عصر امروز دوشنبه هشتم مردادماه جاری، نشست جمع‌بندی از دفتر هفدهم با محوریت برنامه ملی بازآفرینی شهری پایدار در سالن اجتماعات شرکت بازآفرینی شهری ایران برگزار شد.
دبیر ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار:
سازهای مخالف بازآفرینی شهری را به سمفونی موافق تغییر دادیم
دبیر ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار در نشست جمع بندی از دفتر هفدهم برنامه ملی بازآفرینی شهری به بیان جزئیاتی از تدوین برنامه ملی بازآفرینی شهری اشاره کرد و از همخوانی دستگاه های متولی در امر نوسازی بافت های فرسوده خبر داد.
به گزارش روابط عمومی شرکت بازآفرینی شهری ایران، نشست هشتم و جمع بندی برنامه ملی بازآفرینی شهری پایدار از دفتر هفدهم عصر امروز دوشنبه هشتم مردادماه جاری در سالن اجتماعات شرکت بازآفرینی شهری ایران برگزار شد.
در این نشست، مهندس هوشنگ عشایری، مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران، دکتر محمدسعید ایزدی معاون معماری و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی، منا عرفانیان سلیم، امیرحسین قزوینی و مجید روستا از اعضای هیئت مدیره شرکت بازآفرینی شهری ایران حضور داشتند و به ایراد سخنانی پرداختند.
مهندس هوشنگ عشایری در ابتدای این نشست در زمینه برنامه ملی بازآفرینی شهری پایدار، گفت: برنامه ملی بازآفرینی شهری پایدار که در 19 بهمن ماه 96 به تصویب ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار به ریاست رییس جمهور رسید و به کل کشور ابلاغ شد. به منظور تدوین آیین نامه و ابزارهای حقوقی و مالی از دکتر روحانی چهار ماه فرصت خواسته شد تا با بهره گیری از تجربیات گذشته، این اهداف تدوین شود.
وی ادامه داد: برنامه ملی بازآفرینی نیازمند بازنگری جدی است. بنابراین نشست های مستمری در شرکت بازآفرینی شهری ایران برگزار شد تا این برنامه ها را مورد نقد قرار دهیم.
دبیر ستاد ملی برنامه بازآفرینی شهری پایدار با اشاره به اینکه هفت نشست برای بررسی جزئیات بازآفرینی شهری پایدار در شرکت بازآفرینی شهری ایران برگزار شد، اظهار داشت: می توان گفت این برنامه نسبت به گذشته مطلوب تر شده است. از این رو، بر اساس سه تجربه گذشته که مبنی بر نوسازی و بهسازی بافت های فرسوده بود و شکل کالبدی یعنی رویکرد بالا به پایین داشت، آیین نامه های جدید اصلاح شد.
مهندس عشایری ادامه داد: اصل محوریت برنامه ملی بازآفرینی شهری به پروژه محوری بر می گشت اما هم اکنون این برنامه تغییر الگواره داده و از پروژه محوری به محله محوری تغییر یافته است.
به گفته معاون وزیر راه و شهرسازی، در برهه ای بانک جهانی با هدف توانمندسازی سکونتگاه های غیررسمی با رویکرد اجتماعی به ایران آمد اما در نهایت به خاطر تحریم ها از این پروژه کنار کشید.
مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران گفت: در برنامه ملی بازآفرینی شهری پایدار، نخست رویکردمان را از پروژه محوری به محله محوری تغییر دادیم. دومین تغییر به رویکرد حاکمیتی و دستوری باز می گردد. یعنی رویکرد ما در اجرای برنامه ملی بازآفرینی از بالا به پایین به پایین به بالا تغییر کرد.
مهندس عشایری درباره رویکرد پایین به بالا به عنوان مشارکت مردم در نوسازی محلات، یاد کرد: مشارکت مردمی زمانی تحقق می یابد که علاوه بر جریان سازی، آگاهی و آموزش هم به افراد داده شود. این رویکرد و تغییر الگواره ناشی از تجربه خوب ساماندهی سکونتگاه های غیررسمی بود.
وی درباره سومین تغییر، توضیح داد: سومین تغییر رویکرد این بود که به جای نواختن سازهای متفاوت و غیرهمگون، برنامه اقدام مشترک بازآفرینی شهری به عنوان محور اصلی تعریف شد؛ به این معنا که فعالیت ها، نقش ها و سهم ها تمامی ارگان ها و نهادها مشخص شد که این سهم می تواند، مالی، حقوقی، اجتماعی یا فرهنگی باشد.
