساخته شده است.
وی اظهار کرد: 17 مورد از رودکناره ها در پروژه های مختلفی بازآفرینی شده اند و امیدواریم با ادامه این جریان ادامه پیدا کند و مجددا بتوانیم رودخانه ها را به حیات شهری بازگردانیم.
ایزدی گفت: نگاه کالبدی و کمی که اغلب به عنوان دو راهکار در گذشته در نظر گرفته می شد مشکلات زیادی برای شهرها پدید آورده، در حالیکه اقدامات کالبد محور باید اقدام نهایی در حوزه شهری باشد و اقدام اصلی باید ایجاد زیرساخت ها، پروژه های اجتماعی، اقتصادی و خدماتی با مشارکت خود مردم باشد.
وی با اشاره به اینکه با اقدامات اشتباه در حوزه شهرسازی چیزی از بافت های تاریخی باقی نمانده، تاکید کرد: نباید دنبال بازگشایی و تعریض خیابان ها باشیم و باید به نگاه های کالبدی و ماشینی پایان بدهیم.
هیچ اثر قابل دفاعی در 30 سال اخیر در معماری ایجاد نشده است
ایزدی اظهار کرد: هیچ اثر قابل دفاع و افتخاری در عرصه معماری در 30 سال گذشته ایجادنشده و هنوز به خانه بروجردی ها، میدان نقش جهان و آثار تاریخی دیگر افتخار می کنیم. برای نسل بعدی جز ترافیک، آلودگی هوا و شهرهای پرمخاطره برای زندگی چیزی باقی نگذاشته ایم.
معاون معماری و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی گفت: حدود 4 ماه پیش مصوبه ای در شورای عالی شهرسازی، برای تغییر نظام طراحی طرح های توسعه و جامع، اتخاذ شده که بر اساس آن طراحی شهرهای کوچک در استانها تصویب شود و چارچوب این تغییر به تصویب شورای عالی شهرسازی رسیده، اما نهایی نشده است و بعد از اجرا در 5 شهر به صورت پایلوت نهایی خواهد شد.
وی با اشاره به سند 18 بندی سیاست های اجرایی بازآفرینی شهری، افزود: در سال 93 با مطرح شدن موضوع بازآفرینی شهری در شورای عالی راه وشهرسازی مقرر شد، این تغییر نگاه به عنوان یک تغییر نگرش دنبال شود.
ایزدی با اشاره به اینکه، تفاوت جدی سیاست بازآفرینی با دیگر سیاست های اجرا شده در کشور تلاش برای دنبال کردن توامان 4 ساختار ، اجتماعی اقتصادی کالبدی و زیست محیطی است، گفت: بدون توام دیدن این 4 ساختار نمی توان موفقیتی در زمینه بازآفرینی شهری کسب کرد.
وی افزود: امروزه شهرهای ما دچار مخاطرات زیادی است. هرچند تلاش برای کند کردن روند رشد سکونتگاه های غیررسمی بهتر شده است، اما موضوع مهاجرت های اکولوژیک و بحران های خشکسالی تکان دهنده است و در صورت عدم مدیریت این جریان در سالهای آینده شهرها مجددا با پدیده سکونتگاه های غیر رسمی مواجه خواهند شد.
معاون معماری و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی با تاکید بر لزوم توجه و مراقبت از شهرها، گفت: باید در برنامه ها به موضوع پیش نگری و پیشگیری که در سند ملی بازآفرینی نیز مورد تاکید قرار گرفته، توجه زیادی کرد.
ایزدی با اشاره به لزوم توجه به درمان مشکلات موجود، بعد از پیشگیری در سیاست های اجرایی بازآفرینی، اظهارکرد: در این رویکرد برنامه ریزی ها باید در مقیاس محله انجام شود، به همین جهت برنامه ریزی شده تا در دو دوره 10 ساله 2700 محله مورد بازآفرینی قرار گیرد.
وی با اشاره به اینکه پروژه تعریف کردن، بازآفرینی شهری نیست، اظهار کرد: در بازآفرینی شهری محله به عنوان سازمان اجتماعی مورد توجه قرار می گیرد و مبنای همه فعالیت ها است.
معاون معماری و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی با تاکید بر اهمیت مشارکت در برنامه بازآفرینی شهری، گفت: باید جریان بازآفرینی با مشارکت در سطوح مختلف دستگاه ها، شهرداری ها، دولت و ساکنین محلات خارج از شکل شعاری اتفاق بیافتد.
