۲۰۵ هزار پلاک شهر تهران نیاز به نوسازی دارد. این رقم یعنی بیش از ۵درصد مساحت شهر تهران؛ یعنی دقیقا ۳ هزار و ۲۶۸ هکتار از مساحت پایتخت.
در اين محدوده 19 درصد از جمعيت شهر تهران زندگي مي‌كنند كه حدود 22درصد كل پلاك‌هاي شهر تهران را شامل مي‌شود.
وضعيت ديگر شهرهاي كشور هم بهتر از تهران نيست. در واقع در يك آمار كلي حدود 30درصد جمعيت كشور در بافت‌هاي ناكارآمد زندگي مي‌كنند و قرار است كه براساس مصوبه مجلس شوراي اسلامي، هر ساله 10درصد از اين بافت‌ها نوسازي شود. اما روند نوسازي در كشور چندان مناسب نبوده است.
ميانگين نوسازي در كل كشور حدود 8درصد است؛ رقمي كه در تهران تا 4برابر افزايش مي‌يابد و به 34درصد مي‌رسد. مديرعامل سازمان نوسازي شهر تهران تلاش مديريت شهري طي 4دوره مديريت شورايي را در بخش نوسازي بافت‌هاي ناكارآمد، بسيار مناسب دانست و از شكل‌گيري تشكيلاتي منعطف، همگرا و تعاملي و بسيج‌كننده امكانات و پتانسيل‌ها از محله تا عرصه ملي خبر داد.
عبادالله فتح‌اللهي با اعلام اينكه تاكنون در شهر تهران 71هزار پلاك فرسوده و ناكارآمد نوسازي شده، گفت: سازمان نوسازي شهر تهران توانسته پيشگام عرصه نوسازي در كشور باشد و از مجموع تقريبا 205هزار واحد مسكوني فرسوده در شهر تهران كه به تصويب شوراي‌عالي شهرسازي و معماري رسيده‌است، در حدود 34درصد را نوسازي كند.
نقطه عطف نوسازي
زلزله بم نقطه عطف فعاليت گسترده سازمان نوسازي بود كه از سال 1348پي‌ريزي شده است. در سال 84 و پس از زلزله بم، نه‌تنها تهران كه همه شهرهاي كشور به بافت‌هاي فرسوده و ناكارآمد توجه جدي نشان دادند. مديران شهري پس از آن سال بيشتر تمركز خود را روي نوسازي، مقاوم‌سازي و ايمن‌سازي واحدهاي مسكوني گذاشتند. اولويت حفظ جان شهروندان در برابر حوادث غيرمترقبه باعث اين تمركز بود. شايد به همين دليل است كه عمده دستاوردهاي سازمان نوسازي شهر تهران و فعاليت هر چند اندك در سطح كشور، به تقريبا يك دهه گذشته بر‌مي‌گردد.
اما اين روند طي 2 سال گذشته ابعاد ديگري يافت. سازمان نوسازي با استفاده از تجارب جهاني و همچنين رويكردهاي بومي تلاش كرد تا در ابعاد محله و ابعاد اجتماعي، فرهنگي، اقتصادي و كالبدي توجه ويژه‌اي داشته باشد تا به نوسازي متوازن در تمامي سطوح دست‌يابد. هدف عمده اين سازمان هم كاستن از فقر موجود در محله‌هاي شهر تهران بود. اما دستيابي به نوسازي متوازن شهر تهران نيازمند مديريتي هماهنگ بود؛ مديريتي هماهنگ كه همه دستگاه‌هاي ذي‌مدخل در بافت فرسوده بتوانند در آن حضور يابند و در كنار هم تلاش كنند.
فتح‌اللهي در اين‌باره گفت: تجربه سال‌هاي گذشته نشان داد كه حضور كمرنگ دولت در كنار مديريت شهري براي نوسازي بافت‌هاي فرسوده مشكلات زيادي را به‌وجود آورد. اما در 2 سال گذشته با پيگيري‌هاي شهردار تهران و همراهي و همگامي دولت، سند بازآفريني بافت‌هاي فرسوده كشور به تصويب هيأت دولت رسيد. در اين سند ستادي پيش‌بيني شد كه 32دستگاه اجرايي كشور كه درگير وظايف مختلف در بافت‌هاي فرسوده كشور هستند و از بودجه‌هاي عمومي دولتي استفاده مي‌كنند، وظايف‌شان احصا شد.
مديرعامل سازمان نوسازي افزود: در همه استان‌هاي كشور، رياست ستاد به‌عهده استاندار خواهد بود. اما در شهر تهران با توجه به زيرساخت‌هاي موجود و پيشگامي شهرداري تهران، خود مسئولان اجرايي ستاد، به اين نتيجه رسيدند كه رياست ستاد را به شهردار تهران بدهند.
حركت به سوي مديريت يكپارچه
ستاد ملي بازآفريني در شهر تهران از آذر‌ماه سال 94آغاز به‌كار كرد. ستاد بازآفريني در شهر تهران، نخستين قدم به سمت مديريت يكپارچه شهري است. آنچه هم‌اكنون در نوسازي بافت‌هاي فرسوده شهر تهران در حال وقوع است، بي‌ترديد دستاورد قابل توجهي را خواهد داشت؛ چرا كه هماهنگي نهادها و سازمان‌هاي مختلف براي نوسازي بافت‌هاي فرسوده و افزايش خدمات رساني به شهروندان در اين محدوده منجر به كاهش هزينه‌ها، سرعت در اجرا و همچنين مشاركت بالاي شهروندان خواهد شد.
به گفته فتح‌اللهي، الگوي مديريت هماهنگ نوسازي كه يكي از حلقه‌هاي مفقوده شتاب‌گيري نوسازي و بازآفريني در محله‌هاي هدف بود با استقرار ستاد بازآفريني شهر تهران، ستاد بازآفريني مناطق شهرداري تهران و در ابعاد محله با حضور مدير محله و شورايان و هيأت امنا اين حلقه تكميل شد و امروز مي‌توان گفت كه مديريت نوسازي از محله تا عرصه ملي داراي يك تشكيلات منعطف، همگرا و تعاملي و بسيج‌كننده امكانات و پتانسيل‌ها شكل گرفته است. فتح‌اللهي نوسازي بافت فرسوده طي يك دهه گذشته و به‌ويژه طي2 سال اخير را يكي از مهم‌ترين دستاوردهاي مديريت چهارم شورايي در شهر تهران و نتيجه تعامل مثبت دولت و شهرداري دانست.
كميته‌هاي 5گانه
دبيرخانه ستاد بازآفريني شهر تهران در سازمان نوسازي داراي 5كميته تخصصي است. كميته خدمات و زيرساخت، كميته توسعه فرهنگي و اجتماعي، كميته مالي و اقتصادي، كميته حقوقي و امنيتي و كميته هماهنگي و برنامه‌ريزي. اين كميته‌ها با حضور 32دستگاه اجرايي و با كارگروه‌هاي تخصصي و كارشناسي براي احيا، نوسازي و بهسازي محله‌هاي شهر تهران شكل گرفته است و هم‌اكنون نيز با ارائه بسته تشويقي نوسازي بافت‌هاي فرسوده، در تلاش است تا به ارتقاي كيفيت زندگي شهروندان تهراني به‌ويژه ساكنان بافت‌هاي ناكارآمد كمك كند.
منبع :
روزنامه همشهری / شماره 6852 / سال بیست و چهارم / یکشنبه 6 تیر 1395
عباس ثابتی راد