به گفته مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران، از روحانی محله گرفته تا مدیران شرکت بازآفرینی شهری ایران و شهرداری، همه در قالب فعالیت های برنامه اقدام مشترک، مشارکت دارند.
وی با بیان اینکه در گذشته تنها سه رکن دولت، شهرداری و بخش خصوصی تعریف شده بود، تاکید کرد: امروز این نگاه صرفاً به سوی مردم سوق یافته است چرا که نوسازی بافت‌های فرسوده برای مردم انجام می‌شود. تسهیلگران هم مردم را به ما متصل می‌کنند. نقش مردم محلات باید پر رنگ تر شود. از این رو، تسهیل گرانی از جنس انسان شناسی و جامعه شناسی، مردم را به دولت و شهرداری متصل می کنند تا خواسته های عمومی مردم را در کالبد مهندسی کنند.
مهندس عشایری گفت: با کمک مهندسان علم شهرسازی، خواسته های برآمده از مردم محلات به طرح و برنامه محله تبدیل می شود. در مرحله بعد، توسعه خدمات روبنایی و زیربنایی به این برنامه ها شکل می دهد و مقاوم سازی توسط توسعه گران انجام می شود.
معاون وزیر راه و شهرسازی به تصویب دو آیین نامه اجرایی 21 و 23 ماده ای در هیئت وزیران اشاره کرد و گفت: این تغییرات عمده در قالب دو آیین نامه مذکور به تصویب هیئت وزیران رسید تا نقش اجتماعی و کالبدی تعریف کند و بتواند ابزارهای مادی و حقوقی مورد نیاز تحقق پذیری برنامه ملی بازآفرینی شهری را تحقق بخشد.
ایزدی، معاون وزیر راه و شهرسازی:
شش رکن اصلی برای تعریف بازآفرینی واقعی شهری
معاون معماری و شهرسازی وزیر راه و شهرسازی به شش اصل مهم برای تعریف یک پروژه بازآفرینی واقعی اشاره کرد.
به گزارش روابط عمومی شرکت بازآفرینی شهری ایران، دکتر محمدسعید ایزدی عصر امروز دوشنبه هشتم مردادماه در نشست جمع بندی از دفتر هفدهم با محوریت برنامه ملی بازآفرینی شهری پایدار با اشاره به انحرافاتی که در مفهوم بازآفرینی بافت های فرسوده در کشور مطرح شده است با طرح سوالی، اظهار داشت: علت چیست که هنوز نسبت به برخی مسائل دغدغه داریم؟ این در حالیست که زمینه برخی انحرافات ایجاد شده است. شش سال تلاش کردیم بگوییم دولت تسهیلگر و حمایت گر است و دغدغه انحراف این موضوع را دارم.
وی افزود: علاقمندان به بحث بازآفرینی و حاضران در این نشست بررسی کنند که این مباحث را حول چه محورهایی و چگونه ادامه دهیم و به چه نحوی وارد مذاکره شویم؟ به همین منظور پیشنهاد می کنم نقاط قوت و ضعف پروژه های موفق را بررسی کنیم. برای رسیدن به این هدف سند ملی، ستاد ملی، برنامه ملی و حتی نهادهای ذی مدخل را شکل دادیم.
دکتر ایزدی با بیان اینکه چندین گام اساسی در این زمینه برداشته شد، با طرح سوالی درباره علت وجود دغدغه هایی در حوزه بازآفرینی، تاکید کرد: علت وجود این دغدغه ها چیست؟ نکته مهم تعمیم پذیری است که باید به یک جریان تبدیل شود. بنابراین شما بگویید روی کدام مسیر تاکید بیشتری داشته باشیم.
معاون وزیر راه و شهرسازی با انتقاد از تخریب هویت تاریخی ایران، گفت: متاسفانه در طول سال ها، هویت شهرهای مان را نابود کرده ایم و این موارد نیازمند تجدیدنظر در سیاست های توسعه شهری است.
دکترایزدی ادامه داد: نمی دانم کی می شود به جای نگاه طلبکارانه نقشی هم برای خودمان قائل شویم. هنوز این فرهنگ طلبکارانه در نهادمان قرار دارد. حتی نماینده مجلس هم از دولت انتظار دارد در حالیکه نماینده خودش می تواند طرحی را تصویب کند.
