نامه 4 وزیر به رئیس جمهوری درباره وضعیت بورس خارج از بحث‌های حاشیه‌ای آنکه برخی‌ها نقد کردند که نباید چنین نامه‌ای به نگارش درمی‌آمد و ابلاغیه اخیر معاون اول رئیس جمهوری مبنی بر ایجاد صندوق تثبیت بازار سرمایه که البته انتقادهایی هم بر آن وارد است نشان می‌دهد که عزم دولت بر حمایت و توجه بر بازار سرمایه جزم شده است. لذا تصویب کلیات برجام در مجلس به‌علاوه موضوعات عنوان شده عامل دیگری بود که روز گذشته بورس با افزایش روبه‌رو شود و ریزش در اکثر سهام‌ها رخ ندهد. قبل از آنکه به مقوله وضعیت بورس و اینکه چه آینده‌ای در انتظار این بخش است پیش‌بینی‌هایی داشته باشم، ابتدا می‌خواهم در مورد صندوق تثبیت بازار سرمایه و نقشی که قرار است ایفا کند صحبت‌هایی داشته باشم، یکی از نکات مهم در بورس دستکاری نکردن قیمت‌ها است و همواره این بخش باید از ورود مستقیم دولت در امان باشد. به نظر می‌رسد کاربردی که برای این صندوق تعریف شده با نقشی که بورس باید ایفا کند فاصله دارد. بدین جهت یکی از مباحثی که در بورس و حتی اقتصاد کشور حائز اهمیت است شفافیت اطلاعات در تمام بخش‌ها است. تمام موضوعات اقتصادی از جمله نرخ سود بانکی، نرخ خوراک پتروشیمی، نرخ مواد اولیه، سیاستگذاری‌های پولی و بانکی و حتی مالیات بر وضعیت بورس اثر می‌گذارد، لذا به نظر می‌رسد قبل از آنکه دولت برای ایجاد صندوق یاد شده تصمیم‌گیری کند باید متغیرهای اقتصادی را به سمت و سوی درستی هدایت کند تا نتیجه آن منجر به رونق بورس شود.
هنگامی که دولت با هر اهرمی و حتی با سیاست‌های کمکی خود بخواهد وارد بورس شود ریسک به سرمایه‌گذار تحمیل کرده است. زمانی که یک سرمایه‌گذار بخواهد وارد بازار سرمایه شود به طور قطع ریسک سرمایه‌گذاری خود را پذیرفته است لذا واقعاً دلیلی وجود ندارد که به‌واسطه صندوق تثبیت بازار سرمایه خرید و فروش کرد یا نقدینگی وارد بازار سرمایه کرد. بدین جهت معتقدم برای صندوق یاد شده که چندی پیش ابلاغ شده است باید مأموریت جدیدی تعریف کرد. مأموریتی که در آن، این صندوق به صورت کاذب نقدینگی وارد بازار نکند. بر این اساس از دولت می‌خواهیم بخش‌های مختلف اقتصادی را که هر کدام می‌تواند بر بورس اثر بگذارد با سرعت بیشتری اصلاح کند. یکی از حوزه‌ها که نظارت دولت را می‌طلبد، مؤسسات مالی و اعتباری بدون مجوز است. باید شرایطی فراهم شود که بخش‌های مختلف اصولی‌تر و جدی‌تر حرکت کنند و با تصمیم‌هایی که می گیرند و راه‌هایی که می‌روند اقتصاد را تحت تأثیر منفی خود نگذارند.
زمانی که مؤسسات مالی غیرمجاز نرخ سود بانکی بالا پرداخت می‌کنند و نظارتی بر فعالیت آنها صورت نمی‌گیرد، بورس هم یقیناً از آن تأثیر می‌پذیرد. وضعیت بازار سرمایه همگرا با اوضاع اقتصادی است. شاید در تکانه‌های مقطعی، بورس با تکانه‌های مثبتی روبه‌رو شود اما این اتفاق ادامه‌دار نخواهد بود. تصویب کلیات برجام در مجلس شورای اسلامی، نامه 4وزیر به رئیس جمهوری و توجه مجدد دولت به بازار سرمایه خبرهای خوبی است که می‌تواند شاخص‌های بورس را بالا ببرد و تأثیر مثبتی داشته باشد. اما این امر به نحوی باید ادامه پیدا کند که بورس مجدداً با افت مواجه نشود. از سویی بازدهی در بازار سرمایه باید با میزان ریسک آن متناسب باشد. زمانی که بازدهی بورس اندک باشد و جهش گونه نباشد در حقیقت متناسب با ریسک پیش رفته است. ولی اگر به یکباره سهام رشد یابد در حقیقت ریسک بشدت افزایش یافته است.
لذا این بخش باید در یک نوار معقول و کمترین نوسان حرکت کند. به هر ترتیب بازار سرمایه زمانی سالم است که سطح ریسک آن با میزان سود تا حدودی هماهنگ باشد و این امر قطعاً از سوی تمام سرمایه‌گذاران پذیرفته شده است. به عنوان مثال اگر میزان ریسک 16 درصد است میزان سود می‌تواند 25 درصد باشد. اگر رقم سود صدرصد باشد این نشان می‌دهد که بورس مجدداً با افت شدید روبه‌رو می‌شود. متأسفانه برخی از رفتارهای گذشته باعث شد انتظارات کاذب در بازار سرمایه ایجاد شود و برخی‌ها توقع ورود دولت به بورس را داشته باشند. سال‌های گذشته دولت پول وارد بورس می‌کرد و این رویه بسیار اشتباه بود لذا در شرایطی که بورس با رکود و نزول سهام مواجه شده برخی‌ها همچنان انتظار دارند که دولت پول تزریق کند. متأسفانه بورس در تجهیز منابع مالی ناموفق بوده است و این امر نشأت گرفته از وضعیت رکود، سیاستگذاری‌های مالی و... بوده است. با توجه به تمام رخدادهایی که در اقتصاد داشتیم پیش‌بینی می‌کنم از سال 95 بازار سرمایه شرایط نرمالتری به خود بگیرد. اما باز هم توصیه می‌کنم هیچ کس به دنبال جهش نامعقول در بورس نباشد چرا که این امر به ضرر سهامداران خواهد بود.
دکتر سعید اسلامی بیدگلی – عضو هیئت مدیره شرکت مادر تخصصی عمران وبهسازی
منبع : روزنامه ایران /سه شنبه 21 مهرماه 1394
