جلسه ستاد ملی بازآفرینی وزیر راه و شهرسازی در چهارمین جلسه ستاد ملی بازآفرینی پایدار محدوده‌ها و محله‌های هدف گفت: در حوزه مسکن به عنوان اقتصاد خانواده و اقتصاد خرد باید از نظام تأمین مالی بانکی استفاده کرد نه اوراق مشارکت گفت: سیستم بانکی ما بسیار کلیشه‌ای است و هنوز هم از راه‌حل‌های قدیمی استفاده می‌کند.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، دکتر عباس آخوندی در نشست ستاد ملی بازآفرینی پایدار محدوده‌ها و محله‌های هدف برنامه‌های احیا، بهسازی و نوسازی شهری که ۱۰ شهریور با محوریت بافت‌های ناکارآمد آذربایجان شرقی در محل این وزارت برگزار شد، گفت: مهم‌ترین مسئله در حوزه بهسازی و توانمندسازی بافت‌های ناکارآمد شهری، رعایت این اصل قانون اساسی است که همه امور به مردم واگذار شود.
وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: متأسفانه هنوز هم بسیاری از ما دولتی‌ها خود را متولی مردم می‌دانیم و آنها را افرادی مهجور که توانایی اندیشیدن و تصمیم‌گیری ندارند، فرض می‌کنیم و می‌خواهیم خودمان برایشان تصمیم بگیریم. تا زمانی که رابطه اینگونه باشد مردم نیز تلاش می‌کنند تا آنجایی که می‌شود از دولت چیزی بگیرند.
وی با انتقاد از اینکه هنوز نظام حکمروایی شهری را ایجاد و امور را به مردم واگذار نکرده‌ایم، افزود: متأسفانه وزارت کشور هنوز خود را متولی شهرداری‌ها می‌داند و اجازه نمی‌دهد فعالیت‌های شهری به مردم واگذار شود.
آخوندی تاکید کرد: تا زمانی که نپذیریم مردم اصلی‌ترین سلول جامعه هستند و معتقد باشیم که دولت باید در همه امور دخالت کند، نابسامانی شهرها چه از نظر سیاسی و چه از نظر اجتماعی و محله‌ای به همین وضعیت باقی می‌ماند.
وی به موضوع بازسازی مناطق جنگ‌زده، سیل‌زده و زلزله‌زده در طول سال‌های پس از انقلاب اشاره و اظهار کرد: زمانی که در وزارت کشور مسئولیت بازسازی مناطق زلزله‌زده را بر عهده داشتم، یکی از اقدامات مهم ما این بود تا جلوی افرادی را که می‌خواستند به بهانه کمک‌رسانی در زندگی زلزله‌زده‌ها مداخله کنند بگیریم؛ با اینکه نیتشان خیر بود و می‌خواستند کمک کنند ولی چون فکر می‌کردند زلزله‌زده‌ها افرادی مهجورند در کوچک‌ترین مسائل آنها دخالت می‌کردند، حال آنکه بی‌شک آنها نیز افرادی عاقل و بالغند.
وزیر راه و شهرسازی اظهار کرد: ما در زمان بازسازی مناطق زلزله‌زده رودبار و منجیل به دلیل واگذاری کارها به خود مردم و مشارکت دادن شهروندان رودبار و منجیل ۲۲۰ هزار واحد تخریب شده را در طول پنج سال بازسازی کردیم ولی در بازسازی مناطق جنگ‌زده چون دولت ورود کرد و کارها به مردم واگذار نشد ۷۵ هزار واحد مسکونی تخریب شده در طول ۱۵ سال بازسازی شد؛ در بحث بازسازی ورزقان پس از زلزله، باز هم دولت برای حل مسئله به طور مستقیم ورود کرد و آخر کار بازسازی آنگونه که باید انجام نشد.
وی افزود: تا زمانی که نظام حکمروایی شهری اصلاح نشود و مردم متوجه نشوند که باید خودشان درباره شهرها تصمیم‌گیری کنند و اگر تصمیم اشتباه بگیرند، ضرر آن متوجه خودشان خواهد بود، وضع نابسامان موجود ادامه می‌یابد.
بررسی سکونتگاه‌ها و بافت ناکارآمد تبریز و شهرهای آذربایجان شرقی
عضو کابینه دولت تدبیر و امید با اشاره به نتایج مثبت تشکیل جلسات ستاد ملی بازآفرینی پایدار شهری گفت: آنچه از برگزاری این جلسات و دریافت وضعیت سکونتگاه‌های استان‌های مختلف متوجه می‌شویم وجود مشکلات فراوان در سکونتگاه‌ها و محلات شهرهای کشور علی‌رغم سرمایه‌گذاری هزاران میلیارد تومانی، طراحی انواع طرح‌های جامع و تفصیلی، توزیع زمین با اسم‌های مختلف، ایجاد شهرهای جدید و این اواخر راه‌اندازی طرح مسکن مهر و مواردی از این دست در شهرها و کلانشهرهاست که هیچ نقشی در ارتقای کیفیت زندگی مردم نداشته‌اند.