وی در ادامه سخنانش، تلاش این سال های مسئولان مرتبط با نوسازی بافت فرسوده را تبیین سیاست ها و برنامه های ملی دانست و تاکید کرد: در کشور برخی تجربه های موفق داریم. نکته دیگر اینکه باید تمرکزمان را بر چگونه محلی کردن این مباحث قرار دهیم و قابلیت استفاده از توانمندی های محلی را به آن اضافه کنیم. بیاییم راجع به ارتقای کیفیت یا بازآفرینی صحبت کنیم و به عقب برنگردیم.
به گفته دکتر ایزدی، در پاسخ به چگونگی ماجرا باید روی مقیاس محلی تمرکز کنیم و در مقابل هم عزمی برای جلوگیری از اتفاقات ناگوار داشته باشیم. برای من ناگوار است که بشنوم امسال در خیابان های تاریخی باز هم خیابان کشی کنیم. در شیراز هنوز اثر ثبت تاریخی را با بلدوزر خراب می کنیم.
این استاد دانشگاه ضمن تاکید بر ضرورت جلوگیری از تخریب کارخانه های تاریخی در کشور، گفت: الان باید جلوی ادامه هوس های شکل گرفته بعد از آتش سوزی مسجد ساری را بگیریم که در ذهن برخی افراد نقش بسته است و با سوداگرانی مبارزه کنیم که در پی تبدیل کارخانه های قدیمی به مجتمع های تجاری هستند.
دکتر ایزدی که تاکید بر ملموس کردن حرفها و در میان گذاشتن تجربیات داشت، در ادامه سخنان خود در دفتر هفدهم برنامه ملی بازآفرینی شهری پایدار، اظهار داشت: می توانیم با کمک یکدیگر مانع وقوع بسیاری از اتفاقات ناگوار شویم و یک شاخص برای خود تعریف کنیم.
به گفته دکتر ایزدی، از روز اول که بازآفرینی را با علاقه دنبال کردم شش شاخص هم برای آن تعریف کردم. گاهی لازم است هر جا حرف از بازآفرینی شد این سوالات را از خودمان بپرسیم.
وی درباره این شش مورد توضیح داد: اگر در پروژه ای دولت را منجر به دخالت مستقیم کردیم، این پروژه بازآفرینی نیست چرا که دولت تسهیلگر و حمایت کننده است. اگر شهرداری در این برنامه حذف شد و نقش محوری نداشت و مردم مشارکت نداشتند، بدانیم که این پروژه، بازآفرینی نیست. در صورتی که بخش خصوصی در قالب نهاد توسعه گر نقش محوریت اجرایی نداشت این پروژه به انحراف می رود، اگر ثروت های طبیعی کشورمان تخریب و منجر به اخراج ساکنان از محل پروژه شد، بازآفرینی انجام نشده است.
معاون معماری و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی، تاکید کرد: ما باید بتوانیم ضمن فراهم کردن شرایط ارتقای کیفیت زندگی برای ساکنان محلات هدف بازآفرینی، از این اصول برخوردار باشیم در غیر این صورت بقیه آن شعار دادن از موضع بازآفرینی شهری است.
روستا:
بازآفرینی شهری یک سیاست سه سطحی است/ هنوز واژه های بازآفرینی را درست استفاده نمی کنیم
عضو هیئت مدیره شرکت بازآفرینی شهری ایران بازآفرینی شهری را یک سیاست سه سطحی دانست.
به گزارش روابط عمومی شرکت بازآفرینی شهری ایران، مجید روستا در نشست جمع بندی دفتر هفدهم با محوریت برنامه ملی بازآفرینی شهری پایدار، اظهار داشت: همه ما به عنوان یک شبکه ترویج گفتمان بازآفرینی گردهم آمدیم اما باز هم سوالاتی که در ذهن مان وجود دارد مربوط به سال 92 و شروع طرح بازآفرینی است.
به گفته عضو هیئت مدیره شرکت بازآفرینی شهری ایران ، در رویکرد بازآفرینی از کلیت محله به عنوان دارایی شهری یاد می شود و توسعه گر، تسهیل گر و مشاور وظیفه دارند به محله به عنوان دارایی نگاه کنند؛ بخشی از این محله مصنوع و بخشی دیگر غیرمصنوع است.
