نشست دوم از دفتر شانزدهم سلسله نشستهای موضوعی شرکت مادرتخصصی عمران و بهسازی شهری ایران درخصوص "پایداری کالبدی بعد از زلزله" روز دوشنبه مورخ 23 بهمنماه 96 از ساعت 14 با سخنرانی آقای دکتر فلاحی، خانمها دکتر راهب و رحیمی و دبیری علمی آقای دکتر شریف مطوف در محل سالن اجتماعات شرکت مادر برگزار شد.
در ابتدای نشست خانم دکتر عرفانیانسلیم، عضو هیئت مدیره شرکت مادر، با اشاره به زلزلههای ماههای اخیر در کرمانشاه، کرمان، تهران و ارائه خلاصهای از مباحث صورت گرفته در نشست پیشین، افزود تلاش ما در این نشستها بر این بوده که ضمن بررسی تمامی مؤلفههای توسعه بعد از زلزله و تأکید بر نقش پررنگ مردم در برنامهریزی و تصمیمگیری، به دستورالعملهای کاربردی بهتری در مواجهه با این سوانج دست یابیم.
سپس جناب آقای دکتر شریف مطوف ضمن سپاس از شرکت مادر جهت برگزاری این جلسات، تأکید بر اهمیت مشارکت دولت و مردم کرد و افزود نظریه مشارکت(partnership theory) سه شرط دارد:
- کارهایی که مردم خودشان میتوانند انجام دهند، به آنها سپرده شود.
- دولت تنها کارهایی را انجام دهد که مردم نمیتوانند.
- در مواجهه با حوادث مردم ناتوان میشوند وظیفه دولت توانمندسازی مردم است.
پس از ایشان جناب آقای دکتر فلاحی در خصوص مبانی بازسازی پس از سانحه و مطالعات میدانی بازسازیهای پیشین سخنرانی کردند. وی با تبیین واژههای ساماندهی، بازسازی و بازتوانی به تفاوت میان آنها اشاره کرد و سپس افزود دو مکتب فکری در بازسازی پس از سانحه وجود دارد: 1- اعمال تغییرات همه جانبه با استفاده از فرصت سانحه و 2- کاشت بذر زیرساخت ها و اشتغال زایی برای آینده.
در ادامه ایشان چالشهای دهگانه بازسازی شهری پس از سوانح را برشمرد:
- تخمین اجمالی خرابی ها (درمقابل) تحقیق علمی و اصولی خسارات
- مرمت (درمقابل) دوباره سازی
- جابه جایی (درمقابل) در جاسازی
- مشارکت (درمقابل) بازسازی سریع
- سازمان جدید (درمقابل) سازمان موجود
- سرمایه گذاری دولتی (درمقابل) بخش خصوصی
- بازسازی کالبدی (درمقابل) ساماندهی اقتصادی
- استفاده ازمنابع داخلی (درمقابل) واردات
- معماری بازسازی (مراحل تامین سرپناه)
- معماری بازسازی (روش های طراحی)
در خاتمه ارائه، دکتر فلاحی تصریح کرد: بازسازي يك تخصص است و با خانه سازي تفاوتهاي بنيادين دارد.
در ادامه سرکار خانم دکتر راهب با اشاره به موضوع تداوم مشکلات پس از بازسازی سوانح و مصداق آن در زلزله بم، افزود با مشاهده تجارب پیشین در مواجهه با زلزله درمییابیم با وجود اقدامات صورت گرفته پس از زلزله، هنوز داغ آسیب بر روی شهر و روحیه مردم مشهود است. وی مواردی که موجب این بحران شده است، را اینگونه طرح کرد: پناه بردن از الگوهای تیپ درمواجهه، عدم استفاده از الگوهای بومی، عدم استفاده از مشارکت مردم از مرحله برنامهریزی تا اجرا، توجه به رویکرد فن سالارانه و عدم توجه به رویکردهای نرمافزاری و مبتنی بر برنامهریزی. ایشان با اشاره به مثلث پیشگیری، وقوع و بازسازی، تأکید کرد نباید رابطه این سه را بصورت طولی ببینیم بلکه استمرار مبتنی برتناظر همزمان بین این سه میتواند تحولات جدی در برنامهریزیهای ما و تابآوری شهری ایجاد کند.
سپس سرکار خانم رحیمی با اشاره به مشاهدات و اقدامات صورت گرفته توسط سازمانهای مردم نهاد از جمله جمعیت دانشجویی امام علی در زلزلههای اخیر، افزود: برخی تصمیمسازی ها و تصمیمگیریهای صورت گرفته توسط سیاستگذاران و مسئولان درمناطق زلزله زده، متأسفانه منجر به فجایعی در اجرا میشود. ایشان با اشاره به اهمیت مدیریت بحران افزود با توجه به مشاهدات صورت گرفته در کرمانشاه، میبینیم با وجود کمکهای دولت و مردم، مشکلات موجود در منطقه رو به افزایش است چراکه سیاستهای غلط یا سیاستهای درست با اجرای غلط، پیامدهای منفی زیادی در بر داشته و دارد (مثال: انتخاب مردم بین گرفتن کانکس و 5 میلیون تومان پول). ایشان با اشاره به اقدامات مثبت صورت گرفته توسط برخی از نهادها مانند پویش کپر و کولمان افزود راهکارها و اقدامات صورت گرفته توسط پویش با مشارکت مردم باعث شد مردم به جز انتخاب کانتکس، گزینههای سرپناهی بومی نیز داشته باشند. در پایان ایشان تصریح کرد عملکرد دو ماهه مسئولان و خیرین در مناطق آسیب دیده اگر بدون مدیریت صحیح باشد، میتواند ضمن افزایش مشکلات موجود، فرهنگ مردم را نیز تغییر بدهد.در پایان جلسه پرسش و پاسخ برگزار شد و سخنرانان به سؤالات حضار پاسخ گفتند.