ایزدی با اشاره به رویکرد شهر نگر به عنوان یکی از سیاست های اجرایی برنامه بازآفرینی شهری، گفت: هر برنامه ای باید با عرصه های شهری هم پیوند شود و با همه ارکان شهر ارتباط برقرار کند.
وی با اشاره به نهاد سازی به منظور پیش بردن فعالیت های کالبدی، افزود: ابزار سازی ، ظرفیت سازی و نهادسازی به عنوان فعالیت های غیرکالبدی باید به کمک جریان کالبدی بیاید تا جریان بازآفرینی شروع شود.
بازآفرینی قرص و آمپول نیست که در کوتاه مدت نتیجه بخش باشد
معاون معماری و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی گفت: جریان بازآفرینی آمپول و قرص نیست که طی مدت کوتاهی نتایج خود را نشان دهد و فرآیندی 10 تا 12 ساله است که باید اتفاق بیافتد تا کیفیت زندگی را در محلات افزایش دهد.
وی تصریح کرد: باید برنامه بازآفرینی به عنوان یک تفکر با آموزش، اطلاع رسانی و اصلاح فرآیندها ادامه پیدا کند و نهادینه شود تا به تدریج این برنامه اجرایی شود.
وی با اشاره به لزوم ایجاد شبکه های همکاری اظهار کرد: ایجاد این شبکه ها بین بخش خصوصی، سازمان های مردم نهاد، سازمان های دولتی، عمومی با هم موجب هم افزایی و جریان سازی خواهد شد.
معاون معماری و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی خاطرنشان کرد: به نظر می رسد برنامه بازآفرینی نیازمند نهادهای پشتیبان است که باید شناسایی و تقویت شوند تا در سطح محله فعالیت کنند. همچنین لزوم مشخص شدن ابزارهای مالی و قانونی در اولویت برای اجرایی کردن برنامه بازآفرینی شهری است.
ایزدی گفت: بدون توجه رضایتمندی سکونتی نمی توان برنامه بازآفرینی را پیش برد و رضایتمندی سکونتی یکی از مبانی مهم ما برای اجرای برنامه بازآفرینی است.
راه اندازی نهاد نظارتی دیده بان شهری در وزارت راه و شهرسازی
دبیر شورای عالی معماری و شهرسازی گفت: در قزوین افرادی تحت عنوان دیده بان به شورای عالی راه و شهرسازی امده اند و از ما خواسته اند باغ های اطراف قزوین را مورد محافظت قرار دهیم. متاسفانه این باغ ها در حال حاضر در معرض تجاوز و تهدید هستند در حالیکه خود ان ها به عنوان محافظی برای شهر از گذشته تا کنون به شمار می رفتند.
ایزدی با اشاره به راه اندازی جریان دیده بان شهری به عنوان نهاد نظارتی در وزارت راه وشهرسازی گفت: این دیده بان به عنوان نهادی از جنس مردم است که می تواند اطلاع رسانی کند هر اتفاق بدی را که درشهر می افتد و از مسئولین مطالبه گری کند.
وی خاطرنشان کرد: باید برنامه ها کوچک مقیاس ولی با تاثیر بزرگ باشد و محرک توسعه باشد . و از زمین نیز به عنوان ابزار درجه یک استفاده بهینه کرد.
وجود مغایرت اساسی بین طرح جامع حمل و نقل و برنامه بازآفرینی شهری چالشی اساسی است
معاون معماری و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی با اشاره به وجود مغایرت های اساسی بین دو سند طرح جامع حمل و نقل و برنامه بازآفرینی شهری گفت: این یکی از چالش های اساسی است که این دو مورد در مواقعی با هم تداخل دارد و باید برطرف شود؛ چراکه نمی توانیم در موضوع بازآفرینی شهری به موضوع حمل و نقل بی توجه باشیم.
وی در پایان تاکید کرد: باید تلاش شود، هیچ اقدامی منجر به از هم گسیختگی ساختار اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و کالبدی محلات نشود چراکه هر اتفاقی که موجب از هم گسیختگی این ساختار ها باشد بازآفرینی شهری نیست.
ایزدی در پایان تصریح کرد: سند سیاست های اجرایی برنامه بازآفرینی شهری در شورای عالی معماری وشهرسازی تصویب و روزگذشته توسط وزیر لزوم هم پیوندی سیاست بازآفرینی در سندهای توسعه و طرح های جامع و بقیه اسناد ابلاغ شده است.