دکتر روستا در بخش دیگری از سخنان خود درباره معنی و مفهوم رضایتمندی توضیح داد: رضایت مندی با رفع نارضایتی متفاوت است و این دو را اشتباه گرفتیم. رضایتمندی مردم به معنای مشارکت دادن آنان در تصمیم گیری و به حساب آمدن شان در شبکه های اجتماعی است، به عبارت دیگر مردم را مقتدر کنیم.
وی در ادامه با مالک دانستن مردم بر مسکن در محلات، تاکید کرد: بحث نیازسنجی مطرح نیست بلکه نیازسنجی در کنار توان سنجی مطرح می شود.
به گفته دکتر روستا، مفاهیم موجود در حوزه های نهادسازی، متفاوت است، نهاد محلی در واقع تدوین کننده یک برنامه محلی است به طوری که اثرگذار و اثر پذیر باشد.
او در ادامه افزود: واژه های مذکور در برنامه بازآفرینی را نابه‌جا یا نارسا به کار می بریم که این موضوع اثر مخربی در برنامه های بازآفرینی دارد.
عضو هیئت مدیره شرکت بازآفرینی شهری ایران به تصور اشتباهی که از بازآفرینی جا افتاده است، اشاره کرد و اظهار داشت: نسبت به بازآفرینی شهری تصورات اشتباهی وجود دارد. سالانه 270 محله باید بازآفرینی شود. بازآفرینی مثل آمپولی نیست که تزریق شود و همه چیز یکباره اصلاح شود بلکه بازآفرینی یک فرایند است که باید در شعور، تفکر، رفتارها و ساختارهای شهری شکل بگیرد.
وی گفت: از زمان در دستور کار قرار گرفتن برنامه بازآفرینی با مدیریت دکتر ایزدی، امید به همکاری جامعه فنی و کارشناسی داشتیم که این امر محقق شد.
به گفته دکتر روستا، در برنامه بازآفرینی به دنبال سیاست های مسکن نیستیم بلکه سیاست های اجتماعی مسکن برایمان اهمیت دارد. همانطور که گفته شد از سال 85 در 482 محله بازسازی عملیاتی شده است. به عبارت دیگر در 136 شهر بازسازی انجام شد که از این تعداد نزدیک به 134 محله تاریخی، 84 محله میانی و 264 محله سکونتگاه غیررسمی بازآفرینی اتفاق افتاد.
عضو هیئت مدیره شرکت بازآفرینی شهری ایران با بیان اینکه اقدامات ما اثرگذاری ندارد در حالیکه باید به دنبال اقدامات اثرگذار باشیم، بیان کرد: در امر بازآفرینی، سیاست گذاری واحدی از اواسط سال 92 به منظور تعریف محدوده ها در نظر گرفته شد. علاوه بر این، نیازمند تهیه برنامه ای بودیم که سیاست گذاری در قالب برنامه را ببینیم و افراد متناسب با نقش شان در آن حضور یابند.
دکتر روستا در پایان گفت: بازآفرینی شهری یک سیاست سه سطحی است. در سطح شهر، program برنامه است، در سطح محله plan طرح است و در سطح اجتماع محلی community action plan برنامه اقدام محله است.
قزوینی، عضو هیئت مدیره شرکت بازآفرینی شهری ایران:
قرار نیست تمام مشکلات کشور با برنامه بازآفرینی حل شود/ محلات جدید تعریف نمی کنیم
عضو هیئت مدیره شرکت بازآفرینی شهری ایران تاکید کرد که در برنامه ملی بازآفرینی قرار نیست تمام مشکلات کشور با این برنامه مرتفع شود.
به گزارش روابط عمومی شرکت بازآفرینی شهری ایران، امیرحسین قزوینی عصر امروز دوشنبه در نشست جمع بندی دفتر هفدهم بازآفرینی شهری ایران در سخنانی، اظهار داشت: از آبان سال گذشته پیش نویس برنامه ملی بازآفرینی شهری پایدار به متخصصان، دانشگاهیان و افراد در تعامل با شرکت بازآفرینی شهری ایران، ارائه شد.
