مدیرعامل شرکتعمران و بهسازی شهری ایران میگوید: تنها شرط تحقق توسعه پایدار در بافتهای ناکارآمد و ضعیف شهری، داشتن رویکردی یکپارچه،جامع و همزمان به شرایط کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و محیطی این محدودههای شهری است. همچنین، توسعه پایدار، رفع نیازهای کنونی بدون نابودکردن فرصت برای نسلهای آینده است و ارتقای کیفیت ساخت و ساز از راهبردهای تحقق اهداف توسعهپایدار در بازآفرینی محدودههای ناکارآمد شهری است.
به گزارش روابط عمومی شرکت مادر تخصصی عمران وبهسازی شهری ایران به نقل از پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، دکتر محمدسعید ایزدی معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت عمران و بهسازی شهری ایران در گفتگویی مشروح به بیان نقطه نظرات و دیدگاه های خود درباره مفهوم توسعه پایدار در حوزه شهرسازی کشور پرداخت.
وی معتقد است که تنها شرط تحقق توسعه پایدار در بافتهای ناکارآمد و ضعیف شهری، داشتن رویکردی یکپارچه، جامع و همزمان به شرایط کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و محیطی این محدودههای شهری است. همچنین از دیدگاه این صاحبنظر در عرصه شهرسازی، توسعه پایدار، رفع نیازهای کنونی بدون نابودکردن فرصت برای نسلهای آینده است و ارتقای کیفیت ساخت و ساز از راهبردهای تحقق اهداف توسعهپایدار در بازآفرینی محدودههای ناکارآمد شهری است. گفتگوی مشروح ما را با این صاحبنظر عرصه شهرسازی کشور میخوانید:
تعریف شما از توسعه پایدار چیست؟
بنا به تعریف ارائهشده در مجمع بروندلند ۱۹۸۷، توسعه پایدار، توسعهای است که نیازهای زمان حال را برآورده نماید، بدون آنکه توانایی نسلهای آینده برای برآورده ساختن نیازهایشان را به خطر اندازد. مفاهیم کلیدی این تعریف، در "نیازها" بهویژه نیازهای اساسی جوامع جهانی فقیرنشین و اولویتدهی به تخصیصها و موضوع "محدودیت" نهفته است؛ محدودیتی که بهواسطه شرایط فناوری و سازمان اجتماعی، بر تواناییهای محیطی برای دستیابی به نیازهای اکنون و آینده تحمیل شدهاست.
توسعه پایدار در بحث بافتهای ناکارآمد و فرسوده شهری دارای چه جایگاهی است؟
علیرغم ضرورت نیل به پایداری در هر نوع توسعه در مقیاس شهری، محدودههایی از شهر، به دلیل مواجه بودن با مسائل و مشکلاتی چون فقر شهری، فقر بهداشتی و آموزشی، فقر خدمات پایه (روبنایی و زیربنایی: شبکه فاضلاب، شبکه آب و ...)، ناکارآمدی نظام جابهجایی و پویایی شهری در یک نظام ساختاری و یکپارچه، تابآوری اندک در مواجهه با بلایا و مخاطرات طبیعی و توسعه نامتعادل و ناهماهنگ و توزیع نابرابر خدمات شهری، در اولویت برنامههای توسعه قرار میگیرند.
ارتقای پایداری در این محدودهها که دربرگیرنده محدودههای تاریخی، بافتهای ناکارآمد میانی، پهنههای با پیشینه روستایی، سکونتگاههای غیررسمی و اراضی با کاربری ناهمگون هستند، بنا به مفاهیم توسعه پایدار، نیازمند رویکردی یکپارچه و جامع است که ضمن توجه همزمان به شرایط کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و محیطی، ارتقای کیفیت زندگی ساکنان این محدودهها را موجب گردد.
بازآفرینی شهری چیست و چه ارتباطی با توسعه پایدار دارد؟
بازآفرینی شهری، همان سیاستی است که ارتقای کیفیت زندگی ساکنان از ابعاد مختلف را هدف قرار میدهد. از دیگر ویژگیهای بارز این سیاست، که آن را در مسیر تحقق اهداف توسعه پایدار قرار داده، میتوان به تأکید بر نقش و حضور و مشارکت شهروندان و توانمندسازی گروهها و اجتماعات ساکن در محدودهها و محلههای هدف اشاره نمود. همچنین، محلههای هدف بازآفرینی شهری، فرصتی برای توسعه شهرها به شمار میآیند و با بازگشت به درون شهرها میتوان از بسترها و ظرفیتهای موجود در این مناطق، به بهترین شیوه ممکن بهره جست و به توسعه پایدار دست یافت.
اهداف توسعه پایدار در بازآفرینی محدوده های ناکارآمد شهری چگونه محقق خواهد شد؟
افول کیفیت ساخت و ساز، کاهش ایمنی و عمر مفید ابنیه و مصرف بالای انرژی در ساختمانها که علاوه بر تحمیل هزینه فراوان بر خانوارها، منجر به تشدید بحرانهای محیطزیستی میشود، بر ضرورت تغییر در رویههای نوسازی و بهسازی ابنیه تأکید دارد. از اینرو، ارتقای کیفیت ساخت و ساز، یکی از راهبردهای تحقق اهداف توسعه پایدار در بازآفرینی محدودههای ناکارآمد شهری به شمار میرود که باید در دستورکار مدیریت شهری قرار گیرد و با کاربست فناوریهای نوین ساختمانی در نوسازی و بهسازی ابنیه، افزایش ایمنی و کاهش هزینههای ساخت برای گروههای مخاطب، بهویژه گروههای کمدرآمد، ضمانت اجرایی یابد.
آیا در این خصوص سیاستگذاری صورت گرفته است؟
بله، در همین راستا در دهههای اخیر تلاشهایی در جهت کاهش مصرف انرژی در ساختمانها صورت گرفته، شیوههای مختلفی به کارگرفته شده و تلاش شده است ضمن دستیابی به ساختمانهای با مصرف انرژی نزدیک به صفر و سیستمهای تجهیزشده با انرژیهای تجدیدپذیر، از مصالحی استفاده شود که کمترین آسیب به محیط زیست وارد آید.
آیا با فناوریهای نوین ساختمانی و استفاده از مصالح بومی می توان به الگویی پایدار دست یافت؟
فناوریهای نوینی چون هوشمندسازی و بهرهگیری از سامانههای هوشمند مدیریت ساختمان، سیستمهای مکانیکال و الکتریکال پیشرفته و سامانههای ذخیرهسازی انرژیهای تجدیدپذیر، از جمله فناوریهای اخیر توسعه ساختمان به شمار میروند که تأثیر بسزایی بر افزایش ایمنی و عمر مفید ابنیه و بهینه و کارآمد ساختن نظام ساخت و ساز داشتهاند.
بهرهگیری از مصالح، بهویژه مواد و مصالح منطبق با بوم و جغرافیای توسعه و همچنین استفاده از تکنولوژیهای رایج، با تأکید بر ترویج الگوهای بومی، نقش قابل توجهی در دستیابی به الگوهای پایدار در فرایند ساخت و ساز خواهد داشت. توأمسازی استفاده از فناوریهای نوین در انطباق با الگوهای بومی و فناوریهای محلی، امکان تداوم سنت رایج توسعه و تداوم هویت و ارتقای آن در فرایند ساخت و ساز را فراهم خواهد آورد.