مرگ او در سال ۱۳۹۹ نه‌تنها فقدان یک استاد دانشگاه، بلکه گسستی در استمرار یک رویکرد تحلیلی و انتقادی بود؛ رویکردی که با عمق علمی و شناخت تاریخی، به نقد وضعیت شهر ایرانی و ارائه چهارچوب‌های بومی برای توسعه شهری می‌پرداخت. دکتر حبیبی در آثار خود، بویژه «از شار تا شهر»، شهر را موجودی زنده می‌دید که در بستر زمان رشد می‌کند، می‌بالد و دگرگون می‌شود. این نگاه ارگانیک، او را به مطالعه پیوسته رابطه میان ساختار کالبدی، نظام‌های اجتماعی و فرهنگ شهری سوق داد، در تحلیل او، بحران‌های شهرهای امروز ایران نه صرفاً حاصل کمبود زیرساخت، بلکه ریشه‌دار در گسست میان هویت تاریخی و الگوهای مدرن توسعه‌اند.
او به‌عنوان پژوهشگر با روش تاریخی-تحلیلی؛ داده‌های میدانی را تلفیق می‌کرد. نقدهای او بر سیاست‌های شتاب‌زده نوسازی و تخریب میراث شهری، در سطح وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های مدیریت شهری شنیده می‌شد و بسیاری را به بازنگری در برنامه‌ها واداشت.
بازآفرینی شهری؛ از نظریه تا عمل
دکتر حبیبی بازآفرینی شهری را نه صرفاً نوسازی کالبد یا ارتقای زیرساخت، بلکه فرآیندی فرهنگی-اجتماعی می‌دانست که در آن گذشته و آینده در یک گفت‌وگوی معنادار به هم می‌رسند.او پیشنهاد می‌کرد که هر پروژه شهری باید ابتدا شناسنامه تاریخی بافت را مستند کند و لایه‌های هویتی آن را بشناسد؛ از ساختار محله‌ها و نقش اجتماعی آنها تا ویژگی‌های معماری و کارکردهای اقتصاد سنتی.
در تحلیل او، بازآفرینی زمانی موفق است که به سه سطح همزمان بپردازد:
فرهنگی: تقویت حس مکان با تأکید بر خاطرات جمعی، روایات، احیای آیین‌ها و مراسم محلی به‌عنوان پیوندی میان گذشته و حال.
کالبدی: مرمت و ارتقای فضاها با احترام به مقیاس انسانی و ویژگی‌های زمینه.
اقتصادی: پشتیبانی از کسب‌وکارهای محلی، ایجاد فرصت‌های اشتغال و جذب سرمایه بدون حذف ساکنان اصلی.
او به‌طور جدی نسبت به مدل‌های تخریب و درج کالبدهای ناشناخته هشدار می‌داد؛ چرا که این رویکرد، پیوند نسل‌ها و خاطره جمعی را می‌گسلد و فضای عمومی را تهی از معنا می‌کند. رویکرد او بر نقش فعال ساکنان محلی در فرآیند تصمیم‌گیری تأکید داشت. ساکنان نه‌تنها ذی‌نفع، بلکه حافظان میراث و هویت محل هستند و بدون مشارکت آنها، بازآفرینی به فرآیندی تحمیلی بدل می‌شود. همچنین هر آنکس که در فرآیند یک پروژه تأثیر می‌گذارد یا تأثیر می‌پذیرد به عنوان کنشگران باید مدنظر قرار گیرند. در پروژه‌های بازآفرینی، دکتر حبیبی همواره بر ضرورت حضور دانشگاه‌ها و پژوهشگران در تیم‌های طراحی و اجرا تأکید می‌کرد تا تصمیم‌ها بر پایه مستندات علمی و مطالعات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی اتخاذ شوند.
یادش گرامی و نامش بر صفحه تاریخ شهرسازی ایران جاودان باد.
عبدالرضا گلپایگانی - معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران
منبع : روزنامه ایران مورخ 7 مهرماه - شماره 8846 – صفحه اقتصادی