وی با اشاره به نقدهایی که در این زمینه وجود دارد، گفت: با وجود ارائه پیش‌نویس برنامه بازآفرینی شهری پایدار، پیشنهادات سازنده‌ای که برنامه را به سمت مطلوب پیش می‌برد، مطرح شد اما تعداد این پیشنهادات کمتر از انگشتان دو دست است. حتی تعداد موارد نقد آنقدر زیاد بود که در رسانه‌ها هم مطرح شد. برخی صاحب نظران همچنان نقد می کنند و در این جلسات نقدها را پاسخ می دهیم هر چند دوستان مطلع نیستند و استقبال از این نشست‌ها هم خوب نبود.
قزوینی با بیان اینکه در جمع‌بندی این سوالات به سختی می‌توانستیم برداشت‌های جامع و کاملی داشته باشیم، تاکید کرد: اعتقاد داریم این برنامه باید در مراحل بعدی تکمیل، اجرایی‌تر و عملیاتی‌تر شود.
به گفته قزوینی، در مدت هشت الی نه ماه بر برنامه بازآفرینی شهری بحث و گفتگو کردیم اما همچنان در نظرات حاضران ابهامات فراوانی وجود دارد یا ناشنیده باقی مانده است. با وجود اینکه در مقدمه این سلسله نشست‌ها به برنامه بازآفرینی بارها اشاره کردیم اما خودمان اعتقاد داریم آیین‌نامه اجرایی به معنایی که دوستان انتظار دارند، تمام موارد را در خود نگنجانده است.
وی تاکید کرد: متاسفانه انحرافی در برنامه بازآفرینی در حال شکل گرفتن است. برخی از سیاسیون و نمایندگان مجلس مفاهیمی را در قالب بازآفرینی در سطح کشور مطرح می‌کنند که در قالب بازآفرینی گنجانده نمی‌شود.
عضو هیئت مدیره شرکت بازآفرینی شهری ایران با بیان اینکه مفهوم بازآفرینی کاملاً مشخص و روشن است، بیان کرد: هر مشکلی که در کشور وجود دارد، قرار نیست با برنامه بازآفرینی حل شود. این برنامه تنها به بخشی از آنها به صورت اولویت توجه کرده و سایر موارد را به عنوان مفهوم توسعه‌گر با هدف برطرف سازی پیشنهاد داده است.
قزوینی در بخش دیگری از سخنان خود ضمن تاکید بر شکل گیری ستاد و سند ملی برای بازآفرینی شهری پایدار، اظهار داشت: این سند و برنامه برای رسیدن به یک نتیجه اجرایی مطلوب تهیه شده است. با این حال هنوز عده‌ای انتقاداتی دارند که ما این انتقادات را می‌دانیم و برای آن راهکارهایی هم اتخاذ کرده ایم.
وی افزود: در جلسات اخیر هم پیشنهاداتی مطرح شد که به صورت مستمر توسط دکتر ایزدی و مهندس عشایری در حال پایش است. فعالیت‌های نیازمندِ اقدامات مشترک در کشور همیشه با گلوگاه‌ها و موانع عدیده‌ای مواجه است با این حال در کشور برنامه ای را سراغ ندارم که مانند برنامه ملی بازآفرینی شهری به این شکل هماهنگ در حال اجرا باشد.
قزوینی تلاش و همفکری فعالان را انرژی بخش و ادامه دهنده این راه دانست و تاکید کرد: قطعاً ناظری هست که این فعالیت‌ها را رصد کند و در این مدت تلاش بر اعتمادسازی کردیم.
عضو هیئت مدیره شرکت بازآفرینی شهری ایران با یادآوری تلاش‌های دکتر ایزدی بر ادامه برنامه ملی بازآفرینی شهری ایران در زمان تصدی مدیرعاملی شرکت عمران و بهسازی شهری ایران، گفت: دکتر ایزدی در دوره مدیریت خود تلاش زیادی برای بازآفرینی شهری کرد؛ در این مدت هم تلاش می‌کنیم اعتماد از دست رفته را برگردانیم. همراهی با فعالان و مردم را مناسب‌تر ادامه خواهیم داد اما نیازمند نقد همراه با پیشنهاد با پیش زمینه نگاهی به گذشته هستیم.
قزوینی در پایان سخنان خود اظهار داشت: امسال بنا را بر این گذاشتیم که محله جدید تعریف نکنیم بلکه بر محلات تعیین شده تمرکز کنیم.
عرفانیان، عضو هیات مدیره شرکت بازآفرینی شهری ایران:
بررسی فرصت‌ها، پیشنهادات و نقاط ضعف هفت نشست قبلی بازآفرینی شهری
عضو هیئت مدیره شرکت بازآفرینی شهری ایران در نشست جمع بندی سلسله نشست های برنامه ملی بازآفرینی شهری ایران، خلاصه نشست های گذشته را بررسی کرد.
