اولین همایش جایگاه مسکن در طرح های توسعه شهری عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی ضمن تشریح دلایل بحران مسکن در کشور گفت: مناطق شهری و کلانشهری پیرامون شهرهای بزرگ از اوایل دهه ۱۳۵۰ به تدریج شکل گرفتند و از آن زمان شاهد پراکنده شدن فعالیت‌های اقتصادی و ایجاد سکونتگاه‌های غیر رسمی بودیم.
به گزارش روابط عمومی شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران به نقل از پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، غلامرضا کاظمیان در اولین همایش «جایگاه مسکن در طرح‌های توسعه شهری» با اشاره به اهمیت موضوع مجموعه‌های شهری گفت: در حال حاضر ۳۵ درصد جمعیت کل کشور در پنج مجموعه شهری بزرگ و ۳۰ درصد جمعیت شهرنشین در پنج کلانشهر بزرگ کشور سکونت دارند که عدم تعادل نظام‌های سکونت، فعالیت، خدمات و حمل و نقل منجر شده تا مسکن به بحران اسکان در مجموعه‌های شهری تبدیل شود.
مدرس و محقق در مدیریت و برنامه ریزی شهری به زمینه و پیشینه شکل گیری مجموعه شهری در ایران اشاره کرد و افزود: مناطق شهری و کلانشهری پیرامون شهرهای بزرگ از اوایل دهه ۱۳۵۰ به تدریج شکل گرفت و با شکل گیری مناطق شهری پیرامون شهرهای بزرگ شاهد پراکنده شدن فعالیت‌های اقتصادی و سکونتگاه‌های جمعیتی در پیرامون کلانشهر‌ها بودیم که نتیجه آن ایجاد سکونتگاه‌های غیر رسمی بود.
کاظمیان اظهار کرد: ساخت‌وسازهای کالبدی بدون برنامه، گسترش اسکان و سکونتگاه‌های غیررسمی، فقدان نظام برنامه‌ریزی و مدیریت یکپارچه و همچنین نقض حقوق شهروندی و بروز بحران‌ها و جنبش‌های شهری در پیرامون شهرهای بزرگ از دلایل توسعه سکونتگاه‌های غیر رسمی در ایران هستند. بر اساس مصوبه شورایعالی شهرسازی و معماری مجموعه شهرهای کشور به سه گروه «مجموعه شهرهای میانی» که بین ۲۰۰ هزار تا ۵۰۰ هزار نفر جمعت دارند، «مجموعه شهرهای بزرگ» که بین ۵۰۰ هزار تا یک میلیون نفر جمعیت را در خود جای می‌دهند و «منطقه کلانشهری» که بیش از یک میلیون نفر جمعیت را شامل می‌شوند، طبقه بندی می‌شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، جستجوی فضا برای اشتغال (به ویژه صنایع تولید کننده کالا برای سطوح ملی و بین المللی) و همچنین برای سکونت در اراضی خارج از محدوده رسمی شهرها را بزرگ‌ترین عامل ایجاد مجموعه‌های شهری عنوان کرد و گفت: عدم موفقیت در کنترل و هدایت جستجوهای مذکور منجر به اسکان غیررسمی و مساکن نابهنجار و مراکز فعالیت غیرمجاز و معارض پایداری در سطح نسبتا وسیعی از مجموعه‌های شهری شده است.
وی با بیان اینکه «سکونت پذیری» و «جهانی شدن و رقابت پذیری» چالش اصلی و پارادوکسیکال مدیریت کلانشهری است گفت: در رقابت‌پذیری تاکید بر توان پرداخت جامعه است. بنگاه‌هایی می‌توانند در کلانشهر‌ها حضور داشته باشند که توانایی پرداخت هزینه‌های شهری را داشته باشد.
این مدرس و محقق توسعه شهری ادامه داد: سلامت فردی و محیطی، عدالت اجتماعی، اقتصادی و فضایی، بقای محیطی، ارجحیت حق بر توان پرداخت، تکیه و تاکید بر عوامل و مزیت‌های محلی و تاکید بر توان و مسئولیت دولت در ارایه کالا و خدمات عمومی از مولفه‌های «سکونت پذیری» محسوب می‌شوند.
کاظمیان درباره مولفه‌های «رقابت پذیری» در بخش شهرسازی گفت: رشد اقتصادی و تولید ثروت، ایجاد فضاهای شهری مدرن و گران قیمت، افزایش نابرابری های اجتماعی و فضایی، تاکید بر توان پرداخت و تکیه بر عوامل بیرونی و جهانی مولفه‌هایی هستند که در «رقابت پذیری» تاثیرگذار خواهند بود. /
