کتاب دومین ویژه‌نامه صناعت با بررسی چهار پرونده کارخانه ریسباف اصفهان، سرای معین‌التجار اهواز، مدرسه صالحان همدان و عمارت کلبادی ساری منتشر شد.
به گزارش روابط عمومی شرکت مادر تخصصی عمران وبهسازی شهری ایران به نقل از پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، در دومین ویژه‌نامه صناعت، گفتگوهایی با عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی، منوچهر ستوده ایران‌شناس، جغرافی‌دان تاریخی، استاد دانشگاه و پژوهشگر ایرانی، کیانوش عیاری نویسنده و کارگردان، مصطفی رحماندوست شاعر، قباد شیوا گرافیست، پیروز حناچی معاون وزیر راه و شهرسازی، سیدمحمد بهشتی رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، مهدی حجت بنیانگذار سازمان میراث فرهنگی، علیرضا ذاکر اصفهانی استاندار سابق اصفهان، سیامک گلشیری نویسنده و مترجم و محمدحسن طالبیان معاون سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به چاپ رسیده است.
در این نشریه علاوه بر چهار گزارش میدانی از کارخانه ریسباف اصفهان، سرای معین‌التجار اهواز، مدرسه صالحان همدان و عمارت کلبادی ساری، یادداشت‌هایی از محمدسعید ایزدی معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت عمران و بهسازی شهری ایران، منصور فخاران رئیس اداره عمران و بهسازی شهری اداره کل راه و شهرسازی استان اصفهان و رضا فیضی پژوهشگر کرکت و احیای بناها و بافت‌های تاریخی دانشگاه هنر اصفهان نیز آمده است.
بازخوانی اندیشه ایران‌شهری با تبدیل فضاهای تاریخی به فضاهای عمومی
وزیر راه و شهرسازی در نخستین گفتگوی به چاپ رسیده در این نشریه، به بازخوانی اندیشه ایران‌شهری و جایگاه احیای بناهای تاریخی و واجد ارزش در این اندیشه و تاثیری که توجه به این مفهوم در توسعه کشور می‌گذارد پرداخته است.
عباس آخوندی در بخشی از این گفتگو درباره ویژگی‌های بافت‌های تاریخی شهرها به زبانی اشاره دارد که تاریخ و میراثی ارزشمند در پشت آن نهفته و عنوان کرده است: «این فضاها فقط میراث مهندسی نیستند؛ آن‌ها حامل میراث‌های فرهنگی، معنوی و تجاری و دارای زبان گفتمان ویژه هستند. این فضاها با افراد گفتگو می‌کنند و انسان امروزی را به تامل وا می‌دارند. همین جوان‌هایی که در این فضاها به دنیا نیامده‌اند، در آن‌ها بزرگ نشده‌اند و در آن‌ها زندگی نکرده‌اند وقتی در فضاهایی چون کاشان، یزد، شیراز، اصفهان، سبزوار، نیشابور، بوشهر و تبریز قرار می‌گیرند هنوز به آن‌ها حس تعلق دارند...»
محمدسعید ایزدی نیز در یادداشتی بهره‌برداری مجدد از ساختمان‌های ارزشمند را یکی از سیاست‌های کلیدی در برنامه‌های بازآفرینی شهری دانسته و معتقد است ساختمان‌های تاریخی حکم منابع کلیدی در برنامه‌های توسعه و بازآفرینی دارند.
سعید معیدفر مشاور وزیر راه و شهرسازی نیز در به موضوع میراث‌گریزی در نسل جوان پرداخته و وظایف دستگاه‌های حاکمیتی را برای دستیابی به این هدف تشریح کرده است.
اهمیت حفظ بناهای تاریخی در گفتگو با پیروز حناچی معاون شهرسازی و معماری وزیر راه و شهرسازی نیز مورد بررسی قرار گرفته است. وی که دبیر شورای عالی معماری و شهرسازی است در این گفتگو درباره رویکرد این شورا برای حفظ آثار تاریخی گفته است: «ما نگاه صرفا حفاظتی را تعقیب نمی‌کنیم و معتقدیم در این مجموعه‌ها باید زندگی جریان پیدا کند و این همان هدفی است که به آن بازآفرینی می‌گوییم.»