به گزارش روابط عمومی شرکت بازآفرینی شهری ایران، دکتر منا عرفانیان عصر امروز دوشنبه هشتم مردادماه در نشست جمع بندی دفتر هفدهم برنامه ملی بازآفرینی شهری پایدار، خلاصه‌ای از هفت نشست برگزار شده در هفته‌های گذشته برای برنامه بازآفرینی شهری پایدار را مطرح کرد.
وی انتقادات، پیشنهادات، کمبودها و نقاط قوت و ضعف مطرح شده از سوی حاضران در هفت نشست گذشته را مطرح و تاکید کرد که مباحث مطرح شده الزاما نظر شرکت بازآفرینی شهری ایران نیست.
دکتر عرفانیان با بیان اینکه فرایند تقاضامحوری در برنامه ملی بازآفرینی شهری مورد توجه قرار گرفته است، ادامه داد: در این نگاه، مسکن از سر پناه فراتر رفته و به خدمات روبنایی و زیربنایی اهمیت داده شده است. در این طرح تلاش کردیم خواسته‌ها و نیازهای مردم از طریق تشکل‌های مردمی و ارتباط استان‌ها با مردم تقاضامحور شود و روی حلقه‌های واسط یعنی توسعه‌گر و تسهیلگر تاکید زیادی شد.
خلاصه نشست نخست
دکتر عرفانیان در خصوص برخی جزئیات نشست اول از دفتر هفدهم برنامه ملی بازآفرینی شهری، اظهار داشت: در نشست نخست، مهندس عشایری چارچوب برنامه ملی بازآفرینی شهری، اهداف کمی و کیفی، سازمان اجرای کار، بودجه مورد نیاز، جایگاه و نقش ستادهای بازآفرینی شهری را در سه سطح ملی، استانی و شهرستانی تشریح کرد.
به گفته عضو هیئت مدیره شرکت بازآفرینی شهری ایران، برنامه ملی بازآفرینی شهری با تاکید عشایری به روش پایین به بالا اجرا می شود.
وی ادامه داد: این برنامه محله مبنا است و در چارچوب قوانین فرادست از جمله ماده 59 قانون برنامه ششم به اجرا می رسد.
خلاصه نشست دوم
وی درباره موارد، انتقادات، ضعف‌ها، پیشنهادات و نقاط قوت نشست دوم، اظهار داشت: «مسکن در برنامه ملی بازآفرینی شهری» در نشست دوم مورد بررسی قرار گرفت. قوت‌ها و فرصت‌های مطرح شده در این برنامه شامل اصلاح روند اعطای تسهیلات به تولیدکنندگان (انبوه‌سازان)، گستردگی جغرافیایی پروژه‌های پایلوت در سطح کشور و الزام تمام وزارتخانه‌ها و موسسات دولتی به واگذاری اراضی به وزارت راه و شهرسازی به صورت رایگان بر اساس ماده 6 قانون ساماندهی، بود.
به گفته دکتر عرفانیان برخی از ضعف‌ها و تهدیدهای مطرح شده شامل سابقه عملکرد جزیره‌ای و بخشی دستگاه‌های اجرایی، ضعف ظرفیت و فقدان مدل‌های لازم جهت ارتباطات، همکاری و هماهنگی‌های عمودی و افقی بین سطوح مختلف حکمرانی، ضعف جایگاه توسعه‌گری در ادبیات قانونی کشور می‌شود.
دکتر عرفانیان در خصوص پیشنهادات مطرح شده در نشست دوم، گفت: تعریف و شفاف‌سازی مخاطبان و کنشگران متناسب با برنامه، ضرورت دخالت دولت در امر مسکن بدلیل شکست سازوکارهای بازار در آن و دوری از هر مداخله‌ای در شهرها تا حد امکان از جمله پیشنهاداتی بود که توسط فعالان مطرح شد.
