دومین نشست از سلسله نشست‌های ترویجی با موضوع «نهادسازی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های نهادی محلات هدف در فرآیند بازآفرینی شهری» در سالن اجتماعات شرکت بازآفرینی شهری ایران برگزار شد.
به گزارش خبرنگار شرکت بازآفرینی شهری ایران در این نشست کمال نوذری سرپرست دفتر مطالعات کاربردی و امور ترویجی شرکت بازآفرینی شهری ایران عنوان کرد که برنامه‌های توسعه شهری و محلی زمانی موفق می شوند که مبتنی بر نیازها و اولویت‌ها تهیه شده و نهادسازی اجتماعی در فرآیند اجرای این طرح‌ها وجود داشته باشد.
او افزود: در شرایط کنونی راهبردهایی مانند توانمندسازی، ظرفیت‌سازی و نهادسازی در چارچوب رویکرد ارتقا و بازآفرینی مرحله‌ای و تدریجی مطرح هستند و بررسی تجارب و اقدامات سال‌های گذشته نشان می‌داد که در بسیاری از شهرها ومحدوده‌های هدف راهبردهای مذکور به طور کامل اجرا نشده‌اند، در نتیجه جریانی مستمر با مشارکت مردمی و همسویی مجموعه دستگاه‌های بخش دولتی و عمومی شکل نگرفته بود. بنابراین از سال 1393 به منظور هماهنگی اقدامات، هم‌افزایی منابع، مدیریت یکپارچه و ایجاد وحدت رویه بین عوامل مرتبط، ساختار ستاد بازآفرینی در سه سطح ملی، استانی و شهرستانی با حضور دستگاه‌های دولتی و نهادهای عمومی تشکیل شده است.
نوذری با بیان این که تداوم و گسترش برنامه ارتقای بافت‌های ناکارآمد شهری، علاوه بر همراهی و همسویی دستگاه‌های بخش دولتی، شهرداری‌ها و سازمان‌های مردم نهاد در قالب ستادهای بازآفرینی به همیاری و مشارکت فراگیر اجتماعات ساکن در محدوده‌های ناکارآمد در قالب نهادهای محلی نیاز دارد، تصریح کرد: بنابراین علاوه بر سه سطح نهادی موجود (ستادهای ملی، استانی و شهرستانی بازآفرینی شهری)، باید محله نیز به عنوان یکی از سطوح اساسی در نظر گرفته شود که مصداق آن مشارکت ساکنان در قالب نهادها و تشکل‌های محله‌ای است. به طوری که یک نظام هماهنگ از سطح خرد (محله/ اجتماعات محلی)، سطح شهری/ شهرستانی (ستاد بازآفرینی شهرستان) تا سطح منطقه‌ای/ استانی (ستاد بازآفرینی استان) و سپس سطح کلان/ ملی(ستاد بازآفرینی ملی) شکل بگیرد.
او با تاکید بر این که در سطح محله است که برنامه‌ها و اقدامات بخشی و پراکنده، قالبی یکپارچه و هماهنگ پیدا می‌کنند، اظهار کرد: در فرآیند توسعه محله‌ای اقدامات دو نهاد دارای اهمیت اساسی است، نخست نهاد فنی محله‌ای که وظیفه اصلی آن تسهیلگری فنی، تهیه واجرای برنامه‌های بازآفرینی است. این نهاد به واسطه ارتباط تنگاتنگ با ساکنان و نهادهای محلی می‌تواند در نهادینه کردن فرآیند بازآفرینی شهری از طریق نهادسازی محلی، آموزش، انتقال تجربه و تسهیلگری در سطح محله نقش تاثیرگذاری داشته باشد. دوم نهاد مردمی محله‌ای است که در آن مشارکت ساکنان و نهادهای محلی عینیت می‌یابد.
در ادامه مهدی برزویی مسوول دبیرخانه بازآفرینی شهر سبزوار و دبیر دبیرخانه ترویج بازآفرینی منطقه 5 کشور با بیان اینکه نهادها رکن رکین در بازآفرینی شهری به شمار می‌آیند، اظهارکرد: نهادها اگر در محلات هدف بازآفرینی شهری شکل بگیرند، پایدار باشند و به درستی وظایف خود را انجام دهند، قطعا ماموریت و فرآیند بازآفرینی شهری در کشور به سرانجام مقصود خواهد رسید.
دبیر دبیرخانه ترویج بازآفرینی منطقه 5 کشور با اشاره به اینکه از نهادها در محلات هدف بازآفرینی شهری به عنوان قرارگاه علمی و عملیاتی بازآفرینی شهری نام برده می‌شود، گفت: نهادها در محلات بازآفرینی شهری در فرآیند سند‌سازی توسعه، برنامه‌ریزی شهری، تقویت مطالبه‌گری، افزایش مشارکت‌پذیری، تقویت نظارت محله، مستند‌سازی و تشکیل بانک اطلاعات و داده‌ها، مردمی سازی و محله محوری، استعدادیابی و توان سنجی و تقویت همگرایی دستگاه‌ها به خوبی عمل کرده‌اند.
او در ادامه به بررسی مشکلات نهادهای محله ای پرداخت و گفت: منفعلانه و جزیره‌ای عمل کردن، عدم پاسخ دهی مناسب به مطالبه‌گری، فقدان آموزش‌ها و مهارت‌های لازم در بین اعضای این نهادها از مشکلات اساسی در نهادهای محله‌ای به شمار می رود. همچنین برخی دبیرخانه‌های ستادهای بازآفرینی شهرستان‌ها که در شهرداری‌ها مستقر هستند به دلایل مدیریتی، علمی، عدم استفاده از کارشناسان با تجربه و ساختاری نتوانسته‌اند نقش لازم در فرآیند بازآفرینی را ایفا کنند.
مسوول دبیرخانه بازآفرینی شهر سبزوار از «ارتباطات» به عنوان مفهوم گم شده در سطح بازآفرینی شهری یادکرد و گفت: در محلات هدف بازآفرینی شهر سبزوار طی سال های 94 تا کنون 207 برنامه اقدام در قالب یک بسته کامل کالبدی، اجتماعی و اقتصادی تحت عنوان برنامه اقدام مشترک تدوین و در این مدت این برنامه در حدود 65 درصد پیشرفت فیزیکی داشته است .
برزویی همچنین به ظرفیت بالای نهادهای محله در بافت‌های نارکارآمد هدف اشاره و اظهار کرد: اگر در نظام آموزشی بستر و زمینه‌های مختلف ارتقای علمی و مهارتی اعضای نهادهای محله در جهت ماموریت های بازآفرینی شهری فراهم شود، شاهد شتاب بخشی در امر نوسازی و بهسازی این محلات خواهیم بود.
او در پایان سخنانش به تعدد و تکثر نهادها در محلات هدف اشاره کرد و گفت: این نهادها توسط دستگاه‌های عمومی و دولتی در موضوعات توانمندسازی اجتماعی، اقتصادی و حمایت‌های محلی به صورت مجزا و مستقل راه اندازی شده و خدمات ارایه می‌دهند، بنابراین به منظور جلوگیری از موازی‌کاری و تناقص در فعالیت‌ها باید شبکه‌سازی در سطح محلی و ملی صورت گیرد.