وی با اشاره به حاشیه‌نشینی یک‌سوم جمعیت شهری ایران و اسکان در وضع نامناسب سکونتی اظهار کرد: باید در حوزه شهری و مسکن، نگاه محله‌ای داشته باشیم و برنامه‌ریزی‌ها به سمتی برود که محله‌محور باشد تا از موازی‌کاری دستگاه‌های مختلف جلوگیری شود.
آخوندی پیشنهاد داد: بهتر است حال که طرح‌های جامع و تفصیلی تبریز در حال بازنگری هستند، یک شرح خدمات مکمل نیز به آن بیفزاییم و آن را به «طرح جامع بازآفرینی تبریز» تبدیل کنیم؛ اگر کل شهر تبریز بازآفرینی شود، مسائل مربوط به حاشیه‌نشینی آن نیز حل خواهد شد. این موضوع درباره مراغه، میانه، مرند و دیگر شهرهای آذربایجان شرقی نیز که «بدمسکنی» در آنها زیاد است، صدق می‌کند. باید در اعمال بحث بازآفرینی تبریز همه مسائل اعم از خدمات شهری، حمل و نقل، مسکن و حوزه نفوذ شهرداری و دستگاه‌های مرتبط لحاظ شود اما تدوین موضوع کلانشهر بودن تبریز نیازمند برنامه‌ای متفاوت و مجزاست.
محور قرار دادن شهروندان
وی ادامه داد: نکته مهمی که در بحث بازآفرینی شهرهای کشور باید لحاظ شود، محور قرار دادن مردم و شهروندان است؛ ایجاد دفاتر تسهیل‌گری یا اسکان پایا در تبریز مدلی از این نوع دخالت دادن مردم در تصمیم‌سازی‌هاست؛ باید تجربه‌های مختلف را بتوانیم نظام‌واره و الگویی کنیم تا به جایی برسیم که مردم خودشان در بازسازی شهرها وارد کار شوند.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با انتقاد از روحیه دولتی‌ها که به مردم از بالا به پایین نگاه می‌کنند گفت: وضعیت نابسامان فعلی شهرها نتیجه این نوع نگاه برخی دولتی‌هاست و اینکه می‌خواهیم امور را به خود مردم بدهیم، لطف و عنایت به آنها نیست؛ بلکه این حق شهروندان است و باید به یک رویه و چارچوب قانونی تبدیل شود.
اهمیت حمل و نقل حومه‌ای برای کلانشهرها
وی با تأکید بر لزوم بازسازی ساختار شبکه حمل و نقل حومه‌ای کشور به خصوص در کلانشهرها گفت: ایجاد راه‌آهن حومه‌ای در تبریز بسیار مهم است و این شهر را از ناکارآمدی در رفت و آمد اهالی اطراف آن به تبریز خارج می‌کند. اگر برای مناطق حومه‌ای ۴۰ تا ۵۰ کیلومتری اطراف تبریز سیستم حمل و نقل سریع اعم از جاده‌ای و راه‌آهن ایجاد شود، از حجم گسترده مهاجرت به داخل تبریز کاسته می‌شود. برای من اتصال حمل و نقل حومه‌ای، جاده‌ای و ریلی به مترو در کلانشهرها اهمیت زیادی دارد.
بانک مرکزی درباره کاهلی بانک‌ها در پرداخت وام بازسازی بافت‌های ناکارآمد به مردم فکری کند
آخوندی با بیان اینکه از بانک مرکزی می‌خواهم بحث کاهلی بانک‌ها در پرداخت وام‌های مصوب به بازسازی بافت ناکارآمد شهری را پیگیری کند، افزود: در تبریز باید ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار واحد مسکونی بازسازی شوند؛ اگر این اتفاق نیفتد، وضعیت مسکن در آینده نزدیک با مسکن مهری که نظام اقتصادی کشور را کن فیکون کرده گره خواهد خورد.
وی با بیان اینکه در حوزه مسکن به عنوان اقتصاد خانواده و اقتصاد خرد باید از نظام تأمین مالی بانکی استفاده کرد، نه اوراق مشارکت و مانند آن ادامه داد: توزیع اوراق مشارکت برای بازسازی بافت‌های ناکارآمد کار شهرداری‌هاست و مردم باید برای بازسازی واحدهای خود از بانک وام بگیرند. بنابراین بهتر است خود بانک‌ها با همکاری و همفکری یکدیگر بررسی میدانی درباره بازسازی بافت ناکارآمد شهری انجام دهند تا به راه حلی در این خصوص دست یابند.
وزیر راه و شهرسازی با تأکید بر اینکه بهترین بانک برای ورود به حوزه بررسی مشکلات بازسازی واحدهای مسکونی فرسوده، بانک مسکن است، خاطرنشان کرد: سیستم بانکی ما بسیار کلیشه‌ای است و هنوز هم از راه‌حل‌های قدیمی استفاده می‌کند؛ باید در ایران نیز مانند محمود یونس که بانکداری بنگلادش را متحول کرد، به استفاه از برنامه‌ها و طرح‌های شناور و منطقه‌ای به جای برنامه‌های ثابت کشوری روی بیاوریم و تنوع در روش‌های تأمین مالی را عملیاتی کنیم./