خلاصه نشست سوم
به گفته دکتر عرفانیان نشست سوم با موضوع تسهیلگری در برنامه ملی برگزار شد. وی درباره قوت‌ها و فرصت‌های مطرح شده به چند مورد اشاره کرد و اظهار داشت: وجود تسهیلگری به عنوان ابزار نهادینه‌کردن سیاست محله‌محوری و مردم‌محوری، تعریف و پیش بینی ساختار نهاد توسعه محله در برنامه به عنوان ضرورت و رابط بین سیاستگذار و مجری همچنین تلاش برای ورود گروه‌های محلی به چرخه مشارکت از طریق توانمندسازی با فرایند تسهیلگری در رویکرد اجتماع‌محور برنامه از مهمترین موارد مطرح شده است.
نبود پیشینه و سابقه تاریخی مفاهیمی مثل تسهیلگر و مشارکت مردم در ایران، اغتشاش مفهومی و به‌کارگیری مفاهیم متفاوت به صورت همزمان و تلقی عمومی از تسهیلگری به عنوان ابزاری برای سودآوری اقتصادی از جمله ضعف ها و تهدیدهای مطرح شده در نشست سوم بود که عرفانیان به آن اشاره کرد.
همچنین توجه به تفاوت تعریف و نقش تسهیلگران و سازمان های مردم نهاد، شناخت تسهیلگری به عنوان یک رویکرد و عدم تقلیل آن به تکنیک/لزوم برگزاری جلسات کارشناسی با موضوع مشارکت و تسهیلگری و ضرورت آشنایی تسهیلگران با دانش بومی، پیشنهاداتی بود که عرفانیان آن را حاصل برگزاری نشست سوم عنوان کرد.
خلاصه نشست چهارم
دکتر عرفانیان موضوع نشست چهارم را «توسعه‌گری در برنامه ملی» عنوان کرد و درباره قوت‌ها و فرصت‌های مطرح شده در این نشست به مواردی اشاره کرد و اظهار داشت: توجه به نقش بخش خصوصی در حوزه مسکن و نقش دولت و شهرداری‌ها در خدمات روبنایی و زیرساخت‌ها، عدم مداخله مستقیم دولت و نقش حمایتگری و ایجاد تسهیلات لازم توسط دولت جهت ورود بخش خصوصی، مردم و سرمایه‌گذاران و تلاش جهت فراهم‌آوردن ابزارهای لازم برای حضور جدی تسهیلگر و توسعه‌گر به‌عنوان حلقه‌های واسط به عنوان برخی از نقاط قوت مطرح شده است.
وی درباره تعدادی از ضعف‌های مورد نظر در این برنامه، گفت: فقدان زیرساخت‌های قانونی لازم و منابع مالی مورد نیاز جهت تامین مالی در بانک‌ها با توجه به مدل ارائه شده برنامه ملی، عدم طراحی انواع ابزارهای بازار سرمایه متناسب با پروژه‌های بازآفرینی شهری و فعالیت توسعه‌گران بر حسب مدل ارائه شده، فقدان طرح‌ریزی نقشه راه توسعه برای توسعه‌گران و نگاه صفر و صدی به توسعه‌گر و فقدان مدلی برای مسیر توسعه‌گری را می‌توان برخی از نقاط ضعف برنامه بازآفرینی در نشست چهارم اعلام کرد.
عضو هیئت مدیره شرکت بازآفرینی شهری ایران، تعریف پروژه‌های پیشران توسعه بر اساس بافت‌های موجود و موردنیاز هر شهر، لزوم حذف صلاحیت‌دهی ماده چهار در فرایند یکی‌دوساله و بومی‌سازی تعریف توسعه‌گر را از جمله پیشنهادات مطرح شده در نشست چهارم عنوان کرد.
خلاصه نشست پنجم
دکتر عرفانیان با اشاره به نشست پنجم با عنوان «سازوکارهای تامین مالی در برنامه ملی» درباره برخی از نقاط قوت مطرح شده در این نشست، گفت: حمایت مستقیم ریاست جمهور و معاونان جهت تسریع در شروع مراحل مالی و عملیاتی برنامه،تلاش برای یکسان‌سازی ادبیات موضوع توسعه‌گر و تشریح نقش و انتظارات توسعه‌گر و به‌کارگیری بودجه‌ریزی اهرمی، جهت‌دهی منابع مختلف به برنامه و تقویت مشارکت بخش خصوصی تعدادی از این نقاط قوت است.
به گفته دکتر عرفانیان، ابهام در چگونگی ایجاد مکانیزم‌های تامین‌کننده سرمایه بخش خصوصی، ابهام در تحقق‌پذیری تامین اعتبار سالانه 10 میلیارد تومان برای 100 هزار واحد مسکونی و فعالیت کم برخی شهرداری‌ها در مقام دبیری ستاد ملی استانی به عنوان برخی از نقاط ضعف در این نشست اعلام شد.
