هفته گذشته شرکت بیمه‌ای در ســــوئیس (Swiss Re) فهرستی از ۱۰شهر خطرناک جهان را منتشر کرد. در این رتبه بندی تهران نیز به‌عنوان دهمین شهر خطرناک جهان معرفی شده است.
شهرهايي مانند توكيو به‌دليل در معرض زلزله بودن، مانيل به‌دليل زلزله و طوفان و سيل، اوزكا، سيل و زلزله و برخي شهرهاي جهان به‌دليل در معرض سيل و زلزله بودن به‌عنوان شهرهاي خطرناك معرفي شده‌اند. تهران نيز به‌دليل آنكه در معرض زلزله است در اين فهرست جايگاه دهم را به‌خود اختصاص داده است. فارغ از اينكه چنين رتبه‌بندي‌اي آيا مي‌تواند مبنايي علمي داشته باشد براي خطرناك‌بودن يك شهر، تهران همواره در معرض مخاطرات محيطي بوده‌است. يكي از مهم‌ترين مشكلات شهر تهران، وجود بافت فرسوده در اين شهر در وسعتي در حدود 4هزار و 400هكتار است. بسياري از بناهاي اين شهر نيازمند بازسازي و مقاوم‌سازي است. تلاش براي نوسازي بافت فرسوده شهر تهران در طول سال‌هاي گذشته پيشرفت خوبي داشته است به‌نحوي كه معاون معماري و شهرسازي شهرداري تهران از بازسازي و مقاوم‌سازي حدود 37درصد بافت فرسوده در اين شهر خبر داده است.
پژمان پشمچي‌زاده در ادامه گفته كه عملكرد كلي بافت فرسوده، مديريت شهري را راضي نمي‌كند بلكه ما نيز اعتقاد داريم كه با همراهي نهادهاي دولتي مي‌توانيم بافت فرسوده پايتخت را از اين شرايط خارج كنيم. از سويي مديرعامل سازمان نوسازي شهر تهران در نخستين جلسه كميته توسعه فرهنگي و اجتماعي ستاد بازآفريني پايدار كلانشهر تهران، داشتن نگاه انسان محور، فكري، فرهنگي و اجتماعي را شرط لازم براي تحقق نوسازي كالبدي و در پي آن نوسازي شهري عنوان كرد.
عبادالله فتح‌اللهي با بيان اينكه سازمان نوسازي شهر تهران قريب به 2سال است كه رويكرد مديريت هماهنگ و يكپارچه را براي نوسازي بافت‌هاي فرسوده تهران در پيش گرفته است، خاطرنشان ساخت: خوشبختانه اتخاذ رويكرد مديريت هماهنگ در نوسازي بافت‌هاي فرسوده مصادف با ديدگاه دولت در زمينه تشكيل ستاد ملي بازآفريني كشور به رياست رئيس‌جمهور و جانشيني وزير راه و شهرسازي شد كه متعاقب آن ستادهاي بازآفريني در ساير استان‌ها و همچنين در كلانشهر تهران به رياست شهردار تهران در دستور كار قرار گرفت.
بسيج امكانات
وضعيت نوسازي و مقاوم‌سازي بافت‌هاي فرسوده شهرها اگرچه كاري است بسيار پرهزينه و با ابعاد فني و عمراني گسترده، اما بيش از هر چيز اقدامي فرهنگي است. در واقع ساكنان بناهايي كه بافت فرسوده ناميده مي‌شود، بيش از هر چيزي نيازمند تغيير رويكرد براي ايجاد فضاي مناسب شهري هستند. فتح‌اللهي معتقد است كه در بافت‌هاي فرسوده شهري مجموعه‌اي از مشكلات اقتصادي، اجتماعي، زيستي، انساني و... موج مي‌زند. به گفته او براي نوسازي يك محله عوامل گوناگوني در ابعاد مختلف ازجمله ابعاد فكري، فرهنگي، اقتصادي، كالبدي و... تأثيرگذار هستند، لذا انتظار مي‌رود كميته توسعه فرهنگي و اجتماعي ستاد بازآفريني پايدار كلانشهر تهران بتواند با بسيج امكانات موجود از پتانسيل‌ها و ظرفيت‌هاي ساير نهادها و افراد تأثيرگذار به‌منظور تكميل اعضاي كميته استفاده كند.
ضرورت نگاه نتيجه‌گرا
مرتضي طلايي، نايب‌رئيس شوراي اسلامي شهر تهران نيز بر ضرورت نگاه خروجي محور و نتيجه گرا در تهيه پيوست اجتماعي و فرهنگي براي نوسازي بافت‌هاي فرسوده كلانشهر تهران تأكيد كرد و گفت: اگر ما براي ارتقاي سطح فرهنگ عمومي جهت مشاركت در بهسازي و نوسازي بافت‌هاي فرسوده تلاش كنيم ولي در طرف ديگر نتوانيم كار اجرايي انجام دهيم، تلاش ما بي‌فايده خواهد بود. طلايي ضمن اشاره به اينكه پلاك‌هاي ريزدانه در مقايسه با ساير پلاك‌ها به نسبت كمتري از تسهيلات و مشوق‌هاي نوسازي استفاده كرده‌اند، بر ضرورت تدوين پيوست‌هاي اجتماعي و فرهنگي داراي قابليت‌هاي عملياتي و كاربردي تأكيد كرد.
موانع فرهنگي در نوسازي بافت فرسوده
توجه به نوسازي بافت‌هاي فرسوده شهري در تهران و ديگر شهرهاي كشور، گامي مهم در جهت مقاوم‌سازي فضاهاي شهري است. مسلما اين اقدام بيش از هر چيز به اقدامات فرهنگي نيازمند است. از اين‌رو معاون فرهنگي و اجتماعي شهرداري تهران معتقد است: بافت‌هاي فرسوده هم نمادي از فقر هستند و هم خودشان آسيب و هم آسيب زا هستند. حجت‌الاسلام امرودي، تأكيد كرد: يكي از مهم‌ترين مأموريت‌هاي كميته توسعه اجتماعي و فرهنگي ستاد بازآفريني پايدار شهري مي‌تواند سرمايه‌گذاري براي تغيير باورها، تجميع اراده‌ها، ايجاد تغييرات ذهني و فرهنگي براي نوسازي بافت‌هاي فرسوده باشد.
منبع : همشهری آنلاین / 19 بهمن 1394