استقامت ریسباف در برابر ساخت‌وسازهای بدقواره شهری
دومین فصل این نشریه به کارخانه تاریخی ریسباف در شهر اصفهان اختصاص یافته است. در ابتدای این فصل گزارش میدانی از این کارخانه ارائه شده و گفتگو با سید محمد بهشتی رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، لیلا پهلوان‌زاده نویسنده مجموعه هشت جلدی «گنجینه فرهنگ آثار معماری ایران»،علیرضا ذاکر اصفهانی استاندار سابق اصفهان، سیامک گلشیری نویسنده و مترجم ایرانی، عباس مقتدایی نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی، فریدون اله‌یاری مدیرکل میراث فرهنگی استنان اصفهان، مهدی جمالی‌نژاد شهردار اصفهان، محمدعلی طرفه معاون عمرانی استاندار اصفهان، احمد سالک کاشان رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس، حسین جعفری مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان، حجت‌اله غلامی مدیرکل راه و شهرسازی اصفهان در کنار یادداشتی از منصور فخاران رئیس اداره عمران و بهسازی شهری اداره راه و شهرسازی مطالب دیگری هستند که در آن‌ها از زوایای مختلف به اهمیت کارخانه تاریخی ریسباف پرداخته شده است.
از عشق برآمد و بر دل نشست
فصل بعدی به پرونده سرای معین‌التجار اهواز اختصاص یافته است. بنایی تاریخی در کنار رود کارون که در سال‌های دور مردم زیادی اعم از کارگران و بازرگانان را برای استفاده از خدمات این سرای تجاری به اهواز کشاند. علاوه بر گزارشی توصیفی از فضای سرای معین‌التجار، گفتگوهایی با محمدحسن طالبیان معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، کیانوش عیاری کارگردان، سید خلف موسوی شهردار اهواز، شکرخدا موسوی نماینده مردم اهواز در مجلس شورای اسلامی. مجتبی گهستونی رئیس انجمن دوستداران میراث فرهنگی خوزستان، محسن مظهری معاون فنی و عمرانی شرکت عمران و مسکن سازان خوزستان، خسرو نشان مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان، علیرضا شهبازیان رئیس اداره بافت فرسوده اداره کل راه و شهرسازی خوزستان و محمد سالاری عضو شورای اسلامی شهر تهران نیز در این فصل آمده که به تشریح مشکلات و دغدغه‌های علاقه‌مندان به تاریخ کشور اشاره دارد.
نقش و نگار گچی بر تن خسته مدرسه صالحان کلپا
مدرسه صالحان اصفهان یکی دیگر از بناهای تاریخی واجد ارزشی است که در نشریه «صناعت» مورد بررسی قرار گرفته است. بنای مدرسه در سال ۱۲۹۰ به وسیله فردی به نام آقازاده با عنوان «خانه نائینی‌ها» در محله کلپا شهر همدان ساخته شد و تا سال ۱۳۳۸ کاربری مسکونی داشت و سپس به آموزش و پرورش واگذار شد. این بنای قدیمی از سال ۱۳۸۰ به دلایل مختلف بدون استفاده مانده است.
برای بررسی اهمیت و وضعیت مدرسه تاریخی صالحان، در این فصل از نشریه با عبدالعلی محمدی پسند آخرین مالک بنای مدرسه، ابراهیم کارخانه‌ای نماینده مردم همدان در مجلس شورای اسلامی، رضا میرزایی رئیس شورای شهر همدان، مصطفی رحماندوست شاعر و نویسنده، علی مالمیر رئیس سازمان میراث فرهنگی استان همدان، محمدعلی اسدی مدیرعامل شرکت عمران و مسکن سازان استان همدان، محمدرضا قرایی رئیس دفتر عمران و بهسازی شهری در همدان، مجید یوسفی نوید معاون معماری و شهرسازی شهرداری همدان و قباد شیوا طراح و گرافیست اهل همدان گفتگو شده است.