وی درباره برخی از پیشنهادات که در نشست پنجم مطرح شد، توضیح داد: پرهیز از پرداختن صرف به توسعه‌گر و عدم توجه به سایر نقش‌ها و سایر گروه‌های دخیل، ضرورت نهادسازی درخصوص تامین مالی در محله‌ها و بافت‌های هدف و ترویج و گفتمان‌سازی برای یکی شدن ذهنیت تمام ارکان و حرفه‌مندان و بازیگران این برنامه، برخی از این پیشنهادات است.
خلاصه نشست ششم
دکتر عرفانیان در ادامه سخنانش، «ارتقاء توانمندی های اقتصادی، اجتماعی و نهادی در محله های هدف بازآفرینی شهری با همکاری مشترک دولت و سازمان های مردم نهاد» را عنوان نشست ششم عنوان کرد و درباره تعدادی از قوت‌ها و فرصت‌های مطرح شده، اظهار داشت: قرارگیری تسهیلگر، توسعه گر و سازمان‌های مردم‌نهاد بین مردم و عرصه دولتی، نیمه دولتی و عمومی، تلاش برای شناسایی دقیق تر و روشن تری از کنشگران عرصه بازآفرینی در نهادهای دولتی، مدیریت شهری و نهادهای مردمی و تلاش برای نظام‌مند کردن تعریف و دستورکارهای توسعه‌گر و تسهیلگر از جمله نقاط قوت مطرح شده در این نشست بود.
وی در ادامه به نقاط ضعف این نشست اشاره و بیان کرد: دشواری و ابهام موضوع توانمندسازی در فرایند بازافرینی شهری نسبت به اقدامات کالبدی، کمبود سازمان‌های مردمی برای حضور و مشارکت در تمامی بافت‌های هدف و وجود موازی‌کاری در بخش دولتی از جمله نقاط ضعف این نشست است.
پرهیز از وابستگی سمن‌ها به دولت، بازنگری قراردادها و رویه های همکاری مشترک با سمن‌ها، باور به توسعه درون‌زا و توانمندافزای اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی در توسعه جامعه محلی در سطح مدیران و کارشناسان بویژه در سطح استان و شهرستان‌ها از جمله شهرداری و تعمیق نقش تسهیلگران به گفته عرفانیان برخی از پیشنهادات مطرح شده در نشست ششم است.
خلاصه نشست هفتم
«قوانین، مقررات و حقوق شهری ناظر بر اجرای برنامه ملی» موضوع نشست هفتم برنامه ملی بازآفرینی شهری ایران بود.
دکتر عرفانیان در این زمینه اعمال سیاست‌های تشویقی از سوی وزارت راه و شهرسازی و شهرداری‌ها به جای اتخاذ رویکردهای صرفا تحدیدی، الزام بر استفاده از اراضی دولتی داخل محدوده‌ها و محلات هدف بازآفرینی بر مبنای ماده 6 قانون ساماندهی و ماده 43 آیین‌نامه اجرایی آن و انتخاب نهاد توسعه‌گر ذی‌صلاح و عقد قرارداد مشارکت در ساخت از طریق فراخوان عمومی را بخشی از قوت ها و فرصت های مطرح شده در این نشست عنوان کرد.
فقدان توجه کافی به موجبات تولید بافت فرسوده و از میان بردن آنها از منظر حقوقی و قانونی، شناخت درونی اندک از مناسبات اجتماعی جهت تدوین صحیح موضوع قانون، غلبه دیدگاه تجاری از قانون و اقدامی که در چارچوب تعریف مشارکت نمی‌گنجد، به گفته عرفانیان از جمله ضعف ها و تهدیدهای مطرح شده در نشست هفتم است.
وی درباره برخی از پیشنهادات مطرح شده در نشست هفتم، توضیح داد: لزوم توجه به حذف عوامل تولید بافت فرسوده در زمان قانون‌گذاری، حذف دوگانگی در تفکر سازمانی مدیریت شهری و لزوم طرح سوال در خصوص ویژگی‌های فرهنگی- اجتماعی جامعه هدفی که برای آنها صورت می‌پذیرد، برخی از پیشنهادات بود.