دمیدن نفسی تازه در کالبد خانه‌های تاریخی ساری
در فصل بعدی این نشریه نیز وضعیت برخی از بناهای واجد ارزش شهر ساری مورد بررسی قرار گرفته است که شامل عمارت کلبادی ۲، خانه‌های فاضلی، میرگتی، سردار جلیل و صادقیان است. عمارت کلبادی ۲ به مساحت دو هزار و ۳۴۶ مترمربع به سبک معماری دوران قاجار طراحی و ساخته شده است و مانند اغلب خانه‌های دوران قاجار حوضی در حیاط دارد و ساختمان نیز شامل سه اتاق تو در تو است که درهای آن از روبه‌رو و در امتداد هم باز می‌شوند؛ بنایی که گفته می‌شود هیچ اسکلت فلزی در آن به کار نرفته است.
مهدی حجت بنیانگذار سازمان میراث فرهنگی در نخستین مطلب منتشر شده در این بخش، مرمت خانه‌های تاریخی ساری را راهی برای گره‌گشایی فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی بافت تاریخی ساری دانسته و گفته است: اگر امکانی فراهم شود تا خانه‌های مقابل آب انبار نو مرمت و به مکانی فرهنگی تبدیل شوند اهمیت بنای ثبت شده میراثی و نفیس چندین برابر آشکار می‌شود.
در ادامه نیز علاوه بر گزارش میدانی از محور آب انبار نوی ساری، گفتگوهایی با مهدی حدادیان مدیرعامل شرکت عمران و مسکن‌سازان ساری، رمضان شجاعی کیاسری نماینده مجلس ساری در مجلس شورای اسلامی، دلاور بزرگ‌نیا رئیس اداره میراث فرهنگی استان مازندران، حسین اسلامی ساروی پژوهشگر، مورخ و مسئول پژوهشکده مازندران شناسی و ساری‌شناسی، رضا فیضی پژوهشگر دوره دکتری مرمت و احیای بناها و بافت‌های تاریخی دانشگاه هنر اصفهان، علیجان شمشیربند رئیس شورای شهر ساری، منوچهر ستوده ایران‌شناس، جغرافی‌دان تاریخی و استاد دانشگاه و مهدی ایزدی معاون اداره میراث فرهنگی ساری انجام شده که این افراد از اهمیت بناهای ارزشمند و تاریخی این شهر و لزوم توجه به آن‌ها سخن گفته‌اند.
زندگی جدید در کالبد قدیم
بخش پایانی نشریه صناعت نیز به معرفی تجارب ایران و جهان در استفاده مجدد خلاقانه از ساختمان‌های تاریخی اختصاص یافته است که مهمانسرای عباسی، موزه آبگینه، قلعه گولد گلپایگان، عمارت مشیرالممالک، خانقاه و مقبره چلی اوغلی، کارخانه چرم خسروی. خانه هنرمندان برخی تجربه داخلی معرفی شده در این بخش است. ضمن این‌که تجربه بازآفرینی در کشورهای آمریکا، آلمان، انگلیس و کانادا نیز مورد بررسی قرار گرفته است.
نشریه صناعت در ۷۲ صفحه با همکاری شرکت عمران و بهسازی شهری ایران از سوی پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی تهیه و منتشر شده است.
لازم به ذکر است نخستین نشریه صناعت که در زمستان سال ۱۳۹۳ به چاپ رسیده بود به طور خاص به وضعیت کارخانه ریسباف اصفهان اختصاص یافت و در آن سعی شد با موشکافی مباحثی مانند حفظ حقوق شهروندی در بافت‌های فرسوده اصفهان، بر لزوم توجه به کارخانه‌های تاریخی و سرمایه‌های ایران‌زمین تاکید شود.